Ελληνο-Αιγυπτιακός Διαγωνισμός θαλασσίων οικοπέδων Λεκάνης Ηροδότου

Των Η. Κονοφάγου , Ν. Λυγερού, Α. Φώσκολου

Εδώ και τρία χρόνια η Αίγυπτος προκήρυξε σε διεθνή διαγωνισμό δύο πολύ σημαντικά θαλάσσια οικόπεδα, το 9 έκτασης 3.765 km2, το οποίο εφάπτεται με τα οικόπεδα 10 και 11 της κυπριακής ΑΟΖ, και το 12 έκτασης 7.150 km2, το οποίο νοτιοανατολικά της Κρήτης εφάπτεται με την ελληνική ΑΟΖ και βρίσκεται στην Λεκάνη του Ηροδότου. Να σημειώσουμε βέβαια ότι το 12 σέβεται πλήρως την μέση γραμμή συμπλέγματος Καστελλόριζου-Αιγύπτου. Στο θαλάσσιο οικόπεδο 9 της Αιγύπτου, το οποίο παραχωρήθηκε στην ιταλική εταιρεία ΕΝΙ, ανακαλύφθηκε το υπεργιγαντιαίο (supergiant) κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr, το οποίο άλλαξε τελείως τις προοπτικές ανάπτυξης της μείζονος περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Αντίθετα για το οικόπεδο 12 δεν υπήρξαν ενδιαφερόμενες εταιρείες λόγω του ότι θα έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερο σε μέγεθος, δεδομένου του μεγάλου θαλάσσιου βάθος του (2.500 με 3.000 μέτρα). Για τον παραπάνω λόγο και ανεξάρτητα από το πότε θα νομιμοποιηθεί η ΑΟΖ μας στην περιοχή, και ξέρουμε όλοι ότι έχει καθυστερήσει δραματικά, προτείνουμε: όπως αυτό συνηθίζεται με επαγγελματικό τρόπο σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου, μετά από συνεννόηση με την Αίγυπτο, οι δύο χώρες από κοινού να προκηρύξουν σε διεθνή διαγωνισμό ταυτόχρονα δύο συνορεύοντα οικόπεδα της Λεκάνης του Ηροδότου. Ένα θαλάσσιο οικόπεδο από την ελληνική Λεκάνη Ηροδότου μεγέθους 10.000 km2 και ένα νοτιότερα ένα γειτονικό της αιγυπτιακής Λεκάνης Ηροδότου μεγέθους ίδιου. Η ταυτόχρονη αυτή ελκυστική προς τη διεθνή αγορά προκήρυξη των παραπάνω θαλασσίων οικοπέδων ως έναν ενιαίο συμβατικό χώρο παραχώρησης προς αναδόχους, δηλαδή πετρελαϊκές εταιρείες θα επέτρεπε με επαγγελματικό τρόπο στην Ελλάδα να προβάλει διεθνώς τα δικαιώματά της στη μείζονα περιοχή της Λεκάνης του Ηροδότου, ενώ ταυτόχρονα θα διευκόλυνε την Αίγυπτο να έχει τελικά προσφορές εκ μέρους εταιρειών πετρελαίου. Για να τύχει η προσπάθεια αυτή μεγαλύτερης πιθανότητας προσέλευσης εταιρειών θα πρέπει η προκήρυξη να προβλέπει σε περίπτωση ανακάλυψης από εταιρεία ή κοινοπραξία εταιρειών κοιτάσματος υδρογονανθράκων από την μία μόνο πλευρά (π.χ. στο ελληνικό οικόπεδο) να μπορούν να αποσβέσουν από την παραγωγή τα ερευνητικά έξοδα τους που πραγματοποίησαν στην άλλη πλευρά (π.χ. στο αιγυπτιακό οικόπεδο). Θεωρούμε πάντως αναγκαία την παραπάνω ενέργεια - για επιχειρηματικούς και γεωπολιτικούς λόγους - ανεξάρτητα από το εάν θα υπάρξουν τελικά ή όχι προσφορές για τα παραπάνω οικόπεδα.

Η ψευδαίσθηση και η αλήθεια. (Dessin au feutre)

                                                                     Του Ν. Λυγερού

                                       Κυπριακά Νοητικά Σχήματα. (Dessin au feutre)
                                                                Του Ν. Λυγερού

Η κρητική πολιορκία
    Του Ν. Λυγερού

Η κρητική πολιορκία
δεν είναι ανεξάρτητη
από την Αμμόχωστο
και την Μάλτα
κι αν δεν το έχεις
αντιληφθεί ακόμα
αρκεί να κοιτάξεις
πάνω στο χάρτη
της δράση του corso
από τη ναυμαχία
έως την άλωση
μπορείς τότε
να συνειδητοποιήσεις
ότι δεν πρόκειται
για τοπικές μάχες
που είναι ανεξάρτητες
αλλά για ένα δίκτυο
που ακολουθεί
διαχρονικά
τον οριζόντιο
στρατηγικό άξονα
δίχως κανένα
συμβιβασμό
με τους εχθρούς.

Η Μάλτα στη μνήμη του ελληνικού λαού

Των Ν. Λυγερού, Β. Τσατσαμπά

Στην Ελλάδα, θα μπορούσε κάποιος αθώος να αναρωτηθεί αν ο ελληνικός λαός θυμάται την πολιορκία της Μάλτας του 1565, δηλαδή την τρομερή και τολμηρή αντίσταση των Ιωαννιτών ενάντια στον πανίσχυρο οθωμανικό στρατό και τις βαρβαρότητες που προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν για να σπάσουν το μέτωπο των ιπποτών που είχαν έρθει από τη Ρόδο. Κι όμως η αναφορά υπάρχει και μάλιστα σε παραδοσιακό θρακιώτικο τραγούδι από το νησί της Θάσου που κατέγραψε ο Conze στο βιβλίο του Reise auf den Inseln des Thrakischen Meeres (Hannover, 1860, σελίδα 6) και υπάρχει και στο βιβλίο του Passow Popularia carmina Graeciae recentioris (Leipzig, 1860, σελίδα 365, αριθμός CCCCLXXXV b)

Η ΩΡΑΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
ΘΑΣΟΣ

Μάλτα χρυσῆ, Μάλτ’ ἀργυρῆ, Μάλτα μαλαματένια,
Μάλτα γιά δός μας τ’ κλειδιά, γιά δός μας τ’ ἀντικλείδια,
Ν’ ἀνοίξουμε ταῖς ἐκκλησιαῖς, νά διοῦμε τά βαγγέλια.
Τά τά βαγγέλια γράφανε, τρεῖς Τοῦρκοι θά σέ κόψουνε,
Τρεῖς Τοῦρκοι, τρεῖς Γενίτσεροι, τρεῖς Μορφογενίτσεροι.

Η Μάλτα στη μνήμη του κυπριακού λαού
Των Ν. Λυγερού, Β. Τσατσαμπά

Ένα παράδειγμα ακόμα πιο συγκλονιστικό για την ενσωμάτωση της πολιορκίας της Μάλτας του 1565 στην ιστορία του Ελληνισμού προέρχεται από τον κυπριακό λαό. Αυτό το παραδοσιακό τραγούδι όχι μόνο είναι πιο πλήρες από εκείνο της Θάσου, αλλά περιγράφει και μαχητικά στοιχεία κι έχει βέβαια το ύφος του άσματος. Αυτή η εκδοχή είναι σε κυπριακή διάλεκτο κι εκδόθηκε από τον Σακελλάριο Αθανάσιο στον δεύτερο τόμο των Κυπριακών (Αθήνα, 1891, σελίδες 181 έως 183). Ο Hubert Pernot και ο Νικόλαος Πολίτης θεωρούν ότι αυτή η πρωτογενής γραφή είναι σύγχρονη της εποχής των γεγονότων και καθώς δεν βλέπουμε στοιχεία του πολέμου της Κύπρου, δηλαδή του τέταρτου πολέμου μεταξύ Δημοκρατίας της Βενετίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που αρχίζει το 1570. Έτσι είναι πιθανόν να έχουμε στα χέρια μας ένα κείμενο της περιόδου 1565- 1570. Στο άσμα βλέπουμε ξεκάθαρα ότι η εντολή να πολιορκηθεί η Μάλτα ήρθε από την Κωνσταντινούπολη, πράγμα που συμπίπτει και με τα ιστορικά δεδομένα. Υπάρχουν βέβαια και αλλαγές που ενσωματώθηκαν από την παράδοση του ακριτικού κύκλου, όπως είναι οι αναφορές οι αστρολογικές. Επίσης ξέρουμε ιστορικά ότι Έλληνες κάτοικοι βοήθησαν τους Ιππότες εναντίον των Οθωμανών και το περιστατικό με το Κύπριο παλληκαράκι μας θυμίζει αυτήν την πολύτιμη βοήθεια ενάντια στη βαρβαρότητα. Κι όσο αφορά το κλείσιμο του άσματος είναι δύσκολο να μην πιούμε ένα γλυκό κρασί για να κεράσουμε τη μνημοσύνη.