Στις 5 Οκτωβρίου 2012 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων. Ήταν οι πόλεμοι που δημιούργησαν τη σύγχρονη Ελλάδα και αναμόρφωσαν τον πολιτικό χάρτη της Βαλκανικής, περιορίζοντας στο ελάχιστο τα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η ολιγόμηνη στρατιωτική συμμαχία των χριστιανικών βαλκανικών κρατών αποδείχθηκε ιστορικό γεγονός καίριας σημασίας. Ειδικότερα για την Ελλάδα ήταν η απαραίτητη βάση που επέτρεψε στον ελληνικό στρατό να απελευθερώσει την Κοζάνη, τη Θεσσαλονίκη, τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Χίος, κ.ά.) τα Ιωάννινα, το Αργυρόκαστρο, και στον δεύτερο βαλκανικό πόλεμο, τις Σέρρες, την Καβάλα, τη Δράμα, κ.ο.κ.
Με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο και τα εδάφη της Βορείου Ηπείρου, όσα εδάφη απελευθερώθηκαν κατά το 1912-1913, έμελλε να περιληφθούν οριστικά στα εθνικά σύνορα.
Για την πολιτική ιστορία της Κύπρου οι πόλεμοι του 1912-1913 είχαν, επίσης, μεγάλη σημασία. Η αποδυνάμωση της Τουρκίας και η ανάδειξη της Ελλάδας σε σημαντική ναυτική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο αναθέρμαναν τις ελληνοβρετανικές σχέσεις, που λόγω της παρουσίας του Ελευθερίου Βενιζέλου στην πρωθυπουργία έγιναν ο ακρογωνιαίος λίθος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο περιθώριο της διάσκεψης του Λονδίνου, τον Δεκέμβριο του 1912, Βρετανοί υπουργοί βολιδοσκόπησαν τον Βενιζέλο για ανταλλαγή της χρήσης του λιμένος του Αργοστολίου με την παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα. Ήταν οι πρώτες ελληνοβρετανικές συζητήσεις για ενδεχόμενο ένωσης της Κύπρου, που αποτέλεσαν και τη βάση για την επίσημη προσφορά της Κύπρου στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 1915. Η ένωση θεωρήθηκε «προσεχής και βεβαία», και στις 5 Ιανουαρίου 1913, η «Ελευθερία», η πιο σημαντική κυπριακή εφημερίδα της εποχής, δημοσίευσε και το όνομα του πρώτου Έλληνα διοικητή της Κύπρου! Αντίστροφο κλίμα υπήρχε στους Τουρκοκύπριους: Οι πολιτευτές τους ζητούσαν από το Υπουργείο Αποικιών να ενημερωθούν έγκαιρα για την υπογραφή της ένωσης, ώστε να προλάβουν να πουλήσουν εγκαίρως τις περιουσίες τους σε αξιοπρεπείς τιμές και να μεταναστεύσουν από το νησί… Στους Βαλκανικούς Πολέμους πήραν μέρος εκατοντάδες Έλληνες Κύπριοι (υπολογίζονταν σε 1.500-1.800) που κατατάχθηκαν εθελοντικά στον ελληνικό στρατό.
Γύρω στους 55 σκοτώθηκαν, στην Ήπειρο ή στη Μακεδονία. Γνωστότερη κυπριακή φυσιογνωμία των πολέμων ήταν ο δήμαρχος Λεμεσού, Χριστόδουλος Σώζος, που σκοτώθηκε πολεμώντας στο Μπιζάνι στις 6 Δεκεμβρίου του 1912.
Στις 20 Οκτωβρίου 2012 το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Ο ελληνικός εθελοντισμός στη δεκαετία του 1910» με ανακοινώσεις για τη συμβολή των Αιγυπτιωτών, Ηπειρωτών, Κρητών, Ελλήνων της Αμερικής, των Γαριβαλδινών, των Ελλήνων στο γαλλικό στρατό κ.ο.κ., ενώ στις 6 Δεκεμβρίου, στη Λεμεσό, το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Λεμεσού θα τιμήσει την 100ή επέτειο από τον θάνατο του Χριστόδουλου Σώζου με ειδική ημερίδα. Τέλος, οργανώνεται έκθεση κειμηλίων για τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Κύπρο, σε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί σύντομα. Θερμή παράκληση του γράφοντος: Όσοι έχετε στα συρτάρια σας τεκμήρια για τη συμμετοχή Κυπρίων στους Βαλκανικούς Πολέμους, αφήστε μήνυμα στο τηλέφωνο 22-892188 και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου