«Ξέρετε, αισθάνομαι τέτοιο ενθουσιασμό, που συχνά πετάγομαι μέσα στον ύπνο μου και σκέφτομαι το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Τι μπορεί να κρύβεται στον θαλάσσιο πυθμένα... Και κάτι ακόμα: αν σε ένα μόνο βυθισμένο πλοίο που καταφέραμε να εντοπίσουμε στον βυθό υπήρχαν τέτοια θαυμαστά ευρήματα, φανταστείτε στα εκατοντάδες χιλιάδες αρχαία κουφάρια που είναι στα νερά της Μεσογείου τι θα μπορούσαμε να βρούμε! Και πόσο θα άλλαζαν οι ανακαλύψεις αυτές τη γνώση μας για τον αρχαίο κόσμο και κυρίως για τον ελληνικό πολιτισμό».
Ο Μπρένταν Φόλεϊ είναι ο επικεφαλής, από την πλευρά των Αμερικανών, των νέων υποθαλάσσιων ερευνών που θα γίνουν στο μικρό νησί ανάμεσα στα Κύθηρα και τις ακτές της Κρήτης, το οποίο έγινε γνωστό ώς τα πέρατα του κόσμου χάρις στον περίφημο μηχανισμό. Με εντυπωσιακή σωματοδομή και ωραία χαρακτηριστικά προσώπου, θα μπορούσε να είχε γίνει ηθοποιός αν δεν είχε τόσο μεγάλη αγάπη στην αρχαιολογία, τις καταδύσεις και την τεχνολογία. Προικισμένος με βαθιές γνώσεις και στους τρεις τομείς, ο επιστήμονας του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole της Μασαχουσέτης βρέθηκε για πολλοστή φορά στη χώρα μας, για τη λήξη της λαμπρής έκθεσης για το ναυάγιο και τον μηχανισμό στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (ΕΑΜ), πριν από μερικές ημέρες. Και μίλησε στην «Κ» για την επικείμενη επιχείρηση, που θα ξεκινήσει στις 15 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 15 Οκτωβρίου στον τόπο όπου βρέθηκε το ρωμαϊκό σκαρί.
Και δεύτερο πλοίο στον βυθό!
Ο Φόλεϊ είναι μέλος μιας ολόκληρης ομάδας από διαφορετικές εθνικότητες και επιστημονικές ειδικότητες, με διεθνή και ελληνική χρηματοδότηση, που οργανώνει τις καινούργιες έρευνες. Ανάμεσά τους, Ελληνες επιστήμονες της δραστήριας Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με επικεφαλής την Αγγελική Σίμωση, Ελβετοί μηχανικοί και ωρολογοποιοί (η Hublot είναι μέγας χορηγός και έχει κατασκευάσει το αντίγραφο του μηχανισμού που είδαμε στο ΕΑΜ), Αμερικανοί ειδικοί που συνεργάστηκαν στενά. Εχει προηγηθεί μεγάλη προετοιμασία κατά τα δύο τελευταία έτη, έτσι ώστε να γνωρίζουν επακριβώς τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Η μεγαλύτερη από αυτές; «Οτι θα μπορέσουμε όχι μόνο να εστιάσουμε στα ευρήματα στην επιφάνεια του βυθού, όπως έκαναν οι σφουγγαράδες το 1900 και ο Ζακ Κουστό το 1976, αλλά να κάνουμε ανασκαφή στον πυθμένα. Και αυτό, διότι το πλοίο ήταν εμπορικό, οπότε εικάζουμε βάσιμα ότι μπορεί να υπάρχουν και άλλα αντικείμενα από το πολύτιμο φορτίο του, τα οποία θα είναι πιθανότατα καλά διατηρημένα. Μπορεί να βρούμε και άλλα τμήματα του μηχανισμού ή και άλλους μηχανισμούς. Επίσης, είναι βέβαιη η ύπαρξη και ενός δεύτερου ναυαγίου αρκετά κοντά σε αυτό όπου βρέθηκαν τα γλυπτά, οι αμφορείς και ο μηχανισμός. Είναι 250 μέτρα μακρύτερα και είχε τον ίδιο τύπο κεραμικής. Το ανακαλύψαμε πριν από δύο χρόνια. Προφανώς έκανε το ίδιο δρομολόγιο ή μπορεί να συνταξίδευε με το πλοίο του μηχανισμού», λέει ο Αμερικανός, χωρίς να κρύβει την ανυπομονησία του να καταδυθεί στα νερά του Αιγαίου.
H στολή Exosuit
Και πώς να μην αισθάνεται ανυπόμονος όταν έχει στη διάθεσή του την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Πρόκειται για την καταδυτική στολή Exosuit που κάλλιστα θα μπορούσε να φιγουράρει σε αποστολή στο Διάστημα. Δίνει στον χρήστη της τη δυνατότητα να καταδυθεί σε βάθος ακόμα και 300 μέτρων για 3 - 4 ώρες! Η πρώτη φορά που θα δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες είναι σε λίγο καιρό ανοικτά του Ρόουντ Αϊλαντ, όπου βιολόγοι θα καταδυθούν σε μεγάλα βάθη για να μελετήσουν το νευρικό σύστημα ζωντανών μικροοργανισμών και μαλακίων, συμβάλλοντας στην έρευνα κατά του καρκίνου. Και ύστερα, η μοναδική αυτή στολή θα ταξιδέψει ώς τα Αντικύθηρα για να τη φορέσει ο Φόλεϊ και άλλοι δύτες αρχαιολόγοι της ΕΕΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σφουγγαράδες εργάζονταν στα 30 μέτρα βάθος, έφταναν μετά βίας στα 75 με κανονικό αέρα, άρα έμεναν στον βυθό για ελάχιστα λεπτά. Το ναυάγιο και τα αντικείμενα είναι όμως διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία, από τα 30 ώς και τα 150 μέτρα.
«Συνεργάζομαι με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων από το 2001, όταν ήμουν ακόμα υποψήφιος διδάκτορας στο ΜΙΤ», λέει ο Φόλεϊ. «Συμμετείχα στην έρευνα για το ναυάγιο σε μια φάση κατά την οποία άρχισε να υπεισέρχεται ο καταλυτικός παράγοντας των νέων επιτευγμάτων της τεχνολογίας. Και πρέπει να σας πω με υπερηφάνεια ότι η Ελλάδα είναι ο τόπος όπου γίνεται η πρώτη δοκιμή τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Εδώ είναι το μεγαλύτερο πεδίο ερευνών της ενάλιας αρχαιολογίας και οι ειδικοί από όλον τον κόσμο περιμένουν τα αποτελέσματα διότι είσαστε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Αγαπώ πολύ την Ελλάδα και, μαζί με τη Σουηδία που είναι ο τόπος διαμονής μου, καθώς η σύζυγός μου είναι Σουηδέζα, τη θεωρώ δεύτερη πατρίδα μου. Και ως μη Ελληνας θεωρώ τεράστια τιμή που μπορώ να δω και να αγγίξω το πιο σημαντικό ναυάγιο της αρχαιότητας. Τόσα χρόνια κουράστηκα να διαβάζω στον ξένο Τύπο αρνητικά πράγματα για τη χώρα, ενώ ήταν σαφές ότι γίνονταν και σπουδαία επιτεύγματα, όπως λ.χ. η έρευνα στο ναυάγιο. Πιστεύω ότι η αποστολή θα τονώσει το ηθικό των Ελλήνων και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει εξαιρετικά θετικό απόηχο στο εξωτερικό. Χαίρομαι αφάνταστα γι’ αυτό...».
Ο επίσημος ιστότοπος της έρευνας http://antikythera.whoi.edu.
ΠΗΓΗ kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου