Εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, τα ενεργειακά συμφέροντα της Μόσχας και της Άγκυρας
φαίνεται να έχουν προτεραιότητα έναντι των θεμελιωδώς διαφορετικών γεωπολιτικών στόχων των δύο εθνών σε μέρη όπως η Συρία, η περιοχή του Ευξείνου Πόντου και ο Νότιος Καύκασος. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές σε διάφορες αντιπαραθέσεις σε όλο τον κόσμο, η Ρωσία και η Τουρκία συνεχίζουν να αυξάνουν την οικονομική τους συνεργασία, γράφει ο Σέρβος δημοσιογράφος Νικολα Μίκοβιτς στο Diplomatic Courier. Ακόμη και όταν οι εντάσεις κλιμακώνονται σε περιοχές όπου η Ρωσία και η Τουρκία έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα, και οι δύο χώρες έχουν δεσμευτεί να διατηρήσουν την οικονομική τους εταιρική σχέση.
Παρά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση στη Ρωσική Ομοσπονδία για τις ενέργειές της στην Ουκρανία, η Ρωσία συνεχίζει τις συναλλαγές της με την Τουρκία. Σύμφωνα με ρωσικές πηγές , το 2021, ο όγκος του εμπορίου μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας έφτασε σχεδόν τα 35 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να αυξηθεί στα 50-60 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Στον ενεργειακό τομέα, ο κρατικός πυρηνικός γίγαντας της Ρωσίας Rosatom φέρεται να έχει μεταφέρει "περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια" σε θυγατρική στην Τουρκία που κατασκευάζει πυρηνικό εργοστάσιο 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην επαρχία Μερσίνας. Την ίδια στιγμή, εν μέσω της ευρωπαϊκής κρίσης φυσικού αερίου, ο αγωγός TurkStream -που συνδέει τη Ρωσία με την Τουρκία μέσω του Ευξείνου Πόντου- παραμένει η μόνη διαδρομή που συνεχίζει να παρέχει άψογα φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Ενώ η χωρητικότητα του TurkStream είναι χαμηλότερη από αυτή του Nord Stream 1, στα 31,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, αντίστοιχα, παραμένει σημαντική, ειδικά τώρα που η Ρωσία μείωσε τον όγκο του φυσικού αερίου που στέλνει στην Ευρώπη μέσω του Αγωγού Nord Stream 1.
"Οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να είναι ευγνώμονες προς την Τουρκία για τη διασφάλιση της αδιάλειπτης διέλευσης του φυσικού αερίου μας στις ευρωπαϊκές αγορές", είπε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια πρόσφατης Συνόδου Κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών που πραγματοποιήθηκε στο θέρετρο στο Σότσι στις 5 Αυγούστου.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πούτιν και ο Ερντογάν συμφώνησαν ότι η Άγκυρα θα αρχίσει να πληρώνει για το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια. Το 2021, η Ρωσία παρείχε περίπου το ένα τέταρτο των εισαγωγών πετρελαίου της Τουρκίας και σχεδόν το ήμισυ των αγορών φυσικού αερίου της. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Άγκυρα αρνήθηκε να ενταχθεί στις αντιρωσικές κυρώσεις και προσπαθεί να ισορροπήσει τη συμμαχία του ΝΑΤΟ με τις οικονομικές της σχέσεις με τη Μόσχα.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία βλέπει τη Ρωσία ως φιλική χώρα, ακόμα κι αν ο Ερντογάν είχε κάποτε αποκαλέσει τον Πούτιν "αγαπημένο φίλο". Στην πραγματικότητα, οι δύο χώρες δεν είναι ούτε φίλοι ούτε σύμμαχοι. Ιστορικά, ήταν άσπονδοι εχθροί που διεξήγαγαν πολλούς πολέμους. Σήμερα, τα δύο κράτη εμπλέκονται σε τουλάχιστον δύο συγκρούσεις - στη Συρία, όπου η Ρωσία υποστηρίζει τον πρόεδρο Μπασάρ Αλ Άσαντ και η Τουρκία υποστηρίζει διάφορες φατρίες της αντιπολίτευσης στο βόρειο τμήμα της χώρας, καθώς και στη Λιβύη όπου ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός που υποστηρίζεται από τη Ρωσία έχει πολεμήσει ενάντια στην κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας που υποστηρίζεται από την Άγκυρα.
Ομοίως, στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου -όπου το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία διεξήγαγαν έναν πόλεμο 44 ημερών για την ορεινή περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ- η Τουρκία υποστηρίζει ανοιχτά το Μπακού ενώ το Κρεμλίνο έχει μια κατ' όνομα συμμαχία με το Ερεβάν μέσω του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας. Δεδομένου ότι η κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ κλιμακώθηκε πρόσφατα, είναι πολύ πιθανό οι σχέσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν να συμπεριληφθούν στην ατζέντα της συνόδου κορυφής στο Σότσι.
Ενώ οι αυξανόμενες εντάσεις τόσο στη Συρία όσο και στον Νότιο Καύκασο θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα στη ρωσοτουρκική εταιρική σχέση, αυτά τα δύο σημεία ανάφλεξης μπορεί επίσης να παρέχουν την ευκαιρία και στα δύο έθνη να βρουν χώρο για συνεχείς διαπραγματεύσεις. Στη Συρία, η Τουρκία χρειάζεται το πράσινο φως της Ρωσίας για να ξεκινήσει τη δική της "ειδική στρατιωτική επιχείρηση" εναντίον τωνκουρδικών Μονάδων Λαϊκής Άμυνας (YPG) στο βόρειο τμήμα της χώρας. Ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να ενισχύουν την παρουσία τους στην περιοχή και το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα καλέσει την Άγκυρα να μην ξεκινήσει εισβολή στη βόρεια Συρία. Για τη Μόσχα, συνιστά πρόκληση το γεγονός ότι η Άγκυρα αυξάνει σημαντικά την επιρροή της στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Η Ρωσία έχει ακόμα περίπου 2.000 άτομα ειρηνευτικών δυνάμεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά έχει αποδειχθεί ανίκανη να εμποδίσει το Αζερμπαϊτζάν να καταλάβει επιπλέον εδάφη στην περιοχή. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το "χαρτί" του Μπακού στο Ερεβάν για να πιέσει τη Μόσχα να κάνει παραχωρήσεις στην Άγκυρα. Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα δείξουν εάν Πούτιν και Ερντογάν έχουν καταλήξει σε συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, συνέχισε να υποστηρίζει και να εξοπλίζει την Ουκρανία, ενώ η Μόσχα έχει κάνει τα στραβά μάτια σε τέτοιες τουρκικές ενέργειες. Από την σκοπιά του Κρεμλίνου, τα συμφέροντα της Rosatom και του κρατικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom, παραμένουν πρωταρχικά, πράγμα που σημαίνει ότι η Ρωσία δεν μπορεί να επιτρέψει την επιδείνωση των σχέσεων με την Άγκυρα. Έχοντας πλήρη επίγνωση αυτού, η Τουρκία επιδιώκει να εμφανιστεί ως μεσολαβητής στη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση και να αυξήσει τη δική της επιρροή στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Ακόμη και ο Πούτιν έπρεπε να παραδεχτεί ότι, ως αποτέλεσμα της άμεσης συμμετοχής του Ερντογάν, είχε λυθεί το ζήτημα που αφορούσε την προμήθεια ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια του Ευξείνου Πόντου.
Επιπλέον, η Τουρκία έχει την ευκαιρία να επωφεληθεί από τη συμφωνία για τα σιτηρά που κατέληξαν η Ρωσία και η Ουκρανία στην Κωνσταντινούπολη στις 22 Ιουλίου. Τουρκικές εταιρείες έχουν ήδη εκφράσει την ετοιμότητά τους να επεξεργαστούν ρωσικό και ουκρανικό αλεύρι και ηλιέλαιο και να τα πουλήσουν σε άλλα μέρη του κόσμου. Επιπλέον, η Τουρκία θα μπορεί πλέον να αγοράζει σιτηρά από την Ουκρανία και τη Ρωσική Ομοσπονδία σε χαμηλότερες τιμές - κάτι που θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία που πλήττεται από τον πληθωρισμό. Αυτά τα οικονομικά κίνητρα σημαίνουν ότι, στο άμεσο μέλλον, οι ρωσοτουρκικές σχέσεις θα παραμείνουν δυναμικές και πολύ ρεαλιστικές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου