Σοφία Ζαφείρη
Το 5% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών βρίσκονται στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ασφυκτικές πιέσεις Τραμπ στον Ζελένσκι για συμφωνία εκχώρησης κοιτασμάτων στις ΗΠΑ, απειλεί ακόμη και με διακοπή του Starlink.
Ητύχη μιας πιθανής αμερικανο-ουκρανικής συμφωνίας για τις σπάνιες γαίες που διαθέτει η Ουκρανία μοιάζει όλο και πιο αβέβαιη μετά την άρνηση του Κιέβου το περασμένο Σαββατοκύριακο στο σχέδιο πρότασης της Ουάσινγκτον να ανταλλάξει τη συνεχή στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ με το ήμισυ των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας, μια άρνηση που φαίνεται ότι προκάλεσε και τις πρωτοφανείς επιθέσεις Τραμπ στον Ζελένσκι, τον οποίο έφτασε να αποκαλέσει «δικτάτορα».
Ο Τραμπ ενδιαφέρεται για τα στοιχεία σπάνιων γαιών και άλλα κρίσιμα ορυκτά και μέταλλα, όπως το τιτάνιο και το γάλλιο, επειδή στηρίζουν τα πάντα, από προηγμένα οπλικά συστήματα έως τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Ωστόσο, η Κίνα ελέγχει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού για πολλούς από αυτούς τους πόρους, προκαλώντας έναν αγώνα δρόμου στην Ουάσινγκτον για διαφοροποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Παρ' όλη τη συζήτηση για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας, που περιλαμβάνει το 5% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπάνιων γαιών σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η χώρα δεν παράγει στην πραγματικότητα σπάνιες γαίες, ούτε παρήγαγε τις τελευταίες δεκαετίες, κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστούν τεράστιες επενδύσεις στη μεταλλευτική βιομηχανία για να υπάρξει παραγωγή. Εξάλλου, τα γεωλογικά δεδομένα είναι πενιχρά, και ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχει καταστήσει πολύτιμα εδάφη απρόσιτα και θα εμπόδιζε τις όποιες προσπάθειες για τη δημιουργία νέων αλυσίδων εφοδιασμού ορυκτών στη χώρα.
Παρ' όλα αυτά, οι ελπίδες για μια συμφωνία ήταν υψηλές την περασμένη εβδομάδα, όταν τόσο το Κίεβο όσο και η Ουάσινγκτον φάνηκε να βρίσκουν κοινό τόπο. Τότε, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε εκφράσει την ελπίδα ότι οι δύο χώρες θα κατέληγαν σε συναίνεση στην πρόσφατη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου.
Αλλά στο Μόναχο, ο Ουκρανός ηγέτης απέρριψε την προτεινόμενη συμφωνία με τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι το σχέδιο δεν παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι θέλει ορυκτά αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αποζημιώσει την Ουάσινγκτον για την υποστήριξή της κατά τη διάρκεια του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, το ποσό της βοήθειας που έχει δώσει η Ουάσινγκτον στο Κίεβο δεν πλησιάζει ούτε κατά διάνοια αυτόν τον αριθμό. Όπως ανέφερε, η Ουάσινγκτον έχει δώσει στο Κίεβο 67 δισεκατομμύρια δολάρια σε όπλα και 31,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεση βοήθεια από τότε που ξεκίνησε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. «Δεν μπορώ να πουλήσω το κράτος μας», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Στις 20 Φεβρουαρίου, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι ο Ουκρανός ηγέτης «με διαβεβαίωσε ότι θα υπέγραφε τη συμφωνία για τα ορυκτά στο Μόναχο και δεν το έκανε. Η αλληλουχία αυτού που επρόκειτο να συμβεί ήταν: να φέρουμε τους Ουκρανούς πιο κοντά στις ΗΠΑ μέσω οικονομικών δεσμών, να πείσουμε τον αμερικανικό λαό, το αμερικανικό κοινό, να τους πάρουμε με το μέρος μας», δήλωσε ο Μπέσεντ. «Και στη συνέχεια να πούμε στους Ρώσους, πηγαίνετε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με ένα πολύ περιεκτικό μήνυμα ότι αν χρειαστεί, θα αναλάβουμε τις κυρώσεις».
Παρουσίασε επίσης την ίδια τη συμφωνία για τα ορυκτά ως μια μορφή εγγύησης ασφάλειας για την Ουκρανία. «Οι ΗΠΑ, με μεγαλύτερο οικονομικό ενδιαφέρον για την Ουκρανία, παρέχουν μια ασπίδα ασφαλείας», είπε.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι φαίνεται τώρα να αναζητούν μια διαφορετική πορεία. Η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να επιχειρήσει να υπογράψει πρώτα ένα απλουστευμένο σύμφωνο για τα ορυκτά και στη συνέχεια να διευθετήσει τις λεπτομέρειες αργότερα, ανέφερε το Reuters. Το πρακτορείο αποκάλυψε, επίσης, ότι η Ουάσιγκτον προχώρησε και σε ένα σκληρό εκβιασμό της Ουκρανίας, απειλώντας ότι θα διακοπεί η σύνδεση του Starlink από τον Ίλον Μασκ, η οποία έχει ζωτική σημασία για τις πολεμικές επιχειρήσεις του ουκρανικού στρατού.
Πάντως, εκτιμάται ότι με μια τέτοια αρχική συμφωνία σε ισχύ, ο Τραμπ θα ήταν στη συνέχεια ενδεχομένως πρόθυμος να εγκρίνει περισσότερη αμερικανική βοήθεια ή να προωθήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Πάντως σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, ΗΠΑ και Ουκρανία είναι πολύ κοντά πλέον σε συμφωνία για τα ορυκτά.
Ο πλούτος της Ουκρανίας
Οι σπάνιες γαίες, όπως εξηγεί το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, είναι μια σειρά από στοιχεία που είναι ζωτικής σημασίας για τα σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα, τις μπαταρίες και τα παρόμοια. Τα βασικά στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
Οι ΗΠΑ τις διαθέτουν, αλλά όχι στις ποσότητες ορισμένων άλλων χωρών.
Το Πεντάγωνο έχει ήδη δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια προσπαθώντας να δημιουργήσει μια αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών, με περιορισμένα αποτελέσματα μέχρι στιγμής.
Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς και παραγωγής βρίσκεται στην Κίνα, η οποία περιορίζει όλο και περισσότερο τις εξαγωγές.
Η Ουκρανία διαθέτει περίπου το 5% των συνολικών παγκόσμιων αποθεμάτων κρίσιμων σπάνιων γαιών, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.
Η Ουκρανία, σύμφωνα με την εθνική γεωλογική υπηρεσία της, διαθέτει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα αποθέματα ορυκτών όπως το ταντάλιο, το βηρύλλιο και το νιόβιο.
Τα ορυκτά αυτά έχουν εφαρμογές σε όλα, από πυκνωτές σε ηλεκτρονικές συσκευές μέχρι τα φρένα σε αεροσκάφη.
Συνολικά, η ουκρανική κυβέρνηση εκτιμά ότι διαθέτει πάνω από 2,6 δισεκατομμύρια τόνους αποθεμάτων αυτών των κρίσιμων ορυκτών - και ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι αυτό το απόθεμα θα μπορούσε να αξίζει έως και 11,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η χώρα διαθέτει επίσης σημαντικά αποθέματα άλλων κρίσιμων ορυκτών όπως το τιτάνιο και το λίθιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου