Ο ισλαμιστής πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια των δηλώσεών του μετά την συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου. Φωτογραφία: Τουρκική Προεδρία/
Mετά την ανατροπή του Assad στη Συρία η Τουρκία βρίσκεται σε ηγετική θέση να διαμορφώσει τη νέα περιφερειακή τάξη και της προσφέρονται πολλές δυνατότητες.
Τουρκικές εταιρείες είναι σε θέση να εξασφαλίσουν μεγάλα συμβόλαια για την ανοικοδόμηση εάν η κρατική οικονομία της Συρίας μετατραπεί σε ελεύθερη αγορά, ενώ διπλωματικά, η Άγκυρα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί ευνοϊκές αμυντικές συμφωνίες με τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό – ενδεχομένως επαναλαμβάνοντας παρόμοιες συμφωνίες που έχει συνάψει με το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ, τη Σομαλία και τη Λιβύη – που θα διεύρυναν σημαντικά το στρατηγικό βάθος της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μια νέα συριακή κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι πιο πρόθυμη να αναγνωρίσει τις τουρκικές αξιώσεις Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας τη θέση της Άγκυρας στις συνεχιζόμενες διαφορές με την Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τόσο τις τουρκικές διεκδικήσεις όσο και εκείνες της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (σ.σ Κατεχόμενα) – ένα de facto κράτος που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.
Παράλληλα όμως, θα μπορούσε να προωθηθεί το όραμα της Τουρκίας να καθιερωθεί ως κορυφαίος ενεργειακός κόμβος της περιοχή και το βασικό σημείο διαμετακόμισης μεταξύ των παραγωγών φυσικού αερίου στα ανατολικά και νότια της και των αγορών στα δυτικά της.
Η υφιστάμενη ενεργειακή υποδομή της και ο Δια-Ανατολικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline), ο οποίος αποτελεί μέρος του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου παρέχουν μια καλή βάση για αυτές τις φιλοδοξίες. Ενα νέο, σταθερό συριακό κράτος δημιουργεί μια ευκαιρία για την Τουρκία να αξιοποιήσει αυτό το δυναμικό.
Το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου
Με τη δημιουργία ενός αγωγού φυσικού αερίου στα δυτικά της Συρίας και τη σύνδεσή του με το υφιστάμενο δίκτυο του αραβικού αγωγού φυσικού αερίου Arab Gas Pipeline (που συνδέει τη Συρία, την Ιορδανία και την Αίγυπτο), η Τουρκία θα μπορούσε να προσφέρει στους περιφερειακούς παραγωγούς φυσικού αερίου, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, μια πιο εμπορικά βιώσιμη διαδρομή προς τις ευρωπαϊκές αγορές σε σχέση με τις τρέχουσες εναλλακτικές λύσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.
∞ Αυτό θα αποτελούσε ουσιαστική πρόκληση για το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (East Mediterranean Gas Forum-EMGF) – μια συμμαχία που περιλαμβάνει την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία, την Ιταλία και τη Γαλλία.
∞ Το εμβληματικό έργο του EMGF για τον αγωγό EastMed έχει αντιμετωπίσει προβλήματα τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας, με τον προτεινόμενο αγωγό βαθέων υδάτων μήκους 1.900 χιλιομέτρων που συνδέει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Ελλάδα να σημειώνει μικρή πρόοδο.
Ο αγωγός υπέστη επίσης σημαντικό πλήγμα όταν οι ΗΠΑ απέσυραν την υποστήριξή τους το 2022. Μια χερσαία διαδρομή μέσω της Συρίας προς την υπάρχουσα υποδομή της Τουρκίας θα παρείχε μια συντομότερη, τεχνικά απλούστερη και πιο αποδοτική εναλλακτική λύση. Αυτό θα μπορούσε, επίσης, να αποτελέσει μια μελλοντική ευκαιρία για τον Λίβανο, ο οποίος δεν είναι μέλος του EMGF και θα μπορούσε να βρει μια τουρκική διαδρομή ιδιαίτερα ελκυστική εάν οι προσπάθειές του για εξερεύνηση φυσικού αερίου του αποδειχθούν επιτυχείς.
Επιπλέον, η σταθερότητα στη Συρία θα μπορούσε να επιτρέψει την αναβίωση του μακροχρόνια αδρανούς σχεδίου αγωγού για τη σύνδεση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου του Κατάρ με την Τουρκία μέσω της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και της Συρίας. Το σχέδιο είχε απορριφθεί από το καθεστώς Assad, αλλά ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Alparslan Bayraktar, μόλις δύο ημέρες μετά την πτώση του Assad, εξέφρασε δημοσίως την προθυμία του να επανεξεταστεί το σχέδιο.
Αλλά η ανανεώσιμη ενέργεια μπορεί να προσφέρει μια πιο υποσχόμενη οδό συνεργασίας με ένα νέο καθεστώς στη Συρία σε μια αναδυόμενη ενεργειακή αρχιτεκτονική που θα μπορούσε να μεταμορφώσει την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής και να υποστηρίξει την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Και στις ανανεώσιμες πηγές
Η Τουρκία έχει σημειώσει σημαντική επιτυχία στην επέκταση του δικτύου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρέχοντας ένα πρακτικό μοντέλο για τη μεταπολεμική ενεργειακή ανάπτυξη της Συρίας, η οποία διαθέτει άφθονους ηλιακούς πόρους. Μια τουρκο-συριακή διασύνδεση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κρίσιμος κόμβος σε ένα αναδυόμενο δίκτυο ηλεκτρισμού στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η προτεραιότητα στις βιώσιμες πηγές ενέργειας έναντι των συμβατικών δικτύων φυσικού αερίου φαίνεται να είναι ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο η Τουρκία θα μπορούσε να μετατρέψει το προσωρινό στρατηγικό της πλεονέκτημα σε μακροχρόνια περιφερειακή επιρροή.
Chatham House (Αναλυση, Karim Elgendy)
Chatham House [Τurkey’s energy hub ambitions have new momentum after Assad’s fall]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου