Το μάθημα της Αντιγόνης
Του Ν. Λυγερού
Το μάθημα της Αντιγόνης είναι από τους θεμελιακούς μύθους του Ελληνισμού και αποτελεί μια από τις κύριες αποδείξεις της αγάπης του για την ελευθερία. Το κείμενο του Σοφοκλή δεν είναι απλώς σοφό και παραδειγματικό είναι επίσης γραμμένο μ’ έναν τρόπο αριστουργηματικό και μ’ αυτήν την έννοια είναι παράδειγμα προς μίμηση για τον λογοτέχνη. Όσον αφορά στο φιλόλογο, ο λόγος του είναι διατυπωμένος με τέτοια σαφήνεια και έντεχνο τρόπο που είναι απόλαυση, η εξήγηση των συντακτικών δομών του και της σημασιολογίας. Έχουμε λοιπόν από την Αρχαιότητα, ένα κείμενο που έχει διαμορφώσει το είναι μας ως Έλληνες. Διότι μας δείχνει τα όρια της εξουσίας και την εμβέλεια της ουσίας. Μας εξηγεί με καλλιτεχνικό τρόπο αλλά ανθρώπινο, τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της αξίας και της αρχής, δηλαδή τα διαχρονικά στοιχεία της πρώτης και το αυθαίρετο της δεύτερης. Η αντιπαράθεση της Αντιγόνης με τον Κρέοντα δίνει έμφαση σε μια νομολογική έννοια: για τον Ελληνισμό ένας νόμος είναι νόμος μόνο και μόνο όταν είναι ανθρώπινος. Και αυτό δημιουργεί μια θεμελιακή διαφορά με τη ρωμαϊκή δικαιοσύνη, αφού αυτή εξηγεί ότι ακόμα και αν ο νόμος είναι σκληρός, παραμένει νόμος με το περίφημο: Dura lex, sed lex. Αυτό μάλιστα δείχνει ότι αν μια μέρα, κάποια κυβέρνηση προσπαθήσει να βγάλει από την ύλη του Ελληνισμού, το μάθημα της Αντιγόνης, να περιμένει για ισχυρή αντίσταση γιατί η απόπειρα της, θα θεωρηθεί από τον ελληνικό λαό ως απάνθρωπη. Διότι μόνο μια εξουσία ανάλογη αυτής του Κρέοντα, θα ήθελε να απαγορεύσει αυτό το μάθημα επειδή θα αμφισβητούσε την ίδια της την ύπαρξη ως αυταρχικό καθεστώς. Διότι το μεγαλείο της Αντιγόνης προέρχεται από τη συνέχεια του σεβασμού προς τον νεκρό, όποιος και να είναι αυτός, αφού το δικαίωμα ταφής είναι πιο ισχυρό από κάθε αυθαίρετο νόμο κάποιας βάρβαρης εξουσίας. Το μάθημα της Αντιγόνης είναι αγάπα τον Ελληνισμό γιατί ο Σοφοκλής κατάφερε να διατυπώσει ορθολογικά την αντίσταση του ελεύθερου ανθρώπου.
Όταν μια βάρβαρη κυβέρνηση δεν έχει τα κότσια να κάνει μια συνταγματική αλλαγή για να περάσει την ιδεολογία της, λειτουργεί με ύπουλο τρόπο και κάνει μερικές τυπικές αλλαγές σε αντικείμενα που φαινομενικά παρουσιάζονται ως μη σημαντικά όταν εξετάζονται σε τοπικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο μετατρέπει ένα καθεστώς χωρίς όμως να έρθει επίσημα σε αντιπαράθεση. Έτσι ακόμα και αν το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν προβλέπει διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής του κράτους και θρησκείας του κράτους, βλέπουμε όλο και περισσότερες ύπουλες κινήσεις που διαμορφώνουν διακριτικά μια κατάσταση, θεωρώντας ότι κανείς δεν θα καταλάβει τι γίνεται. Έτσι παραδείγματος χάρη, μια θρησκευτική εορτή που αποτελεί μια σχολική εορτή, μπορεί σιγά σιγά να μετατραπεί σε μια εκδήλωση μη υποχρεωτική για τους διδάσκοντες που τους επιτρέπει με έμμεσο τρόπο να μην πάνε στην εκκλησία. Η ευθύνη της επιλογής μεταβιβάζεται στον Διευθυντή και στον διδάσκοντα. Με αυτόν τον έμμεσο τρόπο δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για μια ελεύθερη διαδικασία, ενώ στην ουσία είναι η κυβέρνηση που επιτρέπει ακόμα και την παραβίαση του ελληνικού Συντάγματος, αφού δεν το έχει τροποποιήσει. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση ποντάρει στο γεγονός ότι αυτοί που δεν θα αντιληφθούν ότι η εγκύκλιος του Υπουργού της ανατρέπει την ουσία του Συντάγματος, θα ακολουθήσουν αυτές τις οδηγίες, θεωρώντας μάλιστα ότι τους δίνεται μια επιλογή αφού δεν είναι υποχρεωτικό. Έχει ενδιαφέρον να συνειδητοποιήσουμε, ότι τα αυταρχικά καθεστώτα όπως το ναζιστικό, το σοβιετικό, το κεμαλικό, άρχισαν με τον ίδιο τρόπο τις πρώτες τους μεταρρυθμίσεις και μετά συνέχισαν γιατί δεν υπήρξε μεγάλη αντίσταση από τον λαό. Εδώ το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι Έλληνες αν δεν ασχολούνται με την εκπαίδευση, δεν μαθαίνουν όλα αυτά τα τερτίπια και θεωρούν ότι όλα λειτουργούν καλά με τα παιδιά τους δίχως να μάθουν ότι υπάρχει μια αλλοίωση των γνώσεών τους και των πιστεύω τους γιατί αυτά δεν ήξεραν πώς ήταν πριν. Έτσι η βαρβαρότητα μολύνει την ελευθερία.
Του Ν. Λυγερού
Το μάθημα της Αντιγόνης είναι από τους θεμελιακούς μύθους του Ελληνισμού και αποτελεί μια από τις κύριες αποδείξεις της αγάπης του για την ελευθερία. Το κείμενο του Σοφοκλή δεν είναι απλώς σοφό και παραδειγματικό είναι επίσης γραμμένο μ’ έναν τρόπο αριστουργηματικό και μ’ αυτήν την έννοια είναι παράδειγμα προς μίμηση για τον λογοτέχνη. Όσον αφορά στο φιλόλογο, ο λόγος του είναι διατυπωμένος με τέτοια σαφήνεια και έντεχνο τρόπο που είναι απόλαυση, η εξήγηση των συντακτικών δομών του και της σημασιολογίας. Έχουμε λοιπόν από την Αρχαιότητα, ένα κείμενο που έχει διαμορφώσει το είναι μας ως Έλληνες. Διότι μας δείχνει τα όρια της εξουσίας και την εμβέλεια της ουσίας. Μας εξηγεί με καλλιτεχνικό τρόπο αλλά ανθρώπινο, τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της αξίας και της αρχής, δηλαδή τα διαχρονικά στοιχεία της πρώτης και το αυθαίρετο της δεύτερης. Η αντιπαράθεση της Αντιγόνης με τον Κρέοντα δίνει έμφαση σε μια νομολογική έννοια: για τον Ελληνισμό ένας νόμος είναι νόμος μόνο και μόνο όταν είναι ανθρώπινος. Και αυτό δημιουργεί μια θεμελιακή διαφορά με τη ρωμαϊκή δικαιοσύνη, αφού αυτή εξηγεί ότι ακόμα και αν ο νόμος είναι σκληρός, παραμένει νόμος με το περίφημο: Dura lex, sed lex. Αυτό μάλιστα δείχνει ότι αν μια μέρα, κάποια κυβέρνηση προσπαθήσει να βγάλει από την ύλη του Ελληνισμού, το μάθημα της Αντιγόνης, να περιμένει για ισχυρή αντίσταση γιατί η απόπειρα της, θα θεωρηθεί από τον ελληνικό λαό ως απάνθρωπη. Διότι μόνο μια εξουσία ανάλογη αυτής του Κρέοντα, θα ήθελε να απαγορεύσει αυτό το μάθημα επειδή θα αμφισβητούσε την ίδια της την ύπαρξη ως αυταρχικό καθεστώς. Διότι το μεγαλείο της Αντιγόνης προέρχεται από τη συνέχεια του σεβασμού προς τον νεκρό, όποιος και να είναι αυτός, αφού το δικαίωμα ταφής είναι πιο ισχυρό από κάθε αυθαίρετο νόμο κάποιας βάρβαρης εξουσίας. Το μάθημα της Αντιγόνης είναι αγάπα τον Ελληνισμό γιατί ο Σοφοκλής κατάφερε να διατυπώσει ορθολογικά την αντίσταση του ελεύθερου ανθρώπου.
Πράξεις βάρβαρης κυβέρνησης
Το μάθημα της Αντιγόνης
Το μάθημα της Αντιγόνης
Όταν μια βάρβαρη κυβέρνηση δεν έχει τα κότσια να κάνει μια συνταγματική αλλαγή για να περάσει την ιδεολογία της, λειτουργεί με ύπουλο τρόπο και κάνει μερικές τυπικές αλλαγές σε αντικείμενα που φαινομενικά παρουσιάζονται ως μη σημαντικά όταν εξετάζονται σε τοπικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο μετατρέπει ένα καθεστώς χωρίς όμως να έρθει επίσημα σε αντιπαράθεση. Έτσι ακόμα και αν το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν προβλέπει διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής του κράτους και θρησκείας του κράτους, βλέπουμε όλο και περισσότερες ύπουλες κινήσεις που διαμορφώνουν διακριτικά μια κατάσταση, θεωρώντας ότι κανείς δεν θα καταλάβει τι γίνεται. Έτσι παραδείγματος χάρη, μια θρησκευτική εορτή που αποτελεί μια σχολική εορτή, μπορεί σιγά σιγά να μετατραπεί σε μια εκδήλωση μη υποχρεωτική για τους διδάσκοντες που τους επιτρέπει με έμμεσο τρόπο να μην πάνε στην εκκλησία. Η ευθύνη της επιλογής μεταβιβάζεται στον Διευθυντή και στον διδάσκοντα. Με αυτόν τον έμμεσο τρόπο δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για μια ελεύθερη διαδικασία, ενώ στην ουσία είναι η κυβέρνηση που επιτρέπει ακόμα και την παραβίαση του ελληνικού Συντάγματος, αφού δεν το έχει τροποποιήσει. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση ποντάρει στο γεγονός ότι αυτοί που δεν θα αντιληφθούν ότι η εγκύκλιος του Υπουργού της ανατρέπει την ουσία του Συντάγματος, θα ακολουθήσουν αυτές τις οδηγίες, θεωρώντας μάλιστα ότι τους δίνεται μια επιλογή αφού δεν είναι υποχρεωτικό. Έχει ενδιαφέρον να συνειδητοποιήσουμε, ότι τα αυταρχικά καθεστώτα όπως το ναζιστικό, το σοβιετικό, το κεμαλικό, άρχισαν με τον ίδιο τρόπο τις πρώτες τους μεταρρυθμίσεις και μετά συνέχισαν γιατί δεν υπήρξε μεγάλη αντίσταση από τον λαό. Εδώ το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι Έλληνες αν δεν ασχολούνται με την εκπαίδευση, δεν μαθαίνουν όλα αυτά τα τερτίπια και θεωρούν ότι όλα λειτουργούν καλά με τα παιδιά τους δίχως να μάθουν ότι υπάρχει μια αλλοίωση των γνώσεών τους και των πιστεύω τους γιατί αυτά δεν ήξεραν πώς ήταν πριν. Έτσι η βαρβαρότητα μολύνει την ελευθερία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου