Η δημοσιογράφος Σοφία Ιορδανίδου και η ερευνητική της ομάδα «το παλεύουν» διαρκώς και τα αποτελέσματα του αγώνα τους έχουν αποτυπωθεί σε πολύ σημαντικές δημοσιογραφικές έρευνες…
Η Σοφία Ιορδανίδου με αφορμή την παρουσίαση του του βιβλίου «Αναζητώντας τα Ίχνη» της Μαρίας Ιωάννου Καρεφυλλίδου, σήμερα Δευτέρα 23 Μαΐου , γράφει:
Η παράνομη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974 με βρήκε παιδί στην Καλαμαριά, όπου μεγάλωνα με την οικογένειά μου. Στη γειτονιά υπήρχε το ορφανοτροφείο Αριστοτέλης που μεταγενέστερα έγινε ΚΑΠΗ Καλαμαριάς.
Εκείνο το διάστημα, οι Αρχές φιλοξένησαν κάποια παιδιά από την Κύπρο. Μεταξύ αυτών και ο Πάμπος που απέκτησε μια δεύτερη στέγη στην οικογένειά μου. Θυμάμαι πόσο πολύ τον αγκαλιάσαμε και πόσο όμορφες στιγμές μοιραστήκαμε στη μονοκατοικία μας, μη μπορώντας ουσιαστικά να αντιληφθώ τι ακριβώς σήμαινε η εισβολή στην Κύπρο και ο εκτοπισμός αυτών των παιδιών σε μια άλλη χώρα, ακόμη κι αν αυτή ήταν δεύτερη πατρίδα τους.
Αυτή ήταν η πρώτη μου γνωριμία και επαφή με την Κύπρο και τους ανθρώπους της. Αδυνατούσα να «δω» τι θα ακολουθούσε μετά τις τρυφερές στιγμές που ζήσαμε με τον Πάμπο (τον ψάχνω σήμερα στη Λευκωσία, όπου ζω μόνιμα από το 2010).
Λίγα χρόνια αργότερα ξεκίνησα τις σπουδές μου στη Ν. Υόρκη, όπου δέθηκα και συνδέθηκα πολύ με τους Κύπριους συμφοιτητές μου. Θυμάμαι στιγμές που χάραξαν την ευάλωτη ψυχή μου. Συγκεντρώσεις στα σπίτια των συμφοιτητών μου και έντονες συζητήσεις για το δράμα που έζησε η Μεγαλόνησος και οι οικογένειές τους. Φόρτιση τέτοιου είδους που υποσυνείδητα με δέσμευσε να μην ξεχάσω την ιστορική αυτή στιγμή για τον ελληνισμό. Άλλη μία δραματική στιγμή – μεταξύ τόσων πολλών άλλων – για να είμαι πιο συγκεκριμένη.
Η ζωή μας μετέφερε αλλού και αλλιώς, αλλά το υποσυνείδητό μου δεν ξέχασε ποτέ. Έτσι, το 1998, την ημέρα της αποχώρησής μου από τη θέση της Διευθύντριας Επικοινωνίας στο Mega Chanel, δέχθηκα τηλεφώνημα από φίλο μου δημοσιογράφο στη Γαλλία. Με ενημέρωνε ότι είχε στενές επαφές με Τούρκο διανοούμενο και συγγραφέα που συμμετείχε ενεργά στη δεύτερη φάση της εισβολής στην Κύπρο. Ο Yalcin Kucuk, αυτοεξόριστος στο Παρίσι, είχε αποφασίσει να επιστρέψει στην Τουρκία και να παραδοθεί στις Αρχές για να οδηγηθεί στις φυλακές της χώρας του. Είχε λογοκριθεί και καταδικασθεί για τις γραπτές του θέσεις. Πριν όμως παραδοθεί, ζήτησε να μιλήσει σε κάποιον Έλληνα δημοσιογράφο για τις εμπειρίες του από την παράνομη εισβολή του ’74 στην Κύπρο.
Κάπως έτσι ξεκίνησε το επόμενο κεφάλαιο της σχέσης μου με την Κύπρο και τους ανθρώπους της. Ένα κεφάλαιο για το οποίο ξοδεύτηκε πολύς κόπος, χρόνος, αγωνία, προσπάθεια να αποδοθούν δίκαια τα λεγόμενά του, να μην κινδυνεύσει ο ίδιος για την ομολογία του, αλλά και να δικαιωθεί εν μέρει ο αγώνας τόσων ανθρώπων.
Έγιναν ταξίδια στο Παρίσι για να καταγραφούν οι μαρτυρίες του Yalcin Kucuk, να γίνουν βίντεο και να προβληθούν στα κεντρικά δελτία των τηλεοπτικών σταθμών της Ελλάδος και της Κύπρου.
Ήταν η πρώτη μαρτυρία με βαρύτητα από το στόμα Τούρκου αξιωματικού του Αττίλα, αφού μέχρι τότε ακουγόντουσαν μόνο μαρτυρίες Κούρδων που η τουρκική ηγεσία είχε την ελευθερία να παραβλέπει με ευκολία.
Στη συνέχεια, με παράκληση των Εκδόσεων Λιβάνη, δέχθηκα να γράψω το βιβλίο Dalga Dalga (μια φράση που επαναλάμβανε συχνά ο Yalcin Kucuk στην αφήγησή του) με αφηγήσεις περιστατικών, έγγραφα, φωτογραφίες και σημειώσεις που μου είχε αφηγηθεί και μου είχε παραδόσει από τις μέρες του στην εισβολή ως αξιωματικός. Το εξαιρετικά δύσκολο και απαιτητικό εγχείρημα του βιβλίου φώτισε μερικές από τις σκοτεινές διαδρομές του πώς και γιατί της παράνομης εισβολής στην Κύπρο.
Ζούσα κάποιες από τις πολύ έντονες στιγμές της ζωής μου. Σκεφτόμουνα τον Πάμπο και τους συμφοιτητές μου στη Νέα Υόρκη και ένοιωθα πολύ κοντά τους. Ένοιωθα ότι εκτελούσα ένα καθήκον που μου είχε αναθέσει αποκλειστικά και μόνον η συνείδησή μου.
Το ταξίδι στην Κύπρο για την παρουσίαση του βιβλίου και την αναπαράσταση εκείνων των ημερών της εισβολής ήταν το αποκορύφωμα αυτού του εγχειρήματος. Είχα την αίσθηση ότι κάπου στις αίθουσες υπήρχαν ξάγρυπνα τα μάτια του Πάμπου και των συμφοιτητών μου για να μοιραστούν μαζί μου τις στιγμές της δικαίωσης που έφερνε αυτό το ταξίδι.
Ο Yalcin Kucuk ήταν ο μοναδικός Τούρκος αξιωματικός του Αττίλα που είχε το θάρρος και το κουράγιο να μαρτυρήσει φρικτές στιγμές της εισβολής, να ζητήσει συγγνώμη από τους Κύπριους συγγενείς αγνοουμένων και να χαρίσει ένα γιλέκο με τα αρχικά κάποιου Κύπριου στρατιώτη – που φυλούσε ευλαβικά τόσα χρόνια -σε συγγενείς που παρευρίσκονταν στην αίθουσα.
Νόμιζα ότι με την ολοκλήρωση του ταξιδιού στην Κύπρο και τις επαναλαμβανόμενες εκδόσεις του Dalga Dalga από τις Εκδόσεις Λιβάνη, είχα εκπληρώσει το καθήκον μου και ότι πλέον μπορούσα να συνεχίσω τη ζωή μου αλλού και αλλιώς.
Σήμερα, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, η αναζήτηση της αλήθειας διευκολύνεται και από το πρωτότυπο υλικό που για πρώτη φορά έρχεται στη δημοσιότητα μέσω της επίσημης ανάρτησης των πρακτικών της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων που συγκροτήθηκε το 1985. Ο φάκελος της Κύπρου ανοίγει στο δημόσιο για μελέτη και έρευνα από κοινού η Βουλή των Ελλήνων και η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τότε όμως, ήταν όλα αλλιώς. Κάθε μικρή λεπτομέρεια έκανε διαφορά, πρόσθετε λιθαράκι στην υπόθεση.
Παρότι λοιπόν πίστεψα προς στιγμήν ότι είχα ολοκληρώσει με το κεφάλαιο αυτό, η ζωή είχε και πάλι άλλα σχέδια για μένα και τη διαδρομή μου. Έτσι με έφερε και πάλι στην Κύπρο, αυτήν τη φορά για να οργανώσω ένα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου και να μεταφέρω στους ανθρώπους τις γνώσεις μου, αλλά παράλληλα και την πολυετή εμπειρία μου στη δημοσιογραφία, στην επικοινωνία και την πολιτική σκηνή. Έτσι, το 2010 με δική μου ευθύνη και για πρώτη φορά σε Ελλάδα και Κύπρο οργανώθηκε το πρώτο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Δημοσιογραφίας και Επικοινωνίας με τίτλο «Επικοινωνία και Νέα Δημοσιογραφία». Το πρόγραμμα με τις δύο ξεχωριστές κατευθύνσεις του κατάφερε να συνδέσει αποτελεσματικά τη θεωρία με την πράξη και έφερε ευχάριστες και πολλές ανατροπές στο γίγνεσθαι των δύο πεδίων.
Μόνον που όταν διδάσκεις Δημοσιογραφία στην Κύπρο, είναι αναπόφευκτο να συναντηθείς και πάλι και πάλι με το ζήτημα που μετά από σχεδόν 50 χρόνια δεν έχει ακόμη λυθεί. Με τη δικαιοσύνη που δεν έχει ακόμη αποδοθεί, ενώ εσύ συναντάς ανθρώπους μπροστά σου που συνεχίζουν να ψάχνουν την αλήθεια για το τι συνέβη τότε και έτσι άδικα εξαφανίστηκαν τα ίχνη αδερφών, συζύγων, πατεράδων, αγαπητών φίλων.
Κάπως έτσι, η πορεία μου με έφερε στα βήματα της Μαρίας Ιωάννου Καρεφυλλίδου που δεν σταμάτησε ποτέ να ψάχνει τα ίχνη του αδερφού της από την 20η Ιουλίου του 1974 και την παράνομη εισβολή στην Κύπρο.
Η διαδρομή της Μαρίας υπήρξε η αφορμή για την παραγωγή του ντοκιμαντέρ με τίτλο Ίχνη που με ευθύνη μου και την αμέριστη υποστήριξη του Αχιλλέα Αιμιλιανίδη έγινε το 2018.
Με την άριστη συνεργασία των Άρη Χατζηστεφάνου, Λεωνίδα Βατικιώτη, Θάνου Τσάντα, Δέσποινας Φούσκα και Ελένης Βραχοπούλου, το ντοκιμαντέρ προβλημάτισε, αγαπήθηκε και συζητήθηκε έντονα. Παράλληλα, ταξίδεψε σε πολλές πόλεις της Κύπρου, Ελλάδας και Αμερικής, στο Ευρωκοινοβούλιο, ενώ βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Χαλκίδας και Λονδίνου.
Γνώρισα τη Μαρία από κοντά. Είδα έναν άνθρωπο συνεπή στην έννοια της δικαιοσύνης και της πίστης στην ανθρωπότητα.
Παράλληλα, γνώρισα έναν ερευνητή με τη έννοια που επιζητούμε οι άνθρωποι της δημοσιογραφίας. Ερευνητές που αναζητούν την αλήθεια με όρους σκληρής δουλειάς, αναζήτησης πηγών και πολλαπλή διασταύρωσή τους.
Η Μαρία Ιωάννου Καρεφυλλίδου εργάστηκε σκληρά και υποδειγματικά για να φτάσει στην αλήθεια της. Χτύπησε πολλές πόρτες σε Ελλάδα, Κύπρο, Αμερική, Βρυξέλλες και όπου αλλού διαπίστωσε ότι υπήρχε νόημα να απευθυνθεί για να συλλέξει πληροφορίες, να αναζητήσει νέα στοιχεία και να ζητήσει δικαίωση. Συνεργάστηκε με ειδικούς, νομικούς, άτομα που φυλακίστηκαν στην Τουρκία κατά την εισβολή. Φίλους των αγνοουμένων, με κάθε έναν ξεχωριστά που θα μπορούσε να συμπληρώσει εν μέρει το παζλ.
Μπορεί οι πόρτες των επίσημων εθνικών και διεθνών φορέων να έκλειναν ερμητικά στα περισσότερα αιτήματά της, η Μαρία όμως συνέχισε να αγωνίζεται για να φτάσει τελικά στο να συγκεντρώσει όλα εκείνα τα στοιχεία που συνέθεσαν το κάδρο της «αλήθειας». Μια σκληρή αλήθεια, ακέραιη όμως, που την οδήγησε στην απελευθέρωση και στην εκπλήρωση του χρέους που κουβαλάει βαρύ μέσα της σχεδόν 50 χρόνια τώρα, απέναντι στη δικαίωση.
«Αναζητώντας τα Ίχνη» είναι ο τίτλος του βιβλίου που συγκεντρώνει όλα εκείνα τα στοιχεία της ερευνητικής διαδρομής της Μαρίας Καρεφυλλίδου που αποκαλύπτουν τα σκοτεινά μονοπάτια της παράνομης εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Μια συμβολή στα αναπάντητα ερωτήματα που βασανίζουν οικογένειες και ανθρώπους κοντά στα 50 χρόνια τώρα. Την έκδοση του βιβλίου ανέλαβε ο νεοσύστατος και πολλά υποσχόμενος για το γίγνεσθαι στην Κύπρο Εκδοτικός Οίκος Ηippasus.
Νοιώθω τη δικαίωση της Μαρίας, μερικώς και δική μου δικαίωση. Ίσως και η δική μου σχέση με την Κύπρο και τους ανθρώπους της να έψαχνε στα ίδια μονοπάτια, γι’ αυτό και η ζωή μας έφερε τόσο κοντά.
Όλες οι ανάλογες προσπάθειες γίνονται προς τιμή όσων αγωνίζονται άδολα για την πατρίδα τους και το καλό της ανθρωπότητας. Ασχέτως αν η Ιθάκη πάντα μας πληγώνει ανεπανόρθωτα. Η διαδρομή είναι αυτή που απελευθερώνει, η αναζήτηση της αλήθειας που δικαιώνει. Και το ζήτημα της Κύπρου έχει πολλές τέτοιες διαδρομές.
Δευτέρα, 23 Μαΐου στις 19:00 στο Cine Studio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Είστε όλοι ευπρόσδεκτοι.
ΠΗΓΗ militaire
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου