Το πνεύμα της Παλιάς Πόλης - Ο πολιτισμός του στρατηγικού τουρισμού

Το πνεύμα της Παλιάς Πόλης
Του Ν. Λυγερού
Ένα από τα χαρακτηριστικά της Παλιάς Πόλης της Ρόδου που είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, είναι το ιπποτικό ύφος που προέρχεται από την παρουσία του Τάγματος των Ιωαννιτών από τα Ιεροσόλυμα, οι οποίοι στη συνέχεια θα γίνουν μετά το 1522, οι Ιππότες της Μάλτας. Αυτό το στοιχείο είναι τόσο επιβλητικό που δινει το στίγμα για όλο το νησί της Ρόδου. Επίσης λόγω της πολιορκίας του 1522, έχουμε μια εικόνα αρχιτεκτονική και ειδικά οχυρωματική που έχει παραμείνει όπως έχει, πράγμα το οποίο μας επιτρέπει να το μελετήσουμε ζωντανά επί τόπου. Αυτή η διαφορά κάνει τη διαφορά ακόμα και με τη Μάλτα όπου η εξέλιξη συνεχίστηκε και δεν επιτρέπει να δούμε τα πρώτα στάδια. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαφυλάξουμε αυτή την ιδιαιτερότητα με νύχια και με δόντια, έτσι ώστε να υπάρχει ταυτόχρονα συντήρηση και ανάδειξη. Με αυτήν την έννοια το TEDex του Σεπτεμβρίου 2015 που έγινε στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου και το TEDex του Σεπτεμβρίου 2016 που θα γίνει στον Προμαχώνα Αγίου Γεωργίου, αποτελούν χειροπιαστά παραδείγματα αξιοποίησης και μάλιστα υψηλού επιπέδου. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να φανταστούμε και την παρουσία των οικοσήμων των γλωσσών των Ιωαννιτών στις θέσεις τους σε κάθε κατάλυμα έτσι ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα όπως υπάρχει στην Παλιά Πόλη της Lyon στην Γαλλία και της Siena της Ιταλίας. Με άλλα λόγια το πνεύμα της Παλιάς Πόλης όσο παράδοξο κι αν είναι μπορεί ν’ αποτελέσει χειροπιαστό παράδειγμα καινοτομίας.

Ο πολιτισμός του στρατηγικού τουρισμού
Του Ν. Λυγερού

Η Ελλάδα έζησε πριν μερικές δεκαετίες τα εκτρώματα του μαζικού τουρισμού, ο οποίος κατέληξε σ’ έναν κορεσμό σε πολλές περιοχές, έτσι αναγκάστηκε στη συνέχεια να αλλάξει μεθόδους και να επιλέξει πιο ορθολογικά τον τουρισμό της. Το πρόβλημα είναι ότι στο ενδιάμεσο γειτονικές χώρες αξιοποίησαν πιο αποτελεσματικά το συγκριτικό πλεονέκτημα του ήλιου και της θάλασσας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα ακόμα πιο ανταγωνιστικό πλαίσιο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Έτσι ο στρατηγικός τουρισμός έγινε απαραίτητος για την εξέλιξη των ελληνικών δεδομένων. Μετά την κρίση όμως τα προβλήματα έγιναν πιο ακραία σε μερικές περιοχές όπου παλαιότερα υπήρχε μια σχετική ευκολία όσον αφορά στην πρόσβαση και την προσέγγιση. Με αυτόν τον τρόπο έγινε κατανοητό ότι ο πολιτισμός δεν είχε ακόμα χρησιμοποιηθεί όσο έπρεπε. Πιο συγκεκριμένα άρχιζε να παίζει ένα ρόλο σημαντικό η φιλοξενία και η μαγειρική που αξιοποιούσαν την παράδοση όμως οι υποδομές παρέμεναν σχετικά οι ίδιες. Ο ίδιος ο πολιτισμός με την αρχαιολογική του και αρχιτεκτονική του έννοια δεν είχε ενσωματωθεί στον τουρισμό. Τώρα βλέπουμε χώρους που αξιοποιούν την ιστορία με την έννοια ότι δεν πρόκειται για ένα ανώνυμο ξενοδοχείο αλλά για ένα κτίριο μέσα στο οποίο ο ξένος τουρίστας νιώθει ότι ζει μέσα στην ιστορία και βιώνει ακόμα και στο δωμάτιό του τον λόγο για τον οποίο ήρθε να δει αξιοθέατα. Με υποδομές του τύπου hôtel de charme ή hôtel de boutique δεν εξετάζονται μόνο τα αστέρια του χώρου αλλά και η ιστορία του χρόνου που ταξιδεύει τον ξένο τουρίστα ως φιλοξενούμενο πολιτισμού.