Τελικά, ποια είναι η πραγματική εικόνα της Τουρκίας; Οι μεγάλες ουρές έξω από τους φούρνους για μερικά καρβέλια μπαγιάτικο φθηνό ψωμί, ή τα φαραωνικά σχέδια του Ερντογάν με τη διώρυγα της Πόλης, τις έρευνες υδρογονανθράκων, την αγορά πανάκριβων γεωτρυτικών πλοίων, την παραγωγή σύγχρονου πολεμικού εξοπλισμού και τις εξαγωγές αυτοκινήτων και λευκών ηλεκτρικών συσκευών; Αν πιστέψουμε τα ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η Τουρκία βρίσκεται με το ένα πόδι στον οικονομικό Καιάδα, καθώς πληθαίνουν οι διαδηλώσεις κατά της φτώχειας. Αλλά, τα υπαρκτά προβλήματα της γειτονικής χώρας δεν σημαίνουν καθόλου πως η Ελλάδα πρέπει να εφησυχάζει και να θεωρεί πως τώρα έχει –ευκαιριακά- το πάνω χέρι στη μακροχρόνια διένεξη μαζί της, διπλωματικά και στρατιωτικά. Και τούτο επειδή τα μεγέθη είναι χαοτικά. Το ελληνικό ΑΕΠ θα προσεγγίσει τα 200 δισ. δολάρια φέτος και τα 245 δισ. δολάρια το 2022, όταν το αντίστοιχο τουρκικό θα ξεπεράσει τα 740 δισ. δολάρια το 2021 και τα 810 δισ. δολάρια το 2022, σύμφωνα με τα μακροοικονομικά μοντέλα που εφαρμόζει η Trading Economics.
Ταυτόχρονα, η οικονομία της Τουρκίας αναπτύχθηκε σε ποσοστό 7,4%, σε ετήσια βάση, το γ’ τρίμηνο, ευθυγραμμιζόμενη με τις προσδοκίες για ευρωστία της λιανικής ζήτησης, της μεταποίησης και των εξαγωγών, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αμβλύνονται οι ανησυχίες για τη σταθερότητα της οικονομίας, μεσοπρόθεσμα, εξαιτίας και της διολίσθησης κατά 43% της λίρας έναντι του δολαρίου κατά το έτος που λήγει.
«Πιστεύουμε ότι τα στοιχεία για το ΑΕΠ δεν αποκαλύπτουν όλη την αλήθεια για το ρυθμό της οικονομικής δραστηριότητας στο προσεχές χρονικό διάστημα, καθώς η κατάρρευση του εθνικού νομίσματος είναι πιθανό να επηρεάσει σημαντικά την οικονομία», υποστήριξε αναλυτής της Goldman Sachs. Από την πλευρά του, ο κ. Ερντογάν, ο οποίος δεν ευνοεί τα υψηλά τραπεζικά επιτόκια, έχει δηλώσει πως η Τουρκία προτεραιοποιεί την ανάπτυξη, την απασχόληση και τις επενδύσεις, αφήνοντας να εννοηθεί σαφώς πως δεν τον απασχολεί αν αυξηθεί περαιτέρω η συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας και ο πληθωρισμός.
Προς επίρρωση των λεγομένων του, η Τουρκία πραγματοποιεί εντυπωσιακό διεθνές άνοιγμα στην ηλεκτροκίνηση, με την η τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία TOGG να αναμένεται να λανσάρει μια σειρά νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων της, στη διάρκεια της έκθεσης CES 2022 που θα διεξαχθεί στην αρχή Ιανουαρίου στο Las Vegas. Η TOGG θα κατασκευάζει τα οχήματά της σε εργοστάσιο στην περιοχή Gemlik στην επαρχία της Προύσας!
Στον τομέα της ενέργειας, οι επιδόσεις της γείτονος δείχνουν και το μέγεθος των φιλοδοξιών της. Η κατανάλωση ενέργειας στην Τουρκία κυμαίνεται κοντά στον παγκόσμιο μέσο όρο των περίπου 70 gigajoules ανά άτομο σε ετήσια βάση. Για την παραγωγή ενέργειας, η Τουρκία χρησιμοποεί ορυκτά καύσιμα σε ποσοστό άνω του 80%, με την ταχεία οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη των τελευταίων δύο δεκαετιών να έχει αποφέρει, εκτός από το άλμα στη ζήτηση και σημαντική εξάρτηση από τις εισαγωγές.
(Επισκόπηση του ενεργειακού συστήματος της Τουρκίας ανά καύσιμο και τομέα, 2018/2019. Πηγή: ΙΕΑ)
(Συνολική παροχή πρωτογενούς ενέργειας ανά πηγή, 2000-2019. Πηγή: ΙΕΑ)
(Παραγωγή ενέργειας ανά πηγή, 2000-2019. Πηγή: ΙΕΑ)
Η Τουρκία έχει προχωρήσει, επίσης, σε σημαντική διαφοροποιήση του ενεργειακού της μείγματος την τελευταία δεκαετία, χάρη στην ραγδαία διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ η αναμενόμενη για το 2023, λειτουργία του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακούγιου θα επιφέρει ακόμη υψηλότερο βαθμό διαφοροποίησης του μείγματος καυσίμων της χώρας. Παρά ταύτα, είναι τα ορυκτά καύσιμα εκείνα που εξακολουθούν να κινούν την ατμομηχανή της εγχώριας οικονομίας, ιδίως, χάρη στις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου που κινούνται στα επίπεδα του 93% και 99%, αντιστοίχως.
Υπό το πρίσμα της μεγάλης της εξάρτησης από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Τουρκία έχει δώσει προτεραιότητα στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της, ως ένα από τους πυλώνες της ενεργειακής στρατηγικής της. Η πολιτική περιλαμβάνει προσπάθειες για την ενίσχυση της εγχώριας έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας πετρελαίου και φυσικού αερίου και τις σχετικές υποδομές, καθώς και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μέσω της αυξημένης ενεργειακής απόδοσης.
Δεδομένου ότι το μερίδιο της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στην κατανάλωση είναι χαμηλό, η Τουρκία έδωσε έμφαση στην εξερεύνηση και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, με την εγχώρια παραγωγή αργού να αυξάνεται κατά 19% από το 2017 έως το 2019, κυρίως χάρη στην αύξηση των δραστηριοτήτων της Turkish Petroleum Corporation (TPAO). Παράλληλα, η εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές φυσικού αερίου θα μειωθεί μετά την πρόσφατη ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Sakarya, στην Μαύρη Θάλασσα του οποίου η εκμετάλλευση σχεδιάζεται για το 2023, γεγονός που θα προσφέρει στην Άγκυρα ένα ισχυρό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στις συζητήσεις που διεξάγει για την ανανέωση των συμβολαίων εισαγωγής φυσικού αερίου. Παράλληλα, σχεδιάζει να ξεκινήσει έρευνες για τον εντοπισμό και προσδιορισμό του εγχώριου δυναμικού σε σχιστολιθικό αέριο, μεθάνιο κλπ.
Η πολιτική της γειτονικής χώρας περιλαμβάνει, ακόμη, τη διασφάλιση των προμηθειών αερίου, μέσω της διαφοροποίησης των πηγών και διαδρομών εισαγωγής του. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ρωσική Ομοσπονδία ήταν ο κύριος προμηθευτής φυσικού αερίου στη χώρας, όμως η Τουρκία άρχισε να εισάγει αέριο τόσο από το Ιράν, το 2001 όσο και από το Αζερμπαϊτζάν, το 2007. Πρόσφατα, η Τουρκία επέκτεινε περαιτέρω τις υποδομές εισαγωγής φυσικού αερίου, αυξάνοντας τη χωρητικότητα των υφισταμένων αγωγών και κατασκευάζοντας νέους, όπως ο TurkStream από την Ρωσία και ο TANAP από το Αζερμπαϊτζάν.
Παράλληλα, οι επενδύσεις σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και για την κατασκευή μιας υπόγειας αποθήκης αερίου θεωρούνται προτεραιότητες για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημιωθεί ότι στην Τουρκία λειτουργούν εδώ και αρκετά χρόνια αρκετοί πλωτοί τερματικοί σταθμοί αποθήκευσης και επαναεριοποίησης, ενώ η υφιστάμενη χωρητικότητα υποδοχής LNG έχει αυξηθεί και νέα σημεία εισόδου συνδέονται στο δίκτυο φυσικού αερίου προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφοροποίηση του εφοδιασμού, κάτι που επιχειρεί να πετύχει και με την επιτάχυνση των προσπάθειών της να προμηθεύεται spot LNG. Τέλος, η Τουρκία διαθέτει πέντε μεγάλες εγκαταστάσεις διύλισης αργού, που καλύπτουν περίπου το ήμισυ της ζήτησης πετρελαίου και βενζίνης της χώρας.
Η Τουρκία γνώρισε εντυπωσιακή ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας την περασμένη δεκαετία (ιδίως ηλιακή, αιολική και γεωθερμική), λόγω της ευνοϊκής προσφοράς πόρων, της ισχυρής αύξησης της ζήτησης ενέργειας και των υποστηρικτικών κυβερνητικών πολιτικών. Ειδικότερα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει σχεδόν τριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία και το μερίδιό της στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε το 44% το 2019. Ως εκ τούτου, η Τουρκία έχει ήδη υπερβεί τον στόχο που είχε θέσει για ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ σε ποσοστό 38,8%, όπως ορίζεται στο Ενδέκατο Σχέδιο Ανάπτυξης της χώρας και αφορά στην περίοδο 2019-2023.
Η γειτονική χώρα συνεχίζει να προωθεί την περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με νέα έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 10 γιγαβάτ για την περίοδο 2017-2027. Ακόμη, εκτός της ηλεκτρικής ενέργεια, τόσο η ηλιακή όσο και η γεωθερμική ενέργεια που χρησιμοποιείται για θέρμανση, έχουν υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Η Τουρκία συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων χωρών στον κόσμο στην εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων.
Στον τομέα της παραγωγής ηλέκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς αντιδραστήρες η Τουρκία υλοποιεί μια ιδιαίτερα επιθετική και φιλόδοξη στρατηγική που περιλαμβάνει την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού της εργοστασίου. Η κυβέρνηση της Άγκυρας σχεδιάζει να κατασκευάσει τρεις πυρηνικούς σταθμούς που θα διαθέτουν 12 αντιδραστήρες. Ο πρώτος πυρηνικός σταθμός στο Ακούγιου περιλαμβάνει 4 μονάδες με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 4. 800 μεγαβάτ. Η κρατική εταιρεία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα αγοράσει περίπου τη μισή πυρηνική ενέργεια που θα παράγεται από το Akkuyu, για 15 χρόνια και σε προκαθορισμένη τιμή.
Απαλλαγμένη από την υποχρέωσή της να τηρεί τους κανόνες και να πληρώνειπανάκριβα δικαιώμτα εκπομπής CO2 που ισχύει για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιβαρύνει την τιμή του ρεύματος που παράγεται από άνθρακα σε αυτές, η Τουρκία ευνοεί την εξόρυξη και παραγωγή του ορυκτού, καθώς αποδύεται σε μια συντονισμένη προσπάθεια να μειώσει την εξάρτησή της από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και λιγνίτη.
Υπ΄αυτό το πρίσμα η κυβέρνηση παρέχει δέσμη κινήτρων, τόσο για την ενθάρρυνση της εξόρυξης άνθρακα, όσο και για τη χρήση του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι ενδεικτικό της αποτελεσματικότητας που έχει αυτή η πολιτική το γεγονός ότι οι δύο κρατικές εταιρείες άνθρακα, TTK και TKİ, αύξησαν την παραγωγή τους, αντιστρέφοντας μια πτωτική τάση που παρατηρήθηκε από το 2015.
Επίσης, η Τουρκία παίρνει μέτρα που ευνοούν την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας με την προώθηση της Έρευνας και Ανάπτυξης της καινοτομίας και της τεχνολογίας σε εγχώριο επίπεδο, που διασφαλίζουν την αυτάρκεια της χώρας σε ενέργεια και φυσικούς πόρους. Πιο συγκεκριμένα εφαρμόζονται πολιτικές για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής μηχανημάτων και εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και για την παραγωγή των απαραίτητων υλικών και εξοπλισμού για την κατασκευή και λειτουργία των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
Στην Τουρκία λειτουργεί Χρηματιστήριο Ενέργειας (Energy Exchange Istanbul, ΕΧΙST) από τον Μάρτιο του 2015, ενώ οργανωμένες αγορές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούσαν από την Turkish Electricity Transmission Corporation από το 2009. Επίσης, οι αγορές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν στο EXIST από το 2015, παράλληλα με την πλατφόρμα χονδρικής εμπορίας spot φυσικού αερίου από τον Σεπτέμβριο του 2018, που απετέλεσε καθοριστικό βήμα προς την κατεύθυνση της μετατροπής της Τουρκίας σε διεθνή κόμβο διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου.
Όσο η Τουρκία θα προβάλει αυτή την εικόνα στο εξωτερικό, τόσο θα αποκομίζει γεωστρατηγικά και οικονομικά οφέλη και θα συνεχίζει να διατηρεί ισχυρούς συμμάχους που θα τη βοηθούν να επιτύχει τους υπερφιλόδοξους στόχους της και να προωθεί τα άκρατα εθνικά συμφέροντά της. Άλλωστε, ας μη λησμονούμε, πως όταν τον Νοέμβριο η Τουρκία βρέθηκε στην πιο δύσκολη καμπή της οικονομικής και νομισματικής κρίσης που διέρχεται, ο πρίγκιπας- διάδοχος του θρόνου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ αλ Ναχιάν έσπευσε στην Άγκυρα όπου υπέγραψε με τον Ερντογάν δέκα συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας, καθώς και συμφωνία για επενδυτικό δάνειο ύψους 10 δισ. δολαρίων!
ΠΗΓΗ energia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου