Ελληνικές Τράπεζες

Γράφει ο Αυγερινός Β.

Συνήθως, όταν μιλάμε για τράπεζες στην χώρα μας, εννοούμε ένα από τα 4 γνωστά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που ονομάζονται επίσης και «συστημικές τράπεζες».  Στην πραγματικότητα όμως στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται πολύ περισσότερες τέτοιες χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις (ίσως πάνω από 20!), αλλά εμείς οι απλοί πολίτες γενικά δεν έχουμε καλή ενημέρωση γι’ αυτά τα θέματα.

Στο παρόν κείμενο θα δούμε κάποιες βασικές και χρήσιμες πληροφορίες για το θέμα.

 Επιδίωξή μας θα είναι να τις παρουσιάσουμε με σωστή αλλά απλή γλώσσα και εκλαϊκευμένη ορολογία, ώστε και όσοι είμαστε εντελώς αμύητοι στα οικονομικά να μπορέσουμε να καταλάβουμε κανά δυο πράγματα και να ωφεληθούμε.

Πρώτα απ’ όλα να αναφέρουμε ότι υπάρχουν τράπεζες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους τόσο στο ευρύ κοινό, δηλαδή στους απλούς πολίτες (ιδιώτες πελάτες), όσο και σε εταιρείες και επιχειρήσεις (εταιρικοί πελάτες).  Οι συναλλαγές με τους απλούς πολίτες (καταθέσεις, αναλήψεις, ανταλλαγή συναλλάγματος, δάνεια καταναλωτικά, στεγαστικά, κλπ.) αφορούν συνήθως μικρά ή (σπανιώτερα) μεσαία κεφάλαια και αποτελούν την «λιανική» τραπεζική δραστηριότητα.  Οι τράπεζες αυτές ονομάζονται γενικά και «εμπορικές» τράπεζες.

Από την άλλη υπάρχουν τράπεζες που συναλλάσσονται αποκλειστικά ή κυρίως με επιχειρήσεις, εταιρείες, με άλλες τράπεζες, με δημόσιους φορείς, και γενικά με νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.  Τέτοιες σήμερα στην χώρα μας είναι π.χ. η Τράπεζα της Ελλάδος φυσικά (https://www.bankofgreece.gr/), που εποπτεύει όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (https://hdb.gr/), το Ταμείο Παρακατηθηκών και Δανείων (https://www.tpd.gr/), καθώς και η διεθνής τράπεζα Citibank (https://www.citigroup.com/citi/about/countries-and-jurisdictions/greece.html).

To Ταμείο Παρακατηθηκών και Δανείων διατηρούσε και τμήμα λιανικής τραπεζικής μέχρι το 2011, όταν έπαυσε να δέχεται φυσικά πρόσωπα ως νέους πελάτες, ενώ από το 2014 διέκοψε και τον δανεισμό προς φυσικά πρόσωπα· συνεχίζει όμως να εξυπηρετεί τυχόν υφιστάμενους απο παλαιότερα ιδιώτες πελάτες.  Η Citibank στην Ελλάδα διατηρούσε κλάδο λιανικής τραπεζικής μέχρι το 2015, όταν τον μεταβίβασε στην τράπεζα Άλφα· έκτοτε προσφέρει τραπεζικές υπηρεσίες μόνο σε επιχειρήσεις, άλλες τράπεζες και δημόσιους φορείς.

Εδώ δεν πρόκειται να ασχοληθούμε περισσότερο με τις τράπεζες της δεύτερης κατηγορίας, που ονομάζονται επίσης και τράπεζες επενδύσεων.  Ούτε πάλι θα αναφερθούμε στις λεγόμενες «χρηματιστηριακές» τράπεζες ή χρηματιστήρια ούτε στα «ανταλλακτήρια ξένου συναλλάγματος» ούτε στα νεοφανή «ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος».  Θα επικεντρωθούμε στις τράπεζες που προσφέρουν υπηρεσίες στον κάθε απλό πολίτη, ο οποίος μπορεί να πάει και να ανοίξει έναν προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό με IBAN (ή iban· προφέρεται «άϊμπαν»).

Έχουμε λοιπόν τις γνωστές 4 «συστημικές» τράπεζες, οι οποίες δεν ξέρω γιατί ονομάστηκαν «συστημικές», λέγονται όμως και κύριες ή βασικές τράπεζες, και είναι οι μεγαλύτερες και σημαντικώτερες τράπεζες για την οικονομία της χώρας:

– Τράπεζα Πειραιώς (https://www.piraeusbank.gr/el/idiwtes).  Μάλλον η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα αυτήν την στιγμή σε μέγεθος και σε αριθμό καταστημάτων.  Για τον απλό πολίτη άλλωστε είναι η πιο φιλική και πιο εξυπηρετική τράπεζα από τις 4 συστημικές.

– Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (https://www.nbg.gr/). [Σε προηγούμενο άρθρο έχουμε εξηγήσει επαρκώς ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι τελείως διαφορετικό ίδρυμα από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος].  Διαθέτει περίπου το 60-70% των ιδιωτικών καταθέσεων της χώρας, και είναι προφανώς η πρώτη στο πεδίο αυτό.

– Τράπεζα Άλφα (https://www.alpha.gr/).

– Τράπεζα Eurobank (https://www.eurobank.gr/el/retail).

Αυτές οι 4 τράπεζες απορρόφησαν και πολλές άλλες τράπεζες που υπήρχαν παλαιότερα στην Ελλάδα και κάποιες δραστηριοποιούνταν μέχρι και πριν από λίγα χρόνια.  Τέτοιες τράπεζες ήσαν η Εμπορική, η Αγροτική, η Ιονική και Λαϊκή, η Εργασίας, η Γενική, η Millenium Bank, η Εγνατία, η Marfin Egnatia Bank, η Τράπεζα Κύπρου, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, και άλλες.

Επίσης σήμερα (2021) υπάρχουν στην Ελλάδα σε κανονική λειτουργία και οι εξής τράπεζες:

– Τράπεζα Αττικής (https://www.atticabank.gr/el/).  Η 5η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, αλλα σε μεγάλη απόσταση απο τις 4 πρώτες.  Λειτουργεί με τους ίδιους περιοριστικούς κανόνες συναλλαγών όπως και οι 4 συστημικές, δηλαδή δεν γίνονται καταθέσεις και αναλήψεις μικρών ποσών στο ταμείο (στον «γκισέ»), αλλά μόνο στο αυτόματο μηχάνημα (ΑΤΜ).

– Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων (https://www.chaniabank.gr/).

– Optima Bank (https://www.optimabank.gr/).

– Viva Wallet (https://www.vivawallet.com/gr_el). Πρόκειται για «ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος», αλλά το κατατάσσουμε και στις τράπεζες, διότι προσφέρει προσωπικό λογαριασμό με IBAN, ενώ από πέρυσι (2020) έχει αποκτήσει και άδεια κανονικής τράπεζας.

– Παγκρήτια Τράπεζα (https://www.pancretabank.gr/).

– HSBC Continental Europe, Greece (https://www.about.hsbc.gr/el-gr).  Η HSBC δεν είναι φυσικά ελληνική τράπεζα, αλλά ένας από τους μεγαλύτερους οργανισμούς τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών παγκοσμίως με πάνω από 40 εκατομμύρια πελάτες σε 64 χώρες και επικράτειες. Το υποκατάστημά της HSBC Ηπειρωτικής Ευρώπης, Ελλάς λειτουργεί σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, υπό την εποπτεία των αρμόδιων ελληνικών αρχών, προσφέρει δε προϊόντα λιανικής τραπεζικής με ελληνικό IBAN.

Η Παγκρήτια Τράπεζα και η Τράπεζα Χανίων, που προαναφέρθηκαν, ανήκουν σε μια ομάδα μικρών τραπεζών που λειτουργούν ακόμη στην χώρα μας σε περιορισμένα τοπικά επίπεδα (περιφέρειας ή νομού) και ονομάζονται συνεταιριστικές τράπεζες. Αλλά τον τελευταίο καιρό οι δύο αυτές τράπεζες αναπτύσσονται εντυπωσιακά με αλυσίδα υποκαταστημάτων πέρα από τα αρχικά τοπικά τους όρια.  Άλλες συνεταιριστικές τράπεζες είναι επίσης η Δράμας, η Ηπείρου, η Θεσσαλίας, η Καρδίτσας, και η Κεντρικής Μακεδονίας, οι οποίες παραμένουν σε τοπικό κυρίως επίπεδο.

Οι συνεταιριστικές εξυπηρετούν ακόμη το κοινό με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή εκδίδοντας και ενημερώνοντας κανονικά τραπεζικό βιβλιάριο.  Πάλι οι συνεταιριστικές τράπεζες καθώς και η Optima Bank και (λιγώτερο) η HSBC δέχονται συναλλαγές μικρών ποσών και στο ταμείο (στον «γκισέ»).

Εν κατακλείδι, κάθε μία από όλες τις παραπάνω τράπεζες έχει τα ιδιαίτερά της χαρακτηριστικά και ενδιαφέροντα σημεία, για τα οποία θα μπορούσε να γίνει λόγος σε άλλη ευκαιρία. 

(16/5/2021)