CIA: Τι προέβλεπε για ελληνοτουρκικό πόλεμο τη δεκαετία του '80 - Αποκαλυπτικά έγγραφα: Πώς έβλεπαν την Κύπρο

Λευκωσία: Έναν τεράστιο όγκο εγγράφων που έχουν να κάνουν με την Τουρκία και κατ' επέκταση με τα ελληνοτουρκικά, αλλά και για την Ελλάδα και την Κύπρο αποδέσμευσε η CIA.

Πρόκειται για έναν «θησαυρό πληροφοριών» σχετικά με το τι πίστευε στη δεκαετία του 1980 η Ουάσινγκτον για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την ισορροπία των στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή και τα αποτελέσματα ενδεχόμενης στρατιωτικής σύγκρουσης των δύο χωρών στο Αιγαίο και στη Θράκη.
Σύμφωνα με το militaire.gr, τα έγγραφα είναι πάρα πολλά και οι πληροφορίες ακόμη περισσότερες.

Το έγγραφο με ημερομηνία 16 Οκτωβρίου 1987 αναφέρει: Σε μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση Ελλάδας-Τουρκίας στη Θράκη, ακόμη κι αν αυτή είναι μικρής διάρκειας, και οι δύο πλευρές θα έχουν τόσες απώλειες, ώστε καμία από τις δύο δεν αναμένεται να αποκτήσει «ουσιώδες πλεονέκτημα».

Η Ελλάδα μπορεί να υπερασπιστεί τα έξι σημαντικότερα νησιά της από μια πιθανή τουρκική ενέργεια που θα έχει στόχο την κατάληψη ενός από αυτά. Οι απώλειες και για τις δύο πλευρές θα είναι μεγάλες.

Χαρακτηρίζει σοβαρή την πιθανότητα η Τουρκία να στοχεύσει στην κατάληψη ενός μικρότερου νησιού, κατονομάζοντας το Καστελόριζο.

Στο έγγραφο αναφέρεται ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα εκείνη την εποχή είχε το πλεονέκτημα σε αέρα και θάλασσα έναντι της Τουρκίας. Η εκτίμηση στηρίζεται στην «νταηλίδικη», όπως χαρακτηρίζεται, στάση της στην κρίση του Μαρτίου 1987. Αναφέρεται ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο.

Αναφέρεται ότι η Τουρκία έχει το πλεονέκτημα στην Κύπρο. Γίνεται η διαπίστωση ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να υποστηρίξει την Κύπρο στρατιωτικά αν εμπλακεί σε πόλεμο σε Αιγαίο ή Θράκη.

Από το 1987 γίνεται η πρόβλεψη ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να εξοπλίζεται σε ρυθμούς που η Ελλάδα δεν θα μπορεί να παρακολουθήσει. Γίνεται συγκεκριμένη πρόβλεψη για διπλάσιο αριθμό αεροσκαφών F-16 των Τούρκων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Οι προτάσεις των Αμερικανών είναι να συνεχιστεί η παροχή βοήθειας και σε Ελλάδα και σε Τουρκία με οπλικά συστήματα που θα κάνουν τις δύο χώρες να… νιώθουν πιο άνετα η μία απέναντι στην άλλη. Μάλιστα, γίνονται και συγκεκριμένες προτάσεις για το τι χρειάζονται Ελλάδα και Τουρκία.

Ο Ανδρέας και ο Καραμανλής

Η Τουρκία ανησυχούσε από την απουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή από την ελληνική πολιτική σκηνή και φοβόταν τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο θεωρούσε απρόβλεπτο.

Αυτό προκύπτει από έγγραφο της CIA με ημερομηνία 4 Σεπτεμβρίου 1986. Ένα από τα πολλά που αποδεσμεύτηκαν κι έχουν να κάνουν με την Τουρκία και κατ' επέκταση με τα ελληνοτουρικά. Στο έγγραφο περιγράφονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και οι αιτίες που προκαλούσαν εκείνη την εποχή ένταση.

Απ' όσα αναφέρονται στο έγγραφο και οι Τούρκοι αλλά και οι Αμερικανοί ήταν δυσαρεστημένοι από το γεγονός ότι ο Καραμανλής δεν ήταν πλέον ενεργός. Οι Τούρκοι, μάλιστα, θεωρούσαν ότι ο Καραμανλής ήταν εκείνος που θα μπορούσε να εμποδίσει τον Παπανδρέου από τη διατύπωση ακραίων θέσεων για τα ελληνοτουρκικά.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου προκαλούσε ανησυχία γιατί, όπως αναφέρεται, «ξεπερνούσε τα όρια».

Να θυμίσουμε ότι στο πρώτο έγγραφο της CIA που δημοσιεύσαμε οι Αμερικανοί επεσήμαναν ότι στην κρίση του 1987 στο Αιγαίο, η Ελλάδα έδειξε ότι είχε το πλεονέκτημα, τουλάχιστον σε αέρα και θάλασσα, και τους είχε εντυπωσιάσει η αποφασιστική στάση της Ελλάδας.

Στο δεύτερο έγγραφο η CIA εκτιμά ότι Ελλάδα και Τουρκία μπορεί να διατηρούν υψηλούς τόνους αλλά δεν επιδιώκουν την ευθεία σύγκρουση. Αν αυτή προέκυπτε από τη σοβαρή πιθανότητα ενός ατυχήματος, όπως αναφέρουν, τότε και οι δύο πλευρές ήλπιζαν ότι θα είχαν την αμερικανική βοήθεια ή ότι θα υπήρχε αμερικανική παρέμβαση.

Καταγραφή στρατιωτικών δυνάμεων από τις ΗΠΑ
 

Ένα έγγραφο, με τον χαρακτηρισμό «μυστικό», αναφέρεται στις στρατιωτικές δυνάμεις Ελλάδος, Κύπρου και Τουρκίας.

Στο έγγραφο αναφέρεται πως υπάρχει σαφές πλεονέκτημα της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, όχι μόνο λόγω των εξοπλισμών, αλλά και λόγω της απόστασης.

Είναι μόνο 40 ναυτικά μίλια οι ακτές της Κύπρου από την Τουρκία, ενώ η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Κρήτη απέχει 360 μίλια.

Στο έγγραφο αυτό γίνεται μια εκτενής αναφορά στις δυνάμεις Ελλάδος και Τουρκίας από τη Θράκη μέχρι και τις περιοχές νοτίως των δύο χωρών.

Από την καταγραφή επιβεβαιώνεται η αρχική εκτίμηση της CIA για την υπεροχή της Τουρκίας!

 

Έγγραφα για την Κύπρο και το πρόβλημα του... κομμουνισμού
 

Έγγραφα της CIA, που έχουν αποχαρακτηριστεί, αφορούν και την Κύπρο. Υπάρχουν έγγραφα που καταγράφουν, τον Σεπτέμβριο του 1963, συνεννοήσεις των κυβερνήσεων Ηνωμένων Πολιτειών και Κυπριακής Δημοκρατίας για συμφωνία, με βάση την οποία θα παραχωρούνταν διευκολύνσεις στους Αμερικανούς. Γίνεται λόγος πως για τις διευκολύνσεις αυτές, που δεν αναφέρονται στο τηλεγράφημα, η Λευκωσία θα εισέπραττε 750.000 δολάρια.

Τηλεγραφήματα αφορούν και την περίοδο της εισβολής και κυρίως την προέλαση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί.

Αναφορά γίνεται και για τις συνομιλίες που άρχισαν μετά την εισβολή. Για την περίοδο πριν την εισβολή, τηλεγράφημα αναφέρεται στις προεδρικές εκλογές που ήταν προγραμματισμένες για τον Φεβρουάριο του 1973 και σημειώνεται η αυξημένη επιρροή του ΑΚΕΛ (40%). Ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τάσκα, σε μήνυμα του στον Λευκό Οίκο με αποδέκτη τον Χένρι Κίσινγκερ αναφέρεται στο «πρόβλημα του κομμουνισμού» για να μη γίνει στην Κύπρο όπως στη Μάλτα!

Επίσης, σε άλλο τηλεγράφημα αναφέρεται σε δημοσίευμα του «Φιλελεύθερου» για την προσγείωση αμερικανικών μαχητικών τύπου Φάντομ στη βρετανική βάση του Ακρωτηρίου. Η ημερομηνία του μηνύματος της υπηρεσίας ήταν 11 Οκτωβρίου 1973. Τα αεροσκάφη είχαν προσγειωθεί και στην Τουρκία.

 

Εργαλείο αξιολόγησης

Ο αποχαρακτηρισμός εγγράφων CIA έχει ιστορική χρησιμότητα, καθώς συνιστούν εργαλεία αξιολόγησης πολιτικών και γεγονότων. Μια υπηρεσία όπως η CIA, που κουβαλά αμαρτίες για τη δράση της στο παγκόσμιο, φαίνεται από την ανάγνωση των εγγράφων πως υιοθετεί μια διαφορετική μεθοδολογία αξιολόγησης γεγονότων και πληροφοριών από ό,τι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο «κοινός τόπος» είναι η προώθηση και εφαρμογή σχεδιασμών. Είναι πρόδηλη η εύνοια στη μεγάλη σύμμαχο Τουρκία, λιγότερη στην Ελλάδα, ενώ η Κύπρος φαντάζει ως… η παράπλευρη απώλεια. Ενδιαφέρον έχει η ανάλυση που γίνεται για τα εσωτερικά της Κύπρου. Σε μια περίοδο κυριαρχίας του Μακάριου (πριν το 1974), προβάλλουν τη μόλα που προβάρουν παντού, αυτή του μπαμπούλα του κομμουνισμού.

Κ.ΒΕΝ.

Πηγή: «Φιλελεύθερος»

ΠΗΓΗ philenews