Του Ν. Λυγερού
Όταν εξετάζουμε μερικά νοητικά σχήματα σε στρατηγικά παίγνια, όπως είναι το Hex (σε απλό επίπεδο) και το Go (σε πολύπλοκο επίπεδο) βλέπουμε ότι η έννοια της συνεκτικότητας είναι θεμελιακή. Μάλιστα μπορούμε να πούμε ότι η συνεκτικότητα βασίζεται στην έννοια της άκρης. Με άλλα λόγια παίζει δυναμικά με τα άκρα και δημιουργεί μέτωπα σε τοπικό επίπεδο και σύνορα σε ολικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο ακόμα κι αν βάζουμε στο πεδίο ακίνητες πέτρες, επί της ουσίας δημιουργείται μια δεξαμενή έλξης που αλλάζει συνεχώς με την τοποθέτηση νέων στοιχείων ακόμα κι αν τα προηγούμενα δεν έχουν κινηθεί.
Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε και στη γεωπολιτική, διότι η εγκατάσταση νέων στοιχείων μπορεί ν’ αλλάξει το ύφος μιας περιοχής λόγω του συνδετικού χαρακτήρα που εμφανίζεται με το μέγεθος του πληθυσμού. Αυτό σημαίνει ότι αν τα παλαιότερα στοιχεία, οι πρώτες πέτρες δεν ενωθούν με μερικά νέα για να δημιουργήσουν μια αντιστασιακή συνεκτικότητα, τότε μπορεί ολόκληρες περιοχές ν’ αλλάξουν φύση. Σε αυτό το πλαίσιο τα νοητικά σχήματα του Go βοηθούν θεαματικά για να μελετηθεί η μεγάλη εικόνα. Αλλιώς έχουμε την εντύπωση ότι υπάρχουν μόνο πολλά τοπικά προβλήματα που αφορούν μόνο τη τακτική, ενώ στην πραγματικότητα με μερικές στρατηγικές θέσεις μπορεί να γίνει ολική αλλαγή, η οποία γίνεται ορατή μόνο εκ των υστέρων. Όμως η γνώση αυτών των σχημάτων επιτρέπει προβλέψεις σε βάθος χρόνου που φαίνονται εντελώς αδιανόητες σε όσους εξετάζουν μόνο το παρόν και την παρουσία.
Από την άκρη στα σύνορα
Του Ν. Λυγερού
Ενώ τα σύνορα λειτουργούν επίσημα όταν δύο χώρες έχουν συμφωνήσει για την οριοθέτησή τους, στην γεωστρατηγική πραγματικότητα βασίζονται περισσότερο στο φυσικό όριο, διότι αυτό είναι πιο σταθερό αφού δεν εξαρτιούνται από συμφωνίες που μπορεί ν’ αμφισβητηθούν στη συνέχεια. Έτσι βλέπουμε ότι τα σύνορα, όταν δεν θεμελιώνονται από τις άκρες, είναι καταδικασμένα ν’ αλλάξουν διότι δεν έχουν χρονική ανθεκτικότητα. Στο σκάκι, η έννοια του μετώπου, όταν είναι σταθερό, παίζει με την άκρη. Είναι μάλιστα αυτή η ιδέα που εξηγεί ακόμα και τη χρήση του ροκέ και ειδικά του μικρού, σε αμυντική φάση. Όμως για να δούμε μια πιο εξελιγμένη μορφή πρέπει να αναλύσουμε τις θέσεις του Go και ειδικά τις σχέσεις του με τα άκρα. Η έννοια του hoshi είναι η πρώτη που δεν ανήκει στα άκρα αλλά επηρεάζεται με άμεσο τρόπο. Αυτό το φαινόμενο δεν είναι μόνο εμφανές με τα fuseki, αλλά ουσιαστικά εξηγεί και τα πιο βαθιά από αυτά όταν βέβαια έχουμε τις κλασικές διαστάσεις του goban, διότι με τα μικρότερα μεγέθη, η επιρροή της τακτικής σβήνει σχήματα που θα εμφανίζονταν σε στρατηγικό επίπεδο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η έννοια της άκρης δεν επηρεάζει και την τακτική, αφού το βλέπουμε ξεκάθαρα σε περίπτωση semeai αλλά και με ανάδραση, σε περίπτωση uttegaeshi. Έτσι στην πράξη ακόμα και αν η γεωπολιτική φαίνεται ξεκάθαρη, τα σύνορα είναι πάντα πιο σταθερά όταν ακολουθεί γεωστρατηγικό νοητικό σχήμα, διότι αυτό θεμελιώνεται με την έννοια της άκρης. Ας το μάθουν μερικοί, για να καταλάβουν την ιστορία του μέλλοντος.
Η Μεσόγειος ως συνεκτική άκρη
Του Ν. Λυγερού
Όσοι εξετάζουν την Μέση Ανατολή από μόνη της είναι καταδικασμένοι να ζουν τα ίδια λάθη του παρελθόντος, διότι εκ φύσης επηρεάζεται από τη Μεσόγειο. Μάλιστα είναι το ανάλογο σχήμα που εμφανίζεται δυικά στη Μεσοποταμία. Διότι τα όρια καθορίζουν ακόμα και σύνορα δεξαμενής έλξης. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι λειτουργούν κυριολεκτικά με την κλασική και θεσμική προσέγγιση, έχουν όμως νόημα σε δυναμικό επίπεδο. Όσο η Ευρώπη δεν βλέπει τη Μεσόγειο σαν μια ασπίδα, είναι καταδικασμένη να εξετάζει το προσφυγικό ως ένα φαινόμενο εξαίρεσης. Ενώ στην πραγματικότητα είναι μια συνέχεια κι όχι μια εξαίρεση λόγω συνεκτικότητας της άκρης. Αυτή η ιδιότητα προέρχεται από τη δυσκολία του θαλάσσιου στοιχείου. Σε αυτό το επίπεδο τα νησιά δεν παίζουν ένα ρόλο σημαντικό όταν αφορά μεγάλες μάζες, ενώ λειτουργούν πάντα καταδρομικά. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρουσία της Μεσογείου θα αναγκάσει την επέκταση της Μέσης Ανατολής να παίξει σε δύο πτέρυγες, εδώ πρόκειται για τον Βορρά και τον Νότο, δηλαδή ηπειρωτικά για την Ευρώπη και την Αφρική. Αυτό σημαίνει ότι η ευρωπαϊκή αντίσταση θα εμφανιστεί στα δύο περάσματα, δηλαδή Κωνσταντινούπολη και Γιβραλτάρ. Κι έχει ενδιαφέρον ότι αυτό το μεγάλο νοητικό σχήμα λειτούργησε σε ιστορικό επίπεδο κι όχι μόνο μια φορά. Με άλλα λόγια, η τοποθέτηση της αντίστασης δεν μπορεί να εμφανιστεί όπου να ’ναι ακόμα και αν μερικοί θεωρούν ότι όλα γίνονται διότι ξεχνούν την ήττα τους. Η Μέση Ανατολή ενεργοποιήθηκε λόγω ενέργειας και έλλειψης στρατηγικής που αξιοποιεί τη Μεσόγειο ως συνεκτική άκρη αλλά με τα σύνορα που σιγά σιγά κλείνουν βλέπουμε το πιο βαθύ σχήμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου