Καθηγητή μέσης εκπαίδευσης
Τον Μάρτιο του 1913, κατά τον Α΄Βαλκανικό πόλεμο, ο ελληνικός στρατός, μετά την νίκη του στο Μπιζάνι, απελευθέρωσε τα Ιωάννινα και στη συνέχεια προέλασε βόρεια. Η Χειμάρρα ήταν ήδη υπό ελληνικό έλεγχο από τις 5 Νοεμβρίου 1912, όταν ο Σπύρος Σπυρομήλιος από την Χειμάρρα αποβιβάστηκε δίχως να συναντήσει ιδιαίτερη αντίσταση. Όταν τελείωσαν οι Βαλκανικοί πόλεμοι οι ελληνικές ένοπολες δυνάμεις ήλεγχαν την περιοχή που μετέπειτα οναμάσθηκε Βόρεια Ήπειρος, φτάνοντας την γραμμή των Κεραύνιων Ορέων δυτικά, έως τη Λίμνη της Πρέσπας ανατολικά. Το ίδιο διάστημα, στις 28 Νοεμβρίου, στον Αυλώνα, ανακηρύχθηκε από τους Αλβανούς η ανεξαρτησία της Αλβανίας. Αυτό ήταν απόφαση εθνοσυνέλευσης, που συγκλήθηκε εκεί από τον Ισμαήλ Κεμάλ Βλιώρα αμέσως μετά την αποβίβαση του από Αυστριακό αντιτορπιλικό, που τον μετέφερε από την Ιταλία. Στη συνέχεια οι Αλβανοί ζήτησαν από τις μεγάλες δυνάμεις και την Τουρκία την διεθνή αναγνώριση του κράτους τους και η οποία επετεύχθη στις 7 Δεκεμβρίου του 1912 από την Πρεσβευτική Συνδιάσκεψη του Λονδίνου.
Όταν ο ελληνικός στρατός με την νικηφόρα προελασή του ελευθέρωνε τους Αγ. Σαράντα, την Κορυτσά, τα Ιωάννινα, το Αργυρόκαστρο, το Τεπελένι, ο πληθυσμός των περιοχών αυτών με απερίγραπτο ενθουσιασμό εκδήλωνε τα Ελληνικά του αισθήματα προς τον Ελληνικό στρατό. Οι κάτοικοι συνέτασσαν ψηφίσματα και υπομνήματα προς τον Διάδοχο Στρατηλάτη Κωνσταντίνο. Το περιεχόμενο των ψηφισμάτων και των υπομνημάτων αυτών αποτελεί αδιάψευστο ντοκουμέντο της Ελληνικότητας της Βορείου Ηπείρου ιδιαίτερα περιοχών, που δεν αναγνωρίζονται από τους Αλβανούς ότι κατοικούνται από Βορειοηπειρώτες.
Καταπληκτικό είναι το γεγονός ότι οι Μουσουλμάνοι της περιοχής δεν διαφοροποιούνται στα αισθήματα προς την Ελλάδα από τους Χριστιανούς. Και αυτό γιατί στην συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν Έλληνες στην καταγωγή, εξισλαμισθέντες κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Μικρά παιδιά, γυναίκες και άνδρες, εκδήλωναν την Ελληνικοτητά τους με τρόπο συκγκινητικό. Πόθος όλων είναι η ένωση με την μητέρα Ελλάδα και προθεσή τους ο αγώνας μέχρις εσχάτων για την ελευθερία.
Δυστηχώς, με τη λήξη του Α΄Βαλκανικού πολέμου οι μεγάλες δυνάμεις γνωστοποίησαν σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη την αποφασή τους για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Στις 13 Φεβρουαρίου 1914 στην πόλη Φλωρεντία αποφασίζουν ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου εκτός από την Ίμβρο και Τένεδο θα κατακυρωθούν στην Ελλάδα, εάν αυτή αποχωρήσει από τη Βόρειο Ήπειρο. Ο Ελ. Βενιζέλος δηλώνει ότι << κάθε αντίσταση εκ μέρους του ηπειρωτικού λαού θα έχει κακές συνέπειες για τη χώρα και την περιοχή>>. Βάση αυτής της αποφασης η περιοχή της Βορείου Ηπείρου παραχωρούνταν στην Αλβανία, η οποία είχε αναγνωριστεί επίσημα ως ανεξάρτητο κράτος με τη Συνθήκη του Λονδίνου στις 29 Ιουλίου 1913. Έτσι το Αργυρόκαστρο, το Βουθρωτό, το Δέλβινο, η Κορυτσά, η Χειμάρα, οι Άγιοι Σαράντα και η νήσος Σάσων ήταν πλέον αλβανικά εδάφη. Οι χώρες που μετείχαν στη συνδιάσκεψη ήταν η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ρωσία, η Γερμανία και η Αυστροουγγαρία. Η συμμαχία της Ιταλίας και της Αυστρίας, ήθελε ένα ανεξάρτητο κράτος στην περιοχή για να αποτελεί μια ουδέτερη ζώνη που να μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε προγεφύρωμα σε περίοδο πολέμου.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αφού εξέφρασε τη λύπη του για την αποχώρηση της Βορείου Ηπείρου, ζήτησε εγγυήσεις για την ασφάλεια των πληθυσμών και ξεκίνησε η σταδιακή αποχώρηση του Ελληνικού στρατού.
Όταν οι κάτοικοι πληροφορήθηκαν την είδηση δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια. Αμέσως εγκαινιάζεται η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο, ενώ στη συνέχεια και στο πλαίσιο της απομάκρυνσης του ενδεχομένου ένωσης με την μητέρα πατρίδα, οι βορειοηπειρώτες προχωρούν σε εξέγερση.
Στις 17 Φεβρουαρίου 1914 στις 4 το απόγευμα πάνω από 4.000 Ιερολοχίτες, έχοντας επί κεφαλής τον Πρόεδρο και τα μέλη της Κυβερνήσεως, κύρηξαν και επίσημα την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου στο Αργυρόκαστρο. Ο Μητροπολίτης Δρυΐνουπόλεως Βασίλειος είπε: << Αδελφοί Ηπειρώτες. Η Ήπειρος έχοντας την ελπίδα της στον Θεό και στηριγμένη στη δύναμη των παιδιών της και στη βοήθεια όλου του Ελληνισμού, με αρχηγό τον Γεώργιο Ζωγράφορίχνεται στον αγώνα κι ανυψώνει, σαν σημαία της αυτονομίας, την παλιά βυζαντινή σημαία… Η Ήπειρος είναι αποφασισμένη να την διατηρήσει απρόσβλητη και μόνο αν θα πατήσουν στο πτώμα και του τελευταίου Ηπειρώτη, θα μπορέσουν οι εχθροί ν’ απλώσουν πάνω της βέβηλο χέρι… Εμπρός για την πίστη και την Πατρίδα! Ζήτο η ανεξάρτητη Ήπειρος! >>.
Την άλλη μέρα, στις 18 Φεβρουαρίου η Κυβέρνηση της αυτόνομης Ηπείρου κυκλοφορεί μια προκήρυξη, με την οποία προσκαλεί όλους τους Ηπειρώτες να δώσουν το παρών στο μεγάλο αγώνα.
<< Ηπειρώτες,… Η απόφαση για την αυτόνομη πολιτεία της Βορείου Ηπείρου πάρθηκε, γιατί η πατρίδα μας κινδυνεύει…Μας αποσπούν απ’ την αγκαλιά της μητέρας μας Ελλάδας. Μας αρνούνται την αυτοδιοίκηση στο αλβανικό κράτος. Μας αρνούνται ακόμα και τις εγγυήσεις, που θα μας περιφρουρούσαν τη ζωή, τη θρησκεία, την περιουσία, την εθνική μας ύπαρξη.. Γι’ αυτούς τους λόγους ,
Κηρύσσει
Η Βόρειος Ήπειρος την ανεξαρτησία της και προσκαλεί τους πολίτες της, με κάθε θυσία, να υπερασπίσουν τηνακεραιότητα του εδάφους και τις ελευθερίες της εναντίον κάθε προσβολής.
Η προσωρινή Κυβέρνηση
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Χρ. Ζωγράφος
Τα μέλη
Ο Δρυΐνουπόλεως , Βασίλειος
Ο Κορυτσάς, Γερμανός
Ο Βελλάς και Κονίτσης, Σπυρίδων.
Γεώργιος Δούμας.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Φεβρουαρίου βγαίνει το διάταγμα της επιστρατεύσεως που καλεί στα όπλα όλους τους μάχιμους, από 18 έως 40 ετών. Ημέρα επιστρατεύσεως ορίστηκε η 1η Μαρτίου. Μέσα σε τρεις μέρες όλοι έπρεπε να παρουσιασθούν, όπου όριζε το διάταγμα. Η αναταπόκριση που είχε σ’όλη την Βόριο Ήπειρο το απελευθερωτικό κίνημα, φαίνεται κι από την προκήρυξη του προέδρου της αυτόνομης Πολιτείας της Ηπείρου, στις 21 Φεβρουαρίου 1914.
Πολλοί εθελοντοντές έσπευσαν τότε απ’ όλη την Ελλάδα και συγκρότησαν επίλεκτες μονάδες ( Ιερούς Λόχους ). Στην Κορυτσά έγιναν αιματηρές συγκρούσεις και ο παλαιός μακεδονομάχος Γεώργιος Τσόντος κατέλαβε την πόλη με σώμα εθελοντών. Μπροστά στην κατάσταση αυτή οι Μεγάλες Δυνάμεις ζήτησαν ανακωχή από την κυβέρνηση του Γ. Ζωγράφου. Έτσι μετά από διαπραγματεύσεις στην Κέρκυρα, υπεγράφη το Πρωτόκολλο της Κερκύρας στις 17 Μαΐου 1914, με το οποίο αναγνωρίσθηκε η πλήρης αυτονομία στη Β. Ήπειρο. Το Πρωτόκολλο επίσης προέβλεπε ότι η αλβανική κυβέρνηση θα είχε το δικαίωμα να διορίζει και να απολύει τους κυβερνήτες και τους ανώτερους υπαλλήλους. Επίσης στην χωροφυλακή θα στρατολογούνταν αυτόχθονες. Προβλέπονταν η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία, αν και στις τρεις πρώτες τάξεις η αλβανική θα διδάσκονταν παράλληλα με την ελληνική. Η διδασκαλία όμως των θρησκευτικών, θα γίνονταν μόνο στα ελληνικά σχολεία. Υπό βορειοηπειρωτική διοίκηση θα βρίσκονταν η Κορυτσά και το Τεπελένι.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις θα εγγυόνταν για την διατήρηση και την εκτέλεση των παραπάνω μέτρων. Ουσιαστικά όμως μετά την κήρυξη του Α΄Παγκόσμιου πολέμου το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας δεν εφαρμόσθηκε ποτέ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου