Της Συντακτικής Επιτροπής του Bloomberg Opinion
Μετά από δεκαετίες ουδετερότητας, η Φινλανδία πιθανόν να αποφασίσει μέσα στον επόμενο μήνα να υποβάλει αίτηση για ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Η γειτονική της Σουηδία είναι επίσης πιθανό να ακολουθήσει σύντομα. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Ρωσία έχει απειλήσει με "σοβαρές στρατιωτικές και πολιτικές" συνέπειες ως απάντηση.
Ένας μεγαλύτερος και πιο ισχυρός Οργανισμός του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO) στο κατώφλι της Ρωσίας θα μπορούσε κάλλιστα να αυξήσει την ανασφάλεια και την παράνοια του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Γι’ αυτό όμως μόνο τον εαυτό του έχει να κατηγορήσει. Το ερώτημα εδώ είναι εάν η συγκεκριμένη προοπτική είναι καλή ιδέα για την ίδια τη συμμαχία.
Στροφή
Η Φινλανδία παρέμεινε ουδέτερη μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ακόμη και μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι Φινλανδοί αντιτάσσονταν κατά συντριπτική πλειοψηφία στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Μόλις το 2017, λιγότερο από το 20% του φινλανδικού πληθυσμού υποστήριζε την ιδέα. Από την ημέρα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κοινή γνώμη έχει μεταστραφεί δραματικά. Η υποστήριξη για ένταξη στο ΝΑΤΟ κυμαίνεται στο 68%. Εάν, όπως αναμένεται, η κυβέρνηση υποβάλει αίτηση για ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, το φινλανδικό κοινοβούλιο φαίνεται πιθανό να την εγκρίνει πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο.
Για τη Φινλανδία, τα οφέλη είναι σαφή. Η πλήρης ένταξη θα έφερνε τη χώρα κάτω από την ομπρέλα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, διασφαλίζοντας ότι η συμμαχία θα χρησιμοποιούσε βία σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης - μια κάποτε απομακρυσμένη πιθανότητα η οποία, στον απόηχο της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, φαντάζει τώρα πιο εύλογη.
Η Φινλανδία θα ενσωματωθεί πλήρως στον δυτικό ρυθμιστικό σχεδιασμό στο πεδίο των πληροφοριών, αλλά στον συλλογικό αμυντικό σχεδιασμό, ενισχύοντας την ικανότητά της να παρακολουθεί την ανάπτυξη ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων κατά μήκος των συνόρων της.
Οφέλη
Όσον αφορά το ΝΑΤΟ, η υποψηφιότητα της Φινλανδίας θα είχε σίγουρα νόημα στρατιωτικά. Αν και έχει μικρό μόνιμο στρατό, η εφεδρική στρατιωτική δύναμη της Φινλανδίας είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Περίπου 900.000 Φινλανδοί διαθέτουν στρατιωτική εκπαίδευση. Η αεροπορία και οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας είναι από τις πιο προηγμένες στην Ευρώπη.
Εάν ενταχθεί η Σουηδία, η στρατιωτική της ικανότητα στον τομέα της αεράμυνας και των υποβρυχίων θα ενισχύσει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσει την εχθρική ρωσική δραστηριότητα στη Βαλτική Θάλασσα και την Αρκτική.
Θα υπήρχαν ταυτόχρονα και πολιτικά οφέλη. Είναι αλήθεια ότι οι προηγούμενοι γύροι διεύρυνσης του NATO, ιδιαίτερα σε λιγότερο ανεπτυγμένες δημοκρατίες στη νοτιοανατολική Ευρώπη, έχουν καταπονήσει τους πόρους της Συμμαχίας και την ανάγκασαν να συναλλάσσεται με κυβερνήσεις που δεν εντάσσονται ακριβώς στο πολιτικό πλαίσιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Ωστόσο, η προσθήκη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, αμφότερων ευημερουσών δημοκρατιών, μόνο να ενισχύσει θα είχε την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ ως υπερασπιστή των φιλελεύθερων αξιών.
Θα βοηθούσε επίσης στην καλύτερη κατανομή του μακροπρόθεσμου κόστους της διατήρησης της ευρωπαϊκής ασφάλειας, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να αφιερώσουν περισσότερη προσοχή στον Ειρηνικό. Παρά τις επανειλημμένες απειλές του Πούτιν, η ιστορία δείχνει ότι μια μεγαλύτερη συμμαχία παρέχει μεγαλύτερη αποτρεπτική ισχύ κατά της ρωσικής επιθετικότητας στην Ευρώπη και όχι μικρότερη.
Έγκριση
Τούτου λεχθέντος, οι σχετικοί κίνδυνοι πρέπει να αντιμετωπιστούν ανοικτά. Η επέκταση της συμμαχίας απαιτεί έγκριση από τις κυβερνήσεις και των 30 κρατών-μελών - συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, της οποίας ο πρόσφατα επανεκλεγμένος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, έχει κρύψει ελάχιστα τον θαυμασμό του για τον Πούτιν.
Στις ΗΠΑ, τα δύο τρίτα της Γερουσίας (άνω σώματος του ομοσπονδιακού Κογκρέσου) θα πρέπει να εγκρίνουν τη διεύρυνση. Μια παρατεταμένη συζήτηση στις δυτικές πρωτεύουσες θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο μεσοδιάστημα στο οποίο οι δύο βορειοευρωπαϊκές χώρες θα έχουν παραιτηθεί από την ουδετερότητά τους, αλλά δεν θα έχουν λάβει ακόμη εγγυήσεις συλλογικής άμυνας.
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ μπορούν να προετοιμαστούν γι' αυτήν την πιθανότητα. Μόλις η Φινλανδία και η Σουηδία ξεκαθαρίσουν τις προθέσεις τους, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα πρέπει να επιχειρηματολογήσει δημόσια ως προς το γιατί η ένταξή τους στο ΝΑΤΟ θα ωφελούσε την εθνική ασφάλεια της Αμερικής και να πιέσει τους αμφιταλαντευόμενους γερουσιαστές να επικυρώσουν γρήγορα τη συμφωνία.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενισχύσουν την άμυνά τους ενάντια στις ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης και σε άλλες μορφές παρέμβασης της Μόσχας στο εσωτερικό των χωρών τους. Ενώ θα εξελίσσεται η διαδικασία επικύρωσης, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να διευρύνουν τις συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με τη Φινλανδία και τη Σουηδία και να συντονιστούν και με τις δύο χώρες προκειμένου να μπορούν να αναλάβουν δράση κατά πιθανών ρωσικών προκλήσεων.
Κίνδυνος
Ένας τελευταίος κίνδυνος είναι η Ρωσία να απαντήσει με "πολεμικούς" όρους στην επέκταση του ΝΑΤΟ - ίσως με την ανάπτυξη πρόσθετων πυρηνικών όπλων στην περιοχή της Βαλτικής.
Μια τέτοια κίνηση αναμφίβολα θα ανέβαζε την ένταση και θα διακινδύνευε λανθασμένους υπολογισμούς από οποιαδήποτε πλευρά. Ως προληπτικό μέτρο, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα πρέπει να επαναλάβουν ότι ο σκοπός της συμμαχίας είναι καθαρά αμυντικός - αλλά και ότι η δέσμευσή τους στη συλλογική ασφάλεια είναι ακλόνητη.
Τα υποψήφια νέα μέλη θα πρέπει επίσης να υιοθετήσουν ένα μοντέλο μέλους παρόμοιο με εκείνο της Νορβηγίας, σύμφωνα με το οποίο θα τηρούν τις υποχρεώσεις της Συμμαχίας οι οποίες απορρέουν από την ιδρυτική της συνθήκη, αλλά δεν θα φιλοξενούν μόνιμες βάσεις των ΗΠΑ ή πυρηνικά όπλα στο έδαφός τους.
Η επέκταση του ΝΑΤΟ δεν στερείται έτσι πιθανών κινδύνων. Το κόστος, ωστόσο, μιας υποχώρησης μπροστά στις απειλές και την επιθετικότητα της Ρωσίας είναι πιθανό να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερο.
Ένα ευρύτερο ΝΑΤΟ είναι ένα ισχυρότερο ΝΑΤΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου