Ενώ οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία καλά κρατούν, κλιμακώνονται οι κινήσεις στη διεθνή σκακιέρα - Γιατί έρχονται νέες αυξήσεις τιμών, η ΕΕ αποδέχεται εξάρτηση στο ΝΑΤΟ, η στροφή των ΗΠΑ στο Ιράν και τη Βενεζουέλα και το ομόλογο της 16ης Μαρτίου.
Τα τραγικά γεγονότα στην Ουκρανία οδηγούν το διεθνές σύστημα σε έναν παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο με αρνητικές επιπτώσεις, που άρχισαν ήδη να φαίνονται, και θα κλιμακωθούν μέσα από τις αυξήσεις των τιμών στα αγαθά, ακόμη και στα είδη πρώτης ανάγκης. Η πρώτη αποτύπωση ονομάζεται πληθωρισμός. Αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου. Οι αντίπαλες πλευρές, δηλαδή η Δύση και η Ρωσία, οικοδομούν τη σχέση τους μέσα από τα συντρίμμια του πολέμου της Ουκρανίας, στην αντίληψη που ίσχυε στον Ψυχρό Πόλεμο. Με άλλα λόγια, υιοθετούν σχέση μηδενικού αποτελέσματος, που θα πει «zero sum game». Το κόστος του ενός είναι όφελος για τον άλλον. Ότι, δηλαδή, θα υπάρξει μόνον ένας νικητής! Με σαφή, βεβαίως, τον κίνδυνο να βγούμε όλοι χαμένοι. Να οδηγηθούμε σε μια σχέση: «loss - loss game».
Τι θα συμβεί, εάν δεν πέσει ο Πούτιν εκ των έσω
Η παράλυση της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και η άμυνα της Μόσχας
Οι εξαρτήσεις και ζημιές της ΕΕ
Ο τομέας της προπαγάνδας, τα στρατηγικά δόγματα του Ψυχρού Πολέμου
Πού στοχεύουν ΗΠΑ και σύμμαχοι
Ήταν σαφές το μήνυμα που δόθηκε την περασμένη Τετάρτη κατά τη συνάντηση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και της Βρετανίδας ομολόγου του Λιζ Τρας. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί μέχρι να φύγει ο Πούτιν από την εξουσία. Και πώς θα φύγει από την εξουσία; Με μια σειρά οικονομικών κυρώσεων, που θα μετατρέψουν τη Ρωσία σε κράτος-παρία και θα επιφέρουν, όπως θέλουν να εκτιμούν οι ΗΠΑ, την ανατροπή του Ρώσου Προέδρου εκ των έσω. Είτε από τον λαό, είτε ακόμη και από αυτόν τον στρατό. Και θέλουν να το επιτύχουν το συντομότερο. Επί τούτου θα πρέπει να επισημανθεί το εξής: Ό,τι δεν έπραξε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ως συλλογικό σύστημα ασφάλειας, διότι υπάρχει το ρωσικό βέτο, το πράττει η Δύση, συλλογικά ή/και κατά μόνας σε δύο επίπεδα: Πρώτον, στο στρατιωτικό - αμυντικό μέσω του ΝΑΤΟ, που αναλαμβάνει τον ρόλο του συλλογικού συστήματος ασφάλειας, και, δεύτερον, στο οικονομικό - εμπορικό με τις κυρώσεις είτε από τα κράτη, όπως ενεργούν ΗΠΑ και Ην. Βασίλειο, είτε συλλογικά, όπως αντιδρά η ΕΕ. Στόχος, δηλαδή, είναι η ανάσχεση της ρωσικής απειλής, που σημαίνει νέες στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη, γεγονός που παραπέμπει, όμως, σε αύξηση των εξαρτήσεων αλλά και των αμυντικών δαπανών. Ταυτοχρόνως, επιβάλλονται μεν κυρώσεις, οι οποίες, όμως, αρχίζουν και τελειώνουν αναλόγως των συμφερόντων ενός εκάστου, κατά τρόπον ώστε το κόστος να μην είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Κλασικό παράδειγμα ήταν η απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικών πετρελαιοειδών στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, αλλά όχι στην ΕΕ, η οποία εξαρτάται κατά ποσοστό της τάξης έως και 46% από τη Ρωσία. Συν το γεγονός ότι το 39% παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη συνδέεται με την εισαγωγή πετρελαιοειδών από τη Ρωσία. Σε ευρύτερο διεθνές επίπεδο, το πρόβλημα των εξαρτήσεων από τη Μόσχα είναι μεγαλύτερο, διότι καλύπτει μια σειρά τομέων που επιφέρουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά και θα αυξήσουν στο επόμενο διάστημα ακόμη περισσότερο τον πληθωρισμό. Μεταξύ των τομέων αυτών περιλαμβάνονται η ενέργεια και τα διάφορα μέταλλα, από το αλουμίνιο έως τον χαλκό, το λίθιο και το νικέλιο, του οποίου η διαπραγμάτευση στα χρηματιστήρια σταμάτησε πριν από λίγες ημέρες όταν αυξήθηκε η τιμή του κατά 250%. Αποτέλεσμα αυτής της διαμορφούμενης κατάστασης είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία, στα κατασκευαστικά έργα, ακόμη και στις μπαταρίες για παράδειγμα.
Η ΕΕ, οι ζημίες και τα μέτρα
Βεβαίως, η παγκόσμια οικονομία δεν υπόκειται μόνο στις αρνητικές επιπτώσεις των εξαρτήσεων από τη Μόσχα, αλλά και σε εκείνες που προκύπτουν από την Ουκρανία και αφορούν το σιτάρι, το καλαμπόκι και τα παράγωγά τους, που καλύπτουν, εκτός από το ψωμί, για παράδειγμα, τις ζωοτροφές, το κρέας, το γάλα και πάει λέγοντας. Πρόκειται για αλυσίδα. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι Γάλλοι προώθησαν την έκδοση μιας μορφής πολεμικού ομολόγου, που θα ετύγχανε της εγγύησης των κρατών μελών της ΕΕ για να έχει υψηλή αξιοπιστία και προσέλκυση χρημάτων για την κάλυψη αναγκών που μπορούν να φτάσουν έως τα 300 δις ευρώ. Βεβαίως, δεν έχει επί τούτου ληφθεί απόφαση στο τελευταίο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διότι δεν είναι έτοιμα τα κράτη μέλη να πληρώσουν από κοινού τις ζημιές. Το καθένα εξυπηρετεί τα δικά του εθνικά συμφέροντα. Σύμφωνα με το τελευταίο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στόχος της ΕΕ είναι: 1. Να δοθεί στήριξη στους τομείς που θα πληγούν από τον πόλεμο της Ουκρανίας. 2. Να εξευρεθούν πόροι: Α) Για την εναλλακτική πράσινη ενέργεια και την πλήρη απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία, κάτι που θα γίνει σταδιακά έως το 2050 ή και συντομότερα. Και εδώ είναι που μπορεί να μπει σφήνα ο EastMed. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η απαλλαγή από τη ρωσική ενεργειακή εξάρτηση μπορεί να επέλθει το 2027. Β) Για την κάλυψη των νέων αμυντικών προγραμμάτων, ώστε να ενδυναμωθεί η αποτροπή σε βάρος τη νέας ρωσικής απειλής. Επί τούτου, όμως, έχει γίνει δημόσια παραδοχή ότι το ΝΑΤΟ είναι ο πιο ισχυρός αμυντικός θεσμός στον κόσμο και με αυτόν είναι συνδεδεμένα τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ και η ίδια η Ένωση ως τέτοια (Κοινή Διάσκεψη Τύπου στις Βερσαλλίες την περασμένη Παρασκευή, Πρόεδρος Ε. Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, Ούρσουλα φόν ντερ Λάιεν, Εμμανουέλ Μακρόν). Ταυτοχρόνως, χρειάζονται ακόμη και θεσμικές αλλαγές στον τομέα της άμυνας και χρήματα για τους προϋπολογισμούς. Επειδή, μάλιστα, οι Ευρωπαίοι είναι εξαρτώμενοι της Ρωσίας και δη στην ενέργεια, όσο κανείς άλλος, αυτοί θα κληθούν να πληρώσουν υψηλό κόστος, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος. Από τον τομέα του τουρισμού, έως εκείνο των εταιρειών και άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Πολιτική στραγγαλισμού και επιπτώσεων
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πόλεμος στην Ουκρανία, καθώς και οι οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλει η Δύση επί της Ρωσίας έχουν αντίκτυπο και στις ίδιες τις χώρες της ΕΕ, στις ΗΠΑ και στον κόσμο ολόκληρο. Εμφανίζεται όμως ως αναγκαίο κακό. Με άλλα λόγια, μπορεί μεν το Κρεμλίνο να χρησιμοποιεί στρατιωτικά μέσα, αλλά οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εκμεταλλεύονται τους παγκόσμιους τραπεζικούς και άλλους μηχανισμούς της αγοράς για να απομονώσουν τη Ρωσία και να την γονατίσουν. Όπου μπορούν. Σε όλον τον κόσμο. Έχουν επιβάλει απαγόρευση πτήσεων, πάγωμα τραπεζικών λογαριασμών, στοχευμένο αποκλεισμό από το σύστημα SWIFT κ.λπ. Γίνεται λόγος για ταχεία οικονομική κατατριβή, που θα αποτυπώνεται στην έλλειψη αγαθών και θα οδηγήσει την κοινωνία σε αντίδραση και στην αμφισβήτηση του Πούτιν, ακόμη και στην πτώση του το συντομότερον. Εάν, όμως, δεν πέσει; Οι Αμερικανοί και οι G-20 έχουν δηλώσει ότι ο στόχος τους είναι να πλήξουν την αξιοπιστία και τις δυνατότητες της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, που διαθέτει συναλλαγματικά αποθεματικά τής τάξης των 640 δις δολαρίων. Όμως, όσα από αυτά τα ποσά ήταν σε Δυτικές τράπεζες, έχουν παγώσει. Και το ρούβλι έχει χάσει 50% της αξίας του. Η Δύση έχει διατυπώσει την εξής δημόσια θέση: «Θα παραλύσει η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα». Θεωρείται, δε, ως κρίσιμη ημέρα η 16η Μαρτίου, όταν η Ρωσία θα πρέπει να πληρώσει κρατικό ομόλογο αξίας 100 εκ. δολαρίων. Επί τη βάσει αυτής της πολιτικής, οι ΗΠΑ με την ΕΕ και τη Βρετανία επιστράτευσαν: 1) Τους διεθνείς οίκους, που εμφανίζουν τη ρωσική οικονομία σε άθλια κατάσταση και ότι αντιμετωπίζει προβλήματα κατάρρευσης, αφού: α) η Δύση κλείνει την κάνουλα των επενδύσεων, β) όσοι έχουν ρούβλι σπεύδουν να απαλλαγούν, οπότε χάνει τη συναλλαγματική του αξία και ισοτιμία, ενώ, όσοι μπορούν, βγάζουν τα χρήματά τους από τη Ρωσία. Τονίζεται η φράση «όσοι μπορούν», διότι ήδη ο Πούτιν έχει επιβάλει επί του θέματος περιορισμούς και απαγορεύσεις. 2) Τον τομέα της πληροφόρησης και της προπαγάνδας. Υπάρχει ένας τρομερός αποκλεισμός των ρωσικών ΜΜΕ, συνεπώς ό,τι ακούει και βλέπει η Δύση είναι ό,τι θέλουν οι ΗΠΑ, τόσο στα θέματα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, όσο και στα ζητήματα του παγκόσμιου οικονομικού πολέμου και της πολιτικής νομιμοποίησής του από τους πολίτες στη βάση της «αποστολής διπλωματίας». Ότι δηλαδή το κόστος που πληρώνουν οι πολίτες δεν οφείλεται στα μέτρα σε βάρος της Ρωσίας μόνο, αλλά η κύρια αιτία είναι η ίδια η Ρωσία, που άρχισε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και το σημαντικό: Ό,τι πράττει η Δύση είναι το ηθικό και ορθό και αξίζει τον κόπο το τίμημα. Για τον σκοπό αυτό επιστρατεύονται Ρώσοι πολιτικοί, που ασκούν κριτική στον Ρώσο Πρόεδρο. 3) Τους μέχρι πρότινος εχθρούς τους, όπως το Ιράν και τη Βενεζουέλα. Οι ΗΠΑ θέλουν τις δύο αυτές χώρες για να διοχετεύσουν στην αγορά πετρέλαιο, με απώτερο σκοπό να συγκρατηθούν οι τιμές. Οι Αμερικανοί έχουν έρθει σε επαφή με το Ιράν για την έναρξη διαλόγου για το θέμα της πυρηνικής καλλιέργειας και τη χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης. Από τη μια, η πολιτική αυτή δεν βρίσκει σύμφωνο το Ισραήλ, από την άλλη όμως εμποδίζει την εφαρμογή τού μέχρι πρότινος τόξου μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν που είχε ως στόχο την αναβάθμιση της Μόσχας στην Ευρασία και την αποδυνάμωση των ΗΠΑ.
Οι αντιδράσεις της Ρωσίας, η Κίνα και η Ινδία
Όπως οι Αμερικανοί στρέφονται στο Ιράν και τη Βενεζουέλα, η Μόσχα έχει ήδη κτυπήσει τις πόρτες τής Ινδίας και της Κίνας και για ό,τι οικονομικά στραβό συμβαίνει εντός της Ρωσίας καλλιεργείται στην κοινή γνώμη ότι ευθύνεται η Δύση για τα οικονομικά μέτρα σε βάρος της χώρας και για την επιθετική της πολιτική στην Ουκρανία, που έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια της Ρωσίας. Γίνεται, δε, παραδεκτόν ότι το πετρέλαιο, επί του οποίου έχει επιβληθεί αμερικανικό εμπάργκο, δεν θα χαθεί σε κάποια μαύρη τρύπα της παγκόσμιας αγοράς, αλλά θα απορροφηθεί από την Κίνα, της οποίας οι ανάγκες αυξάνονται συνεχώς. Πώς λοιπόν θα αποκλειστεί η Ρωσία από την ασιατική αγορά και πώς θα καταρρεύσει; Είναι, δε, εμφανής η πρόθεσή της να δημιουργήσει μια Ευρωασιατική Οικονομική Ένωση με κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης στην περιοχή του Καυκάσου και ευρύτερα. Μπορεί μεν τα κράτη αυτά να είναι κάτω από την επιρροή της Μόσχας, όμως τι θα συμβεί εάν αρχίσουν οι πιέσεις, που άρχισαν ήδη, από τη Δύση; Όσο, δε, για την Κίνα φλερτάρει μεν με τη Ρωσία, όμως θέλει να έχουν όλοι οι ανταγωνιστές της το μεγαλύτερο δυνατό κόστος από την υφιστάμενη κατάσταση, για να έχει η ίδια πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο πολυπολικό σύστημα.
Η τουρκική στρατηγική και η «εγωιστική» πολιτική της Λευκωσίας
Στο παιχνίδια πάντα βρίσκεται και η Τουρκία, την οποία, κυρίως στην Ελλάδα και στην Κύπρο, επί μακρόν τα ΜΜΕ αναμένουν να καταρρεύσει οικονομικά, όμως ο Ερντογάν όχι μόνο δεν κηρύσσει χρεοκοπία, αλλά, μέσω της κρίσης στην Ουκρανία, αναβαθμίζει τον περιφερειακό του ρόλο, εμφανιζόμενος μάλιστα από σφαγέας της Κύπρου και ταραχοποιός της περιοχής ως ειρηνοποιός. Προς αυτήν την κατεύθυνση υποβοηθείται από την ανοχή και τις λανθασμένες ή και ελλειμματικές πολιτικές Αθηνών και Λευκωσίας. Ανεξαρτήτως του αποτελέσματος της συνάντησης στην Αττάλεια μεταξύ του Ρώσου ΥπΕξ Σεργκέι Λαβρόφ και Ουκρανού ομολόγου του Ντιμίτρο Κουλέμπα, ο Ερντογάν οικοδομεί την εικόνα ενός ηγέτη που κρατά όλα τα σχοινιά και ξέρει πώς να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κράτους του. Μετατρέπει την Τουρκία σε χώρο εξελίξεων, ξεκινώντας από: α) Την άρνησή του να υιοθετήσει τις κυρώσεις που επιβάλλει η Ευρώπη στη Ρωσία. Δεν κλείνει τον εναέριό του χώρο και ταυτοχρόνως διαχειρίζεται τον έλεγχο των Στενών όπως κρίνει ορθότερο για τον ίδιο. β) Την αναθέρμανση των σχέσεών του με το Ισραήλ, θέτοντας στο τραπέζι τα θέματα της ενέργειας, ακόμη και αυτόν τον αγωγό προς Τουρκία, την ίδια στιγμή που ο Κύπριος Υπουργός Εξωτερικών Ι. Κασουλίδης θεωρεί ότι ο EastMed δεν πρέπει να κατασκευαστεί, επειδή ενοχλεί την Τουρκία και προκαλεί προβλήματα στο Κυπριακό. Αυτό τι σημαίνει; Ότι η Λευκωσία υιοθετεί την πολιτική της φινλανδοποίησης, την οποία καταδικάζει η ΕΕ. Διότι, τι λέει σήμερα η Ρωσία, επί της οποίας, ως εισβολέα, επιβάλαμε κυρώσεις, αλλά ανάλογες δεν ζητήσαμε για την Τουρκία; Απειλεί η Μόσχα ότι, εάν η Φινλανδία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, θα έχει ενδεχομένως την ίδια τύχη με την Ουκρανία και το καθεστώς του Ψυχρού Πολέμου. Δηλαδή, οι αποφάσεις της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας δεν θα είναι αντίθετες με τα ρωσικά συμφέροντα και θα φιλτράρονται από τη Μόσχα. Στη λογική της φινλανδοποίησης προστίθεται και η αντίληψη των ΜΟΕ που παραπέμπει σε αποδοχή χωριστής οντότητας του ψευδοκράτους και λειτουργίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Κερασάκι στην τούρτα συνιστά το γεύμα του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο ομόλογό του σήμερα στην Πόλη. Ενώ ο κόσμος όλος καταδικάζει την ουκρανική εισβολή, ο κ. Μητσοτάκης προσφέρει άλλοθι στον δικό μας εισβολέα. Αντί η Ελλάδα, ως εγγυήτρια δύναμη που είναι, να τον καταδικάζει και να ζητήσει κυρώσεις, υιοθετεί τη διπλωματία των γευμάτων. Εκτός και αν στο γεύμα πει στον Τούρκο Πρόεδρο να σηκώσει τον στρατό του από την Κύπρο, διότι είναι κατοχική δύναμη. Γιατί, όμως, θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος, να μη γευματίσει ο Έλληνας Πρωθυπουργός με τον Τούρκο ομόλογό του, όταν η ίδια η Λευκωσία, αντί κυρώσεων σε βάρος της Άγκυρας, ζητά από την ΕΕ ΜΟΕ για να βοηθηθεί το κατοχικό καθεστώς να βγει από την απομόνωση που το καταδίκασε η εισβολή; Και πότε συμβαίνει αυτό; Όταν Κύπρος και Ελλάδα υποστηρίζουν την απομόνωση της Ρωσίας ως εισβολέα! Προσέξτε τι συνέβη τις προάλλες στην Κυπριακή Βουλή, όταν εκλήθη ο κ. Κασουλίδης στην Επιτροπή Εξωτερικών. Συμφώνησε μαζί με τους βουλευτές του ΑΚΕΛ ότι δεν θα πρέπει να υιοθετήσουμε «εγωιστική», όπως ελέχθη, πολιτική στην ΕΕ και αλλού. Με άλλα λόγια, να μην προβάλλουμε πολύ την κατοχή και το πρόβλημά μας, για να μην παρεξηγηθούμε!
«Ουκρανικά μπαστούνια» και «πιστόλες με τα ράμματα»
Το διεθνές σύστημα δεν ξεμπερδεύει σύντομα και εύκολα από την τραγωδία της Ουκρανίας, από την οποία, πέραν των στρατιωτικών επιχειρήσεων, όπου οι Ρώσοι φαίνεται να τα βρίσκουν μπαστούνια, άρχισε ένας άλλος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος, στον κυκλώνα του οποίου βρίσκεται και η Κύπρος. Και θα επιμείνουμε επί τούτου: Επιβάλλεται η Επιτροπή Διαχείρισης της Κρίσης από τα Υπουργεία Εξωτερικών, Οικονομικών και Άμυνας για παρακολούθηση της κατάστασης για συντονισμό και χάραξη πολιτικής επιβίωσης (αυτό δεν αποκλείει την εμπλοκή άλλων υπουργείων κατά περίπτωση). Διότι, έως τώρα, η πολιτική μας θυμίζει, όπως έλεγαν οι πρωτινοί, πιστόλες με τα ράμματα…
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου