Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου 2017

Ο Ερατοσθένης, η σφαιρική Γη και ο υπολογισμός της περιφέρειάς της

Ο Ερατοσθένης γεννήθηκε στην Κυρήνη, τη σημερινή Λιβύη, το 276 π.Χ.
Έζησε στην Αλεξάνδρεια και ήταν μαθηματικός, γεωγράφος, αστρονόμος και γεωδαίτης. Πέθανε στην Αλεξάνδρεια το 194 π.Χ. Αποτελεί ακόμα μία απόδειξη ότι οι αρχαίοι Έλληνες ήταν οι φωτοδότες του πνεύματος, των επιστημών και της ελεύθερης σκέψης. Απέδειξε με χρήση γεωμετρίας, ότι η Γη είναι σφαιρική και υπολόγισε την περιφέρειά της.

Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν πως η Γη είναι σφαιρική, αφού είχαν παρατηρήσει ότι τα πλοία καθώς έφευγαν από τα λιμάνια χάνονταν από τον ορίζοντα. Δεν διασώζεται βέβαια κάποιο κείμενο του Ερατοσθένη, όπως πολλών άλλων αρχαίων Ελλήνων αφού οι εβραιολάγνοι-σκοταδιστές-γιαχβεδιστές και μεγάλοι «άγιοι» του Βυζαντίου φρόντισαν να κάψουν τα περισσότερα αρχαία ελληνικά κείμενα, αφού μιλούσαν για τον Ένα Δημιουργό Θεό και για ηθικές αξίες που έπρεπε να διαθέτει ο άνθρωπος και προετοίμαζαν τον κόσμο για τον ερχομό του Χριστού. Το αν η Γη είναι σφαιρική ή όχι δεν έχει σχέση με το Χριστό, αλλά μας δείχνει τη νοοτροπία των θεολόγων της εποχής. Αφού ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός έλεγε ότι η Γη είναι επίπεδη και εκτείνεται από το Γιβραλτάρ μέχρι τις Ινδίες, πως ήταν δυνατόν να επιτρέψουν στον Ερατοσθένη και σε άλλους επιστήμονες να ισχυρίζονται ότι η Γη είναι σφαιρική. Θα τους χαλούσε τη δουλειά δηλαδή. Δεν είναι κακό να κάνει κάποιος λάθος, αλλά οι «άγιοι» της εποχής ισχυρίζονταν ότι τους φώτισε το Άγιο Πνεύμα και ότι όποιος διαφωνεί είναι αιρετικός και πρέπει να καεί στην πυρά. Πολλοί άνθρωποι, για εκατοντάδες χρόνια, θανατώνονταν επειδή πίστευαν ότι η Γη είναι σφαιρική. 
Ο Ερατοσθένης λοιπόν παρατήρησε ότι κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου στην πόλη Συήνη της Αιγύπτου στα πηγάδια ο φαινόταν ολόκληρος ο Ήλιος, άρα οι ακτίνες του σε εκείνη την περιοχή έπεφταν κάθετα. Όμως στην Αλεξάνδρεια την ίδια μέρα δεν συνέβαινε αυτό. Άρα κατάλαβε ότι η Γη είναι σφαιρική.
 
Έτσι μέτρησε με ένα κοντάρι τη γωνία που δημιουργούσαν οι ακτίνες του Ήλιου στην Αλεξάνδρεια η οποία ήταν 7,2º. Άρα λοιπόν αφού οι ακτίνες του Ήλιου στη Συήνη δημιουργούσαν γωνία 0º και στην Αλεξάνδρεια 7,2º, του έλειπε η μεταξύ τους απόσταση για να ολοκληρώσει τον υπολογισμό του. Με κάποια μέθοδο της εποχής μέτρησε την απόσταση και την βρήκε ίση με 5000 στάδια. Το πιο πιθανόν είναι να είχε προσλάβει άτομα να περπατήσουν την απόσταση και να μετρήσουν τα βήματα. Η γωνία που σχηματίζουν οι ακτίνες του ήλιου με το καλάμι στην Αλεξάνδρεια είναι ίση με τη γωνία που σχηματίζει η ευθεία που διέρχεται από το καλάμι στην Αλεξάνδρεια και από το κέντρο της Γης, με την ευθεία που διέρχεται από το πηγάδι στη Συήνη και από το κέντρο της Γης, αφού είναι εντός εναλλάξ. Αν διαιρέσουμε τις 360º που έχει όλος ο κύκλος με τις 7,2º μας βγαίνει 50. Άρα το κομμάτι που μέτρησε ο Ερατοσθένης ίσο με 5000 στάδια είναι το 1/50 της περιφέρειας της Γης. Άρα η περιφέρειά της Γης υπολογίστηκε ίση με 50 φορές τα 5000 στάδια, δηλαδή 250000 στάδια.
 Όμως το μήκος των σταδίων διέφερε από περιοχή σε περιοχή. Για το πείραμα του Ερατοσθένη μαθαίνουμε από άλλους ιστορικούς, αφού τα κείμενα του δεν διασώζονται και έτσι καταλαβαίνετε ότι πολλές λεπτομέρειες λείπουν και δεν μπορούμε να ξέρουμε με ακρίβεια για παράδειγμα, πώς μέτρησε την απόσταση των δύο πόλεων και ποιό μήκος σταδίων χρησιμοποίησε.
Κάποιοι πιστεύουν ότι το μήκος σταδίου που χρησιμοποίησε ήταν το οδοιπορικό (157 μέτρα), ενώ άλλοι το αττικό (185 μέτρα). Άρα αν τα πολλαπλασιάσουμε επί 5000 έχουμε μία απόσταση ανάμεσα σε 785 και 925 χιλιόμετρα. Άρα λοιπόν 50 φορές την απόσταση Αλεξάνδρειας-Συήνης επί 50 έχουμε μήκος περιφέρειας τη Γης ανάμεσα σε 39250 και 46250 χιλιόμετρα, πολύ κοντά στην τιμή που δεχόμαστε σήμερα, η οποία είναι 40008 χιλιόμετρα. Η Αλεξάνδρεια με τη Συήνη δεν βρίσκονται ακριβώς βόρεια και έτσι ο υπολογισμός έχει ένα μικρό σφάλμα.
Ο υπολογισμός μπορεί να μην ήταν απόλυτα ακριβής, αλλά για τα μέσα της εποχής είναι εξαιρετικός. Και οι αρχαίοι Έλληνες θα έκαναν λάθη, έτσι κι αλλιώς ανθρώπινο είναι, αλλά δεν σκότωναν όποιον δεν τα δεχόταν, θεωρώντας ότι τους φώτισε το Άγιο Πνεύμα.
 Άρα βλέπουμε οι αρχαίοι Έλληνες πώς έκαναν τις ανακαλύψεις τους, με την εξυπνάδα που διέθεταν, το ελεύθερο πνεύμα και απλές μεθόδους. Θα γνωρίζαμε ακόμα περισσότερα, αν οι πυρομανείς γιαχβεδιστές δεν τα έριχναν στην πυρά. Παρ’ όλα αυτά το φως των αρχαίων Ελλήνων και κυρίως το Φως του Ιησού Χριστού πάντα θα λάμπει.
 ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ
 Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Δημοσθένη Λιακόπουλο που μας έμαθε να έχουμε το Χριστό στη ζωή μας και να σκεφτόμαστε με ανοιχτό μυαλό.
 Θανάσης 3Θ

ΠΗΓΗ el.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου