Η κατάσταση των επιχειρήσεων
Μετά από δυόμισι μήνες πολέμου, αυτό που μπορούμε να γνωρίζουμε είναι ότι τις παραμονές της επίθεσης, οι σύμβουλοι του προέδρου Πούτιν ήταν διαιρεμένοι σε δυο στρατόπεδα. Οι υπέρ και οι κατά του πολέμου. Υπερίσχυσαν οι υπέρ, διότι πρώτον αυτό ήθελε να γίνει ο Πούτιν και δεύτερον γιατί τον έπεισαν ότι θα έχει μια γρήγορη νίκη. Αυτό δεν συνέβη! Και δεν συνέβη για πολλούς λόγους που αφορούν το αποτύπωμα του καθεστώτος Πούτιν στο εσωτερικό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και για λόγους που αφορούν την κατάσταση στην Ουκρανία, όπως για παράδειγμα την ισχυρή αντίσταση του Ουκρανικού λαού,
ακόμη και πολλών ρωσόφωνων. Σίγουρα το πλήγμα στο γόητρο των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων είναι μεγάλο, βγαίνουν σαφώς ζημιωμένοι οι Siloviki και η όλη κατάσταση αντανακλάται μέσα στο Κρεμλίνο και στον ίδιο τον Πούτιν.Εάν υπάρχει κάποιο στοιχείο για το Κρεμλίνο, που αντικειμενικά δεν το περίμενε, αλλά μπορεί να «νομιμοποιήσει» ένα success story είναι οι πετυχημένοι, μέχρι στιγμής, χειρισμοί από την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας. Αυτό που ποτέ δεν έτυχε της δέουσας προσοχής από κανέναν Τσάρο, Σοβιετικό ή Ρώσο ηγέτη, δηλαδή το πεδίο της οικονομίας, είναι τελικά αυτό που καλύπτει σε ένα βαθμό την στρατιωτική αποτυχία της χώρας στην Ουκρανία. Και φυσικά πίσω από τους χειρισμούς της Κεντρικής Τράπεζας βρίσκεται η γεω-οικονομική δυναμική της Ρωσίας. Αν θέλουμε λοιπόν να βγάλουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα από την περιπέτεια της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά και διαχρονικά, θα έλεγα πως αυτό που είχαν στην Ρωσία πάντα σε δεύτερη μοίρα, δηλαδή τα όπλα της γεω-οικονομίας, έρχονται σήμερα να καλύψουν τον ερασιτεχνισμό και τις αδυναμίες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που ήταν πάντα πρώτη προτεραιότητα για το Κρεμλίνο.
Η πιθανότητα εκτόνωσης και διεξόδου από αυτό τον πόλεμο
Ο πόλεμος στην Ουκρανία διεξάγεται μέσα σε ένα εξόχως αναθεωρητικό διεθνές περιβάλλον. Ως εκ τούτου, ακόμη και αν θελήσουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι να τον λήξουν, η διαδικασία είναι υπονομευμένη από την περιρρέουσα διεθνή ατμόσφαιρα που θέλει μακρά, πολυμετοχική εμπλοκή σε πόλεμο αμοιβαίας φθοράς όλων των εμπλεκόμενων. Όλοι μετρούν ακόμη δυνάμεις, προθέσεις και όρια. Οπότε, αυτή την ώρα, όλα τα σενάρια είναι σε κάποιο βαθμό πιθανά.
Οι φόβοι για εισβολή της Ρωσίας στην Μολδαβία
Θα αποτελούσε μεγάλη κλιμάκωση και δεν ξέρω αν είναι κάτι εφικτό πλέον από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Δεν αποκλείω όμως τίποτα. Και φυσικά χρειαζόμαστε πολύ μεγαλύτερη πληροφόρηση, απόρρητη στην ουσία πληροφόρηση, για να εκτιμήσουμε ρωσικές προθέσεις και σχεδιασμούς.
Η πρόθεση Σουηδίας και Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ
Την νομιμοποίηση του αφηγήματος Πούτιν κατ’ αρχήν. Ενόψει των εξελίξεων, θα μπορούσε να υπάρξει μια ειδική συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων κρατών και του ΝΑΤΟ, που θα έστελνε και ένα μήνυμα στο Κρεμλίνο. Μια γρήγορη εισδοχή των κρατών αυτών στο ΝΑΤΟ θα συμβάλλει στην ενίσχυση της έντασης. Γενικά θα πρέπει να αποφεύγονται σπασμωδικές κινήσεις την ώρα της κορύφωσης μιας κρίσης, εκτός και αν έχεις ως αρχική πρόθεση τον εξαναγκασμό του αντιπάλου στο να σου επιτεθεί γιατί ερμηνεύει την δική σου κίνηση ως ζωτική πλέον απειλή. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να έχεις και θεωρία νίκης απέναντι στον αντίπαλο, κάτι που δεν νομίζω ότι συμβαίνει στο ΝΑΤΟ.
Οι κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας
Από τις κυρώσεις του 2014, η Ρωσία βγήκε ενισχυμένη, όχι χαμένη. Σήμερα οι κυρώσεις είναι πολύ πιο σκληρές, όμως δεν πλήττουν μόνο τη Ρωσία. Πλήττουν και την Ευρώπη. Και εδώ είναι που θα παιχτεί όλο το παιχνίδι που θα κρίνει την αποτελεσματικότητα αυτών των κυρώσεων και θα καθορίσει μακροπρόθεσμα τους νικητές και τους ηττημένους.
Από αυτή την ιστορία, οι σίγουρα χαμένοι θα είναι οι Ευρωπαίοι μακροπρόθεσμα, όχι γιατί οι κυρώσεις στην Ρωσία και τα προβλήματα που παράγουν είναι πολιτικά και οικονομικά ανυπέρβλητα, αλλά γιατί η σημερινή Ευρωπαϊκή ηγεσία δεν έχει την πολιτική βούληση και το όραμα να πάει την ΕΕ στο επόμενο σκαλί. Η ΕΕ έχει πολλά και μεγάλα δικά της εσωτερικά προβλήματα και δυσλειτουργίες, που έγιναν πολύ ευδιάκριτα τώρα με την Ουκρανική κρίση. Δεν είναι θέμα των διαφοροποιήσεων στις θέσεις μεταξύ βορρά-νότου, φιλελεύθερων-συντηρητικών. Είναι προβλήματα που αφορούν τον πυρήνα λειτουργίας των Βρυξελλών.
Η ανάγκη για ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία
Δυστυχώς, παρατηρώντας τα πράγματα πολύ στενά την τελευταία δεκαετία σε Ελλάδα και Κύπρο, βλέπω ότι οι ευκαιρίες είναι ασυνήθιστα πολλές και όμως τις αφήνουμε να φεύγουν – ίσως μικρές μόνο κινήσεις έχουν γίνει και αυτές σε τακτικό επίπεδο. Γνωρίζοντας τα δεδομένα μας, τα όρια του πολιτικού μας συστήματος, της οικονομίας και των εξαρτήσεων από το διεθνές περιβάλλον, δεν ανήκω στους θιασώτες του όψιμου εθνικού μας αφηγήματος περί ΑΟΖ και ότι όλα μας τα προβλήματα θα λυθούν με την ανακήρυξή της στα μαξιμαλιστικά όρια των αυθαίρετων χαρτών που κυκλοφορούν (και είναι μεγάλη η συζήτηση γιατί μιλάω για μαξιμαλιστικά όρια – στην πραγματικότητα αυτά θα ήθελα και εγώ, όμως δεν μπορούμε να τα επιβάλουμε στην πράξη) και με τις εξορύξεις πιθανών υδρογονανθράκων. Σε Ελλάδα και Κύπρο κάναμε ένα τραγικό λάθος, κάτι που με πολύ λιγότερα ανοιχτά ζητήματα σε σχέση με εμάς, απέφυγε να κάνει το Ισραήλ.
Ένα καθαρά οικονομικό και επιχειρηματικό ζήτημα, αν θέλετε γεω-επιχειρηματικό ζήτημα, το κάναμε βαθύτατα γεωπολιτικό, συνδέοντάς το με την τύχη των ελληνοτουρκικών και των τουρκοκυπριακών σχέσεων. Μέγα λάθος, κάτι που το έχω αρμοδίως καταδείξει ήδη από τον Σεπτέμβρη του 2012. Εγκλωβιστήκαμε μέσα σε αυτό το λάθος. Τώρα, και δεδομένων των υψηλών τιμών πετρελαίου τουλάχιστο για τα δυο επόμενα χρόνια, ας προχωρήσουν έστω οι έρευνες σε ουδέτερες γεωπολιτικά περιοχές και βλέπουμε για άλλες πιο ευαίσθητες περιοχές στο μέλλον. Έχοντας κάνει τέτοια ασυγχώρητα και παιδαριώδη λάθη και σε εποχές όπως η σημερινή, προέχει η φυσική και νομική ασφάλεια του κράτους έναντι των όποιων πιθανών οικονομικών ωφελειών.
Το διπλό παιχνίδι του Ερντογάν
Μόνο στριμωγμένος δεν είναι και αυτά που λέγονται είτε για τον ίδιο και την πολιτική του είτε για την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας είναι απαράδεκτα απλουστευτικά και στο τέλος αποπροσανατολιστικά. Για παράδειγμα, σαφώς και η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία πιέζει τα λαϊκά στρώματα, αλλά είναι εντελώς διαφορετική η δομή της τουρκικής κοινωνίας και πολιτείας από οτιδήποτε ξέρουμε εμείς στην Ευρώπη.
Μην κάνουμε λοιπόν ατυχείς συγκρίσεις. Τώρα, στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, το καθεστώς Ερντογάν κατάφερε εδώ και πολλά χρόνια να οικοδομήσει ένα δαιδαλώδες πλαίσιο αλληλεξαρτήσεων σε διεθνές επίπεδο, πράγμα που κάνει την σημερινή Τουρκία χρήσιμο παίκτη σε κατά τα άλλα ανταγωνιστικά συμφέροντα. Αυτό για να το πετύχεις θέλει ικανότητα και σχέδιο. Όταν λοιπόν έχεις έναν αναθεωρητικό γείτονα που δουλεύει για χρόνια μεθοδικά και έχει σε ανύποπτο χρόνο διαβάσει σωστά τις μελλοντικές συνθήκες στο διεθνές περιβάλλον, θα πρέπει να είσαι τουλάχιστο διπλά προσεκτικός στους δικούς σου σχεδιασμούς και να μην βάζεις τα ζωτικά σου συμφέροντα στην εξίσωση προσωπικών πολιτικών φιλοδοξιών και σε επικοινωνιακά παιχνίδια, ούτε φυσικά να κινείσαι με γνώμονα τις προσωπικές σου πεποιθήσεις.
Το μήνυμα που στέλνω δεν εξαντλείται στο πολιτικό μας προσωπικό. Αφορά και το γραφειοκρατικό μας προσωπικό το οποίο ως σύνολο με λίγες φωτεινές (και συνήθως απομονωμένες) εξαιρέσεις, είναι κατώτερο των περιστάσεων. Η πορεία των πραγμάτων δείχνει ότι η Τουρκία θα βγει ενισχυμένη. Πάντα ωστόσο υπάρχει η πιθανότητα μιας εξέλιξης που θα ανατρέψει πολλά δεδομένα στην πορεία. Δεν ζούμε σε κανονικές εποχές που απλά τις ταράζει ένας πόλεμος, όπως αυτός στην Ουκρανία.
Δεν είμαστε για παράδειγμα στη δεκαετία του 2000 που τα τραγικά γεγονότα από τους Δίδυμους Πύργους ως την απαρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, δεν ήταν ικανά να επηρεάσουν την συνολική σταθερότητα του διεθνούς συστήματος. Τα πράγματα σήμερα κινούνται πλέον χαοτικά και άρα είναι πολύ δύσκολο να κάνεις μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τη σχετική ισχύ φίλων και αντιπάλων. Σε τελική ανάλυση, ούτε για το ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι αντίπαλοι δεν μπορείς να κάνεις ασφαλείς μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις στις εποχές που ζούμε.
ΠΗΓΗ armynow
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου