Πέμπτη 28 Οκτωβρίου 2021

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 28 Οκτωβρίου 1940: “Alors… c’est la guerre”

Στάθης Βασιλείου
Από το ptisidiastima

Τις πρώτες πρωϊνές ώρες της 28ης Οκτωβρίου 1940, ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι επιδίδει τελεσίγραφο κήρυξης πολέμου στον κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά. Το τελεσίγραφο έκανε λόγο για παραβίαση της ουδετερότητος του πολέμου εκ μέρους της Ελλάδος, χορηγώντας διευκολύνσεις και πληροφορίες σε βρετανικά μέσα που δρούσαν κατά των συμφερόντων της Ιταλίας. Και ζητούσε την εντός λίγων ωρών άδεια των ελληνικών αρχών να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος ιταλικά στρατιωτικά τμήματα και να ελέγξουν γεωγραφικές περιοχές στρατηγικής σημασίας για την εξασφάλιση της ειρήνης.

Ο Μεταξάς απέρριψε το αίτημα με τη φράση: « Alors, c’est la guerre » (λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο). Η συνομιλία είχε διεξαχθεί στα γαλλικά, τη γλώσσα της διπλωματίας. Αμέσως μετά, συγκλήθηκε πολεμικό συμβούλιο που καθόρισε τις ενέργειες του κράτους και του λαού ενόψει του πολέμου.

Η Ιταλία είχε επιδείξει προκλητική και εχθρική συμπεριφορά ήδη από τη δεκαετία του 1920. Έχοντας καταλάβει τα Δωδεκάνησα από το 1911, αρνήθηκε να φύγει και αύξησε τη στρατιωτική της παρουσία και την οικονομική διείσδυση στις χώρες των Βαλκανίων και της Αφρικής. Εταιρίες δημοσίων έργων αναλάμβαναν κατασκευές δρόμων και σιδηροδρόμων, λιμένων και ιταλικές τράπεζες χορηγούσαν δάνεια που «έδεναν» όλο και περισσότερο τις χώρες αυτές στο άρμα της Ρώμης. Όταν οι χώρες αντιδρούσαν, ο στρατός έδειχνε την ωμή βία του, όπως στο επεισόδιο της Κερκύρας. Η Αλβανία, το πιο νεαρό από τα βαλκανικά κράτη, απορροφήθηκε με αυτόν τον τρόπο, σχεδόν αναίμακτα.

Το ίδιο πίστευαν πως θα γινόταν και με την Ελλάδα, η οποία μετά από 15 χρόνια πολιτικής αστάθειας και διπλωματικής απομόνωσης, έμοιαζε εύκολος στόχος, δεδομένου ότι τελούσε υπό συγγενές προς τον φασισμό πολιτικό καθεστώς, αυτό της 4ης Αυγούστου. Ο πρωθυπουργός (εθνικός κυβερνήτης, επίσημα) Ιωάννης Μεταξάς, πρώην στρατιωτικός και βασιλόφρων πολιτικός από εικοσαετίας, διοικούσε τη χώρα με πειθαρχία και πρακτικές αντίστοιχες του ιταλικού φασιστικού σχήματος. Δεν ήταν ο μόνος στην Ευρώπη, καθώς πολλές χώρες μετά από άγονο ανταγωνισμό κομμουνιστών και συντηρητικών, έδειχναν προτίμηση στον «τρίτο δρόμο», μια μορφή σοσιαλίζουσας πολιτικής σε εθνικιστικά πλαίσια.

Ωστόσο, ο Μεταξάς ήταν ρεαλιστής. «Ή Ελλάς δέν είναι μία χερσόνησος περιβρεχομένη άπό θάλασσαν, άλλά μία θάλασσα περιβαλλόμενη υπό ξηράς… Ή Ελλάς δέν δύναται λοιπόν νά τά βάλη ώς έκ της γεωγραφικής της θέσεως μέ καμίαν απολύτως ναυτικής δυναμιν Μεγάλην. Είναι πράγμα τό όποιον ουδέ νά σκεφθή δύναται..», έλεγε και ταύτισε τα συμφέροντα της χώρας με της κυριάρχου της Μεσογείου, της Μεγάλης Βρετανίας. Αν και προσπάθησε να κρατήσει τη χώρα εκτός του ευρωπαϊκού πολέμου, όπως το 1916, επενδύοντας στις ίσες αποστάσεις και στην εμπορική, βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη, δεν κατόρθωσε τελικά να παρακάμψει τις ορέξεις της Ιταλίας. Στις 15 Αυγούστου 1940, η βύθιση του καταδρομικού «Έλλη» από ιταλικό υποβρύχιο σήμανε το τέλος των ψευδαισθήσεων. Οι πολεμικές προπαρασκευές, που είχαν ξεκινήσει συστηματικά από το 1935, εντατικοποιήθηκαν. Εκπαίδευση-εξοπλισμοί-οργάνωση. Στις 28 Οκτωβρίου, όλα ήταν έτοιμα.

ΠΗΓΗ  ptisidiastima

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου