Πέραν πάσης αμφιβολίας οι εξελισσόμενες συρράξεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία απέδειξαν ότι η αποτελεσματική αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα αποτελεί επιχειρησιακή δυνατότητα εξαιρετικά υψηλής σημασίας.
Όμως εξίσου κρίσιμη για την αποτροπή, και εφόσον αυτή καταρρεύσει στον πόλεμο, είναι η ικανότητα προσβολής των στρατηγικών κέντρων βαρύτητας του αντιπάλου. Πλέον ο συνδυασμός των αμυντικών και επιθετικών δυνατοτήτων δεν αποτελεί δυνητική επιλογή, αλλά απαράβατη συνθήκη.
Του Περικλή Ζορζοβίλη
ΠΗΓΗ: Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Σε ό,τι αφορά την ελληνική αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, δηλαδή γενικά την αεράμυνα, εν όψει των επικείμενων ανακοινώσεων του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νικόλαου Δένδια περί της δημιουργίας των περιβόητων θόλων, στη βάση των διαπιστώσεων μετά τις δύο ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις (13 Απριλίου 2024 και 1 Οκτωβρίου 2024), καθώς και των συνεχιζόμενων για 33ο συνεχή μήνα επιχειρήσεων στην Ουκρανία και κυρίως της δρομολόγησης, κατά τους επόμενους μήνες, της υλοποίησης σχετικών εξοπλιστικών προγραμμάτων, θα πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:
>Η δυνατότητα αντιμετώπισης του συνόλου των εναέριων απειλών: τακτικών βαλλιστικών (TBM: Tactical Ballistic Missile) και αεροδυναμικών βλημάτων (συμπεριλαμβανομένων πολυηχητικών και πλεύσης – cruise), από απόσταση (standoff) κατευθυνόμενων βλημάτων αέρος – εδάφους (συμπεριλαμβανομένων αντι-ραντάρ για την καταστολή της εχθρικής αεράμυνας – SEAD: Suppression of Enemy Air Defence), κατευθυνόμενων και βόμβων ανεμοπορίας (gliding), πυρομαχικών και υποπυρομαχικών (βλημάτων πυροβολικού, όλμων και ρουκετών – C-RAM: Counter Rocket, Artillery, Mortar), μεμονωμένων και σμηνών (swarms) μικρού μεγέθους μη επανδρωμένων αεροσκαφών (MEA) και περιφερόμενων πυρομαχικών (loitering munitions), μεσαίων και μεγάλων υψών MEA, εξοπλισμένων ή μη, ελικοπτέρων και μαχητικών τέταρτης και πέμπτης γενεάς χαμηλής παρατηρησιμότητας (stealth).
>Να αποτελεί πλήρως διαλειτουργική, πολυμορφική, πολυστρωματική (πολυεπίπεδη), αυξημένης κινητικότητας, ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική στην οποία εκτός των συστημάτων αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας, υφιστάμενων και όσων θα αποκτηθούν, θα πρέπει να ολοκληρωθούν με…
Μαχητικά αεροσκάφη, αεροσκάφη του Αεροφερόμενου Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ), τα μέσα του Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου (ΣΑΕ), όπως οι επίγειοι σταθμοί ελέγχου και προειδοποίησης (ραντάρ) και τα κέντρα αεροπορικού ελέγχου μέσων αεράμυνας – σύνθεσης και παραγωγής διευκρινισμένης αεροπορικής εικόνας (RAP: Recognized Air Picture), μέσα (π.χ. πλοία επιφανείας) και ενεργητικής ή παθητικής λειτουργίας αισθητήρες των λοιπών Κλάδων, συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου, συστήματα επικοινωνιών, λογισμικό διοίκησης & ελέγχου, λογισμικό και τεχνολογίες βελτίωσης των λειτουργικών διοίκησης & ελέγχου και υποβοήθησης της λήψης απόφασης (συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης), οπλικά συστήματα κατευθυνόμενης ενέργειας (π.χ. λέιζερ, μικροκυματικής ακτινοβολίας).
Επίσης, εφόσον το κόστος απόκτησης καταστεί ανεκτό για την εθνική οικονομία και οι σχετικές τεχνολογίες-υπηρεσίες προσφέρονται, διαστημικές δυνατότητες συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR: Intelligence, Surveillance and Reconnaissance), απρόσκοπτης μεταφοράς δεδομένων, εντοπισμού και ιχνηλάτησης βλημάτων πολυηχητικών και πλεύσης, επαύξησης της απόδοσης των συστημάτων διοίκησης & ελέγχου. Πάντως σε κάθε περίπτωση είναι αδύνατο να επιτευχθεί ποσοστό αναχαίτισης 100% των επερχόμενων απειλών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα σημαντικής επαύξησης των δυνατοτήτων της ελληνικής αεράμυνας αποτελεί η ένταξη σε υπηρεσία των τεσσάρων φρεγατών τύπου FDI-HN (τριών αρχικών και της τέταρτης, η πρόθεση προμήθειας της οποίας εξαγγέλθηκε τον προηγούμενο μήνα), λόγω:
>των αισθητήρων τους και ιδιαιτέρως του πολλαπλών λειτουργιών ραντάρ SEAFIRE 500 που κατά την κατασκευάστρια Thales επιτρέπει παρακολούθηση στόχων σε αποστάσεις έως και 500 χιλιόμετρα, και
>των όπλων τους (κατευθυνόμενα βλήματα επιφανείας – αέρος Aster 30 B1 με βεληνεκές 120+ χλμ.).
Στην επαύξηση των δυνατοτήτων της ελληνικής αεράμυνας θα συνεισφέρει επίσης και η ένταξη σε υπηρεσία και αξιοποίηση του βεληνεκούς 200 χλμ. κατευθυνόμενου βλήματος αέρος – αέρος Meteor ως όπλου των μαχητικών Rafale F3-R της Πολεμικής Αεροπορίας.
>Να είναι βιώσιμη οικονομικά, δηλαδή να διαθέτει ικανότητα εμπλοκής του στόχου με την πιο οικονομική επιλογή. Παραδείγματος χάριν, για την αντιμετώπιση μικρού μεγέθους ΜΕΑ ή περιφερόμενων πυρομαχικών που επιχειρούν κατά μόνας ή ως σμήνος, τακτικών βλημάτων αεροδυναμικής πτήσης (όπως τα βλήματα αντι-ραντάρ) κατά τη τερματική φάση της προσβολής και πυρομαχικών (βλήματα πυροβολικού, όλμων, κ.α.), σήμερα η πιο οικονομική επιλογή, που αντιπροσωπεύει μικρό κλάσμα του κόστους χρήσης κατευθυνόμενων βλημάτων, είναι η προσβολή τους με πυροβόλα μεσαίου διαμετρήματος, κατευθυνόμενα από ραντάρ με ή χωρίς συνεργασία ηλεκτροπτικών αισθητήρων.
Όμως στο μέλλον η ωρίμανση των τεχνολογιών που αφορούν τα οπλικά συστήματα λέιζερ υψηλής ενέργειας, θα μεταβάλλει δραματικά αυτή την πραγματικότητα.
Στις αρχές του τρέχοντος έτους, το υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας προσδιόρισε σε περίπου 12 ευρώ το κόστος της βολής διάρκειας 10 δευτερολέπτων του υπό ανάπτυξη οπλικού συστήματος υψηλής ισχύος λέιζερ DragonFire, ενώ το κόστος αναχαίτισης με χρήση των κατευθυνόμενων βλημάτων RIM-116 Rolling Airframe Missile (RAM) και RIM-162 ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile), που διαθέτει σε υπηρεσία το Πολεμικό Ναυτικό επί των ταχέων περιπολικών κατευθυνόμενων βλημάτων (ΤΠΚ) τύπου Super Vita «Ρουσσέν» και των φρεγατών τύπου MEKO-200HN «Ύδρα» και (ΤΠΚ), ενδεικτικά ανέρχεται σε 842.102 ευρώ και 1.857.814 ευρώ αντίστοιχα.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις η αντιμετώπιση της ιρανικής επίθεσης της 13ης Απριλίου 2024 κόστισε στο Ισραήλ μεταξύ 540 εκατ. και 1,35 δις δολαρίων ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του κόστους 100 περίπου αεροσκαφών που επιχειρούσαν για χρονικό διάστημα έξι ωρών για την αντιμετώπιση της.
Σε ό,τι αφορά τις επιθετικές δυνατότητες που η ελληνική πλευρά θα πρέπει να αποκτήσει στο πλαίσιο του «μείγματος» που αναφέρθηκε στην εισαγωγή του άρθρου, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη καθώς η διακίνηση της τεχνολογίας για την ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς είναι αυστηρά ελεγχόμενη.
Το κατασκευής της κρατικής ισραηλινής εταιρείας Rafael σύστημα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας David’s Sling (φωτ. Rafael)
Παράδειγμα αποτελεί το καθεστώς ελέγχου πυραυλικής τεχνολογίας MTCR (Missile Technology Control Regime) στο οποίο συμμετέχουν 35 χώρες, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας από το 1992. Το MTCR ελέγχει την πώληση – διάδοση εξοπλισμού, λογισμικού και τεχνολογιών για ανάπτυξη βλημάτων και ΜΕΑ ικανότητας μεταφοράς φορτίου 500 κιλών σε απόσταση 300 χλμ.
Δεν πρόκειται για συνθήκη, άρα δεν είναι νομικά δεσμευτικό, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προσχηματική βάση για παρεμβάσεις όπως διαπίστωσε η χώρα μας, όταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 διαπραγματεύθηκε και τελικά προμηθεύτηκε τα από αέρος εκτοξευόμενα βλήματα πλεύσης SCALP EG που εξοπλίζουν τα Mirage 2000-5 Mk. 2 και μόλις ολοκληρωθούν οι εργασίες επέκτασης του επιχειρησιακού τους βίου, και τα Rafale F3-R της Πολεμικής Αεροπορίας.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, αρκετές χώρες με φιλοδοξία απόκτησης βαλλιστικών και αεροδυναμικών βλημάτων μεγάλου βεληνεκούς, υλοποιούν προγράμματα εγχώριας ανάπτυξης με μυστική ή διακριτική τεχνική βοήθεια από συγκεκριμένες χώρες που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως οι «συνήθεις ύποπτοι». Ένα από τα πιο πρόσφατα μέλη της λέσχης των κρατών που επιδιώκουν την απόκτηση βαλλιστικών και αεροδυναμικών βλημάτων μεγάλου βεληνεκούς είναι η Τουρκία, η οποία άρχισε τις σχετικές προσπάθειες της το 1988!
Με την παρούσα πάντως φορά εξέλιξης των πραγμάτων, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να αρχίσει άμεσα τη διερεύνηση επιλογών για την απόκτηση δυνατότητας προσβολών ακριβείας στο στρατηγικό βάθος του αντιπάλου, ώστε να μην βρεθεί ενώπιον απειλής που η αποτελεσματική αντιμετώπιση της δεν μπορεί να είναι μόνο αμυντική.
Σχηματισμός τριών μαχητικών Mirage 2000-5 Mk. 2 της Πολεμικής Αεροπορίας, εκ των οποίων το κεντρικό φέρει βλήμα πλεύσης SCALP-EG (φωτ. ΓΕΑ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου