Δεν ήταν κάτι αυθόρμητο. Τα μέλη της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών είχαν δρομολογήσει μήνες πριν τον αγώνα. Όλα ήταν καλά προμελετημένα.
1950, ο κυπριακός λαός απαιτεί σχεδόν ομόφωνα και έπειτα από διεξαγωγή σχετικού δημοψηφίσματος την ένωση Κύπρου- Ελλάδας.
Η Βρετανία δεν κάνει αποδεκτό το δημοψήφισμα αλλά υπόσχεται ότι η Κύπρος θα ενωθεί με την Ελλάδα μετά τη νίκη εναντίον του άξονα στην οποία συνέβαλαν ουσιαστικά τόσο οι Έλληνες αλλά και οι Κύπριοι που κατατάχθηκαν εθελοντικά στον Βρετανικό στρατό.
Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ… 10 Νοεμβρίου 1954 ο απόστρατος συνταγματάρχης Γεώργιος «Διγενής» Γρίβας (1897-1974) φθάνει στο νησί και συγκροτεί την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ). Σε αυτή μετέχουν άντρες, γυναίκες αλλά και παιδιά. Πέραν του πόθου για ελευθερία, όλα τα μέλη της Οργάνωσης ήταν εχέμυθα.
Ο όρκος των μελών της ΕΟΚΑ
Αφού αποφασιζόταν η εισδοχή τους στην οργάνωση, έδιναν τον όρκο.
Εφίστατο ιδιαίτερα η προσοχή τους στο ότι εάν τα μέλη παρέβαιναν τον
όρκο τους, θα εκτελούνταν.
Ο όρκος, που δινόταν στο όνομα της Αγίας Τριάδος, αποτελείτο από 7 άρθρα.
«Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ότι:
1. Θα αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις διά την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων και αυτήν την ζωή μου.
2. Δεν θα εγκαταλείψω τον αγώνα υπό οιονδήποτε πρόσχημα παρά μόνον όταν
διαταχθώ υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως και αφού εκπληρωθή ο σκοπός του
αγώνος.
3. Θα πειθαρχήσω απολύτως εις τας διαταγάς του Αρχηγού της Οργανώσεως και μόνον τούτου.
4. Συλλαμβανόμενος θα τηρήσω απόλυτον εχεμύθειαν τόσον επί των μυστικών
της Οργανώσεως όσον και επί των ονομάτων των συμμαχητών μου, έστω και
εάν… βασανισθώ διά να ομολογήσω.
5. Δεν θα ανακοινώ εις ουδένα διαταγήν της Οργανώσεως ή μυστικόν το
οποίον περιήλθεν εις γνώσιν μου παρά μόνον εις εκείνους δι’ ούς έχω
εξουσιοδότησιν υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως.
6. Τας πράξεις μου θα κατευθύνη μόνον το συμφέρον του αγώνος και θα
είναι απηλλαγμέναι πάσης ιδιοτελείας ή κομματικού συμφέροντος.
7. Εάν παραβώ τον όρκον μου θα είμαι ΑΤΙΜΟΣ και άξιος πάσης τιμωρίας»
Το ξεκίνημα του αγώνα που δεν ήταν ψέμα!
Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της πρώτης Απριλίου 1955, εκκωφαντικοί θορύβοι, εκρήξεις και βομβαρδισμοί, σε ηλεκτροπαραγωγικούς και αστυνομικούς σταθμούς όπως και στο ραδιοφωνικό ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) στοίχειωσαν το βράδυ εκείνο, όλες τις πόλεις του νησιού δίνοντας στο έναυσμα για τον αγώνα.
Ξημέρωνε Πρωταπριλιά αλλά… δεν ήταν ψέμα! Οι Βρετανοί πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο. Οι Βρετανοί δε διέθεταν συγκεκριμένες πληροφορίες για τη νεοεμφανιζόμενη οργάνωση ούτε για την ταυτότητα του αρχηγού της.
Ο Βρετανός κυβερνήτης Ρόμπερτ Αρμιτεϊτζ, συνεκάλεσε αλλεπάλληλες συσκέψεις με τη συμμετοχή κυβερνητικών αξιωματούχων και επιτελικών αξιωματικών. Ο ένοπλος αγώνας όμως είχε ξεκινήσει και οι Βρετανοί δεν προλάβαιναν να μετρούν τις πληγές τους.
Ο πρωτομάρτυρας του αγώνα, Μόδεστος Παντελή
Από την έναρξη του αγώνα, μετρήσαμε το πρώτο θύμα. Τα μεσάνυχτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου του 1955, ο Μόδεστος Παντελή ανέλαβε με τον Ανδρέα Κάρυο να προκαλέσει βραχυκύκλωμα σε ηλεκτροφόρα σύρματα που τροφοδοτούσαν στρατόπεδο έξω από τον οικισμό Αυγόρου.
Κατόπιν οδηγιών του Αυξεντίου προσέδεσαν μακριά αλυσίδα σε χοντρό σχοινί, στην άκρη του οποίου είχαν δέσει πέτρα χαραγμένη στη μέση, εκεί που ήταν δεμένη, για να μη φεύγει από το σχοινί, και την έριξαν πολλές φορές πάνω από τα σύρματα, προσπαθώντας να την τραβήξουν με διχάλι από την άλλη μεριά.
Για ασφάλεια, την ώρα που θα προκαλούσαν το βραχυκύκλωμα, φορούσαν λαστιχένια καλύμματα παπουτσιών και λαστιχένια γάντια. Έριξαν πολλές φορές το σχοινί και δεν κατάφεραν να περάσει πάνω από τα σύρματα. Καθώς όμως το έριχναν και έπεφτε κάτω στα βρεγμένα χόρτα, το σχοινί βράχηκε.
Τελικά ο Ανδρέας Κάρυος πήρε στους ώμους τον Μόδεστο Παντελή, σε μια προσπάθεια να πλησιάσει όσο γινόταν τα σύρματα, για να κατορθώσει να ρίξει το σχοινί. Τα κατάφερε, έριξε το σχοινί, προκάλεσε το βραχυκύκλωμα, αλλά υπέστη και ο ίδιος ηλεκτροπληξία και βρήκε ακαριαίο το θάνατο.
Ο Κάρυος έπαθε σοβαρά εγκαύματα στην πλάτη, όταν ήλθε σε επαφή με το βρεγμένο σχοινί.
Η Προκήρυξη της ΕΟΚΑ
Η πρώτη προκήρυξη της ΕΟΚΑ κυκλοφόρησε την ίδια νύχτα και σαν στρατιωτικός αρχηγός της οργάνωσης υπέγραφε ο Γεώργιος Γρίβας Διγενής.
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Με την βοήθειαν τού Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου τού Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν τού Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μάς κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “‘Η τάν ή επί τάς”.
Αδελφοί Κύπριοι,
Από τα βάθη των αιώνων μάς ατενίζουν όλοι εκείνοι οι οποίοι ελάμπρυναν
την Ελληνικήν Ιστορίαν διά να διατηρήσουν τήν ελευθερίαν των: οι
Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τριακόσιοι τού Λεωνίδα και οι
νεώτεροι τού Αλβανικού έπους. Μάς ατενίζουν οι αγωνισταί τού 1821, οι
οποίοι και μάς εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τον ζυγόν δυνάστου
αποκτάται πάντοτε με το αίμα. Μάς ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο
οποίος και μάς παρακολουθεί με αγωνίαν, αλλά και με εθνικήν
υπερηφάνειαν. ‘Ας απαντήσωμεν με έργα, ότι θά γίνωμεν “πολλώ κάρρονες”
τούτων.
Είναι καιρός να δείξωμεν εις τον κόσμον, ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμεν με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας. Ας δείξωμεν εις τον κόσμον ακόμη μιά φορά ότι και τού σημερινού Έλληνος “ο τράχηλος ζυγόν δέν υπομένει”. Ο αγών θα είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τα μέσα και τον αριθμόν. Ημείς διαθέτομεν τήν ψυχήν, έχομεν και το δίκαιον με το μέρος μας. Γι’ αυτό και θα νικήσωμεν.
Διεθνείς διπλωμάται, ατενίσατε το έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ
αιώνι, οι λαοί να χύνουν το αίμα των διά να αποκτήσουν την λευτεριά των,
το θείον αυτό δώρον, για το οποίον και εμείς επολεμήσαμεν παρά τό
πλευρόν των λαών σας, και για το οποίον σείς τουλάχιστον διατείνεσθε ότι
επολεμήσατε εναντίον τού ναζισμού και τού φασισμού.
Έλληνες, όπου και αν ευρίσκεσθε, ακούσατε την φωνήν μας: Εμπρός, όλοι μαζί για την λευτεριά της Κύπρου μας.
Ε.Ο.Κ.Α
Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ
Τέσσερα χρόνια γεμάτα ήρωες
Τα τέσσερα χρόνια του αγώνα γράφτηκαν σελίδες απίστευτου ηρωισμού. Οι Βρετανοί φθάνουν στα όρια τους.
Σε κάποια στιγμή κηρύσσουν πρώτο καταζητούμενο τον Γρηγόρη Αυξεντίου, ο οποίος υπήρξε και ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ. Ο άνθρωπος που αποτελεί πλέον σύμβολο αυτοθυσίας για την πατρίδα και την ελευθερία. Ήταν από τους λίγους αντάρτες με στρατιωτική εμπειρία καθώς είχε υπηρετήσει ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στην Ελλάδα.
Ο τρόπος που επέλεξε να πεθάνει τον κατέταξε στο πάνθεον των ηρώων. Μετά από προδοσία εντοπίστηκε το κρησφύγετο του κοντά στο Μοναστήρι του Μαχαιρά.
Περικυκλωμένοι από Άγγλους στρατιώτες έδωσε εντολή στους συναγωνιστές του να βγούν από το κρυσφύγετο. Έμεινε μόνος του και έδωσε μάχη επί 8 ώρες σκοτώνοντας δεκάδες Άγγλους. Κι αφού είπε το ηρωικό «Μολών λαβέ» οι Άγγλοι έριξαν βενζίνη με ελικόπτερα και τον έκαψαν ζωντανό.
“Ου περί χρημάτων των αγώνα ποιούμεθα…αλλά περί αρετής…“
Άλλη ηρωική μορφή που ξεχώρισε ήταν και αυτή του Κυριάκου Μάτση. Διετέλεσε τομεάρχης της ΕΟΚΑ στην επαρχία Αμμοχώστου από το 1955 και τομεάρχης Κερύνειας έως τον θάνατο του. Συνελήφθη στις 9 Ιανουαρίου 1956, κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο Κυβερνήτης Χάρντιγκ και του πρόσφερε το υπερβολικά μεγάλο για την εποχή ποσό των 500.000 λιρών αν αποκάλυπτε πού κρυβόταν ο Διγενής. Εκεί απάντησε το γνωστό “Ου περί χρημάτων των αγώνα ποιούμεθα…αλλά περί αρετής“.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1956 δραπέτευσε και επικηρύχτηκε με το ποσό των 5.000 λιρών. Στις 19 Νοεμβρίου 1958 περικυκλώθηκε το κρησφύγετό του οι Άγγλοι απαίτησαν την παράδοση του. Ο Μάτσης, αρνούμενος να συμβιβαστεί με τις προτροπές των Βρετανών απάντησε «Αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας». Οι Βρετανοί στρατιώτες έριξαν χειροβομβίδα διαλύοντας το κρυσφήγετο του, σκοτώνοντας τον.
Εννέα απαγχονισμοί… Όλοι έψελναν τον Εθνικό Ύμνο στην αγχόνη
Κατά τη διάρκεια του αγώνα, η Βρετανία κράτησε αυστηρή στάση με στρατιωτικές επιχειρήσεις και εκτελέσεις. Οι πρώτοι που εκτελέστηκαν, στις 10 Μαΐου 1956, ήταν οι Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου. Απαγχονίστηκαν και τάφηκαν στα «Φυλακισμένα Μνήματα» στη Λευκωσία.
Οι απαγχονισθέντες ήταν: Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου (10
Μαΐου 1956), Ανδρέας Ζάκος, Ιάκωβος Πατάτσος και Χαρίλαος Μιχαήλ (9
Αυγούστους 1956), Μιχάλης Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομμάτης και Ανδρέας
Παναγίδης (21 Σεπτεμβρίου 1956) και Ευαγόρας Παλλικαρίδης (14 Μαρτίου
1957), που ήταν ο τελευταίος αλλά και ο μικρότερος.
Όλοι στάθηκαν μπροστά στην αγχόνη ψέλνοντας τον εθνικό ύμνο. Ο
τελευταίος που απαγχονίστηκε ήταν ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης, στον
οποίο η σημερινή Βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ αρνήθηκε να δώσει χάρη.
ΠΗΓΗ cyprustimes
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου