ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗ: Γιατί ο μηχανισμός “αποσυμπίεσης” στο ΝΑΤΟ για Ελλάδα -Τουρκία κρύβει παγίδα

Οι ελληνοτουρκικές «τεχνικού χαρακτήρα» συνομιλίες που διεξάγονται το τελευταίο διάστημα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ τελικά οδήγησαν σε συμφωνία για τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεννόησης για αποφυγή ατυχημάτων. Στην ανακοίνωσή του, το ΝΑΤΟ αναφέρει ότι στη δεκαετία του 1990, το ΝΑΤΟ είχε βοηθήσει στη δημιουργία παρόμοιου μηχανισμού στην περιοχή, ο οποίος ήταν αποτελεσματικός στη μείωση των εντάσεων και στην διευκόλυνση ευρύτερων διπλωματικών συνομιλιών.

Του Ζαχαρία Β. Μίχα
(Διευθυντής Μελετών στο ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)

Από το defence-point

Η συμφωνία θέσπισης του νέου μηχανισμού, όμως, δεν προσφέρεται για πανηγύρια από ελληνικής

πλευράς. Η συμφωνία εμπεριέχει μια παγίδα που δεν είναι εξ αρχής ορατή, όμως οι συνέπειές της θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν ποιοτικά και σε βάρος της Ελλάδας την κατάσταση.

Προφανώς το να υπάρχει ένας τέτοιος μηχανισμός και μάλιστα υπό την αιγίδα της Συμμαχίας είναι θετική εξέλιξη. Προφανώς η δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας των δύο πλευρών μπορεί να αποσοβήσει τα χειρότερα στα ελληνοτουρκικά όταν μάλιστα η ηγεσία του ΝΑΤΟ λαμβάνει άμεσα και έγκυρα γνώση της κατάστασης. Ως εκ τούτου είναι σημαντικό.

Προφανώς, αυτός ο μηχανισμός επιτρέπει στις ΗΠΑ, που έχουν διακηρύξει ότι μια ελληνοτουρκική πολεμική σύγκρουση δεν υφίσταται ως επιλογή, βρίσκουν τον χρόνο να παρέμβουν με την απαιτούμενη κάθε φορά “σφοδρότητα” για να αποτρέψουν την κατάρρευση της Νοτιοανατολικής Πτέρυγας του ΝATO.

Η σύσταση ενός τέτοιου μηχανισμού, ωστόσο, έχει ένα θεμελιώδες πρόβλημα. Αφορά κυρίως την αποτροπή πολέμου που είναι το απευκταίο και καταστροφικό σενάριο για την Ατλαντική Συμμαχία. Μήπως, όμως, διευκολύνει την Τουρκία να κινηθεί σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια από την απαρχή της κλιμάκωσης μέχρι το “παρά πέντε” της σύγκρουσης; Μια κατάσταση όπως του προηγουμένου διαστήματος όπου οι στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας ήταν αντιμέτωποι στην Ανατολική Μεσόγειο;

Η ύπαρξη του μηχανισμού εξυπηρετεί την πλευρά που χρησιμοποιεί τον στρατιωτικό καταναγκασμό ως μέρος της πολιτικής της και δεν επιθυμεί η κλιμάκωση να φτάσει στο σημείο της πολεμικής σύγκρουσης. Εάν “κελαηδήσουν” τα όπλα τα αποτελέσματα και δεν μπορούν να προβλεφθούν και δεν θα είναι εύκολο να περιοριστούν. Ασχέτως εάν δηλώνει ισχυρότερη η Τουρκία, ασφαλώς προτιμά να κερδίζει χωρίς να πέσει τουφεκιά. Κι αυτό για να μη χρειαστεί να διαπιστώσει στην πράξη το κόστος που έχει τη δυνατότητα να της επιβάλλει η Ελλάδα.

Η δυνητικά αρνητική διάσταση της συμφωνίας, είναι ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα “συμμαχικό προστατευτικό πλαίσιο” όπου προτεραιότητα αλλά και συνθήκη ενεργοποίησής της δεν θα είναι αυτή καθαυτή η απόπειρα χρήσης του στρατιωτικού καταναγκασμού, αλλά το να μην ξεφύγει από τον έλεγχο και υπερβεί το κρίσιμο όριο.

Εν ολίγοις, η βεβαιότητα που θα έχει η Άγκυρα ότι το ΝΑΤΟ θα αποτρέψει τελικά τη στρατιωτική σύγκρουση με την Ελλάδα καθησυχάζει τους φόβους της για ενδεχόμενη απώλεια του ελέγχου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει τους Τούρκους στο να επιδοθούν με μεγαλύτερη άνεση στην τόσο προσφιλή τους τακτική του στρατιωτικού καταναγκασμού! Άρα, οι πιθανότητες να διαπιστώσουμε προσεχώς ότι η Τουρκία τελικά θα προκαλεί πιο συχνά και μεγαλύτερες εντάσεις αυξάνονται.

ΠΗΓΗ defence-point