“Mystify, mislead, and surprise the enemy”
Sun Tzu, The Art of War
Στις 06 Ιουλίου του 371 π.Χ., γίνεται κάτι που μέχρι τότε φάνταζε αδιανόητο… ο Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας, κατανικά την μέχρι τότε θεωρούμενη ως αήττητη σπαρτιατική φάλαγγα, εφαρμόζοντας μια καινοτόμο -όπως θα τη χαρακτηρίζαμε σήμερα- στρατιωτική τακτική, αυτή της «λοξής φάλαγγας».
Του Σώζοντα Α. ΛΕΒΕΝΤΟΠΟΥΛΟΥ (MSc, PhDc)
Managing Director ZONOS SYSTEMS
Σχεδόν 1000 χρόνια μετά, ο Βρετανικός Στόλος θα καταναυμαχήσει την «αήττητη» Ισπανική Αρμάδα, χωρίς τα αντίπαλα πλοία να έρθουν σε επαφή, μια μορφή πολέμου για την οποία είχαν ετοιμαστεί οι Ισπανοί, με τους Βρετανούς όμως να έχουν διαφορετική άποψη. Σχεδόν 100 χρόνια πριν, οι μηχανοκίνητοι σχηματισμοί της Wehrmacht, σε συνδυασμό με τη συνεχή υποστήριξη της Luftwaffe, θα καταφέρουν να υπερνικήσουν μεγαλύτερους και ισχυρότερους στρατούς. Στο σήμερα, χιλιάδες drone πολιτικού τύπου χρησιμοποιούνται ως αυτοσχέδιο «ιπτάμενο πυροβολικό» αχρηστεύοντας οπλικά συστήματα πολλαπλάσιου κόστους από ότι τα ίδια.
Η στρατιωτική Ιστορία βρίθει από χιλιάδες παραδείγματα όπου ένας στρατός κατάφερε να αιφνιδιάσει τον αντίπαλο είτε στο τακτικό είτε στο στρατηγικό επίπεδο, εφαρμόζοντας καινοτόμες και πρωτότυπες ιδέες, πολλές φορές χρησιμοποιώντας συμβατικά υλικά με αντισυμβατικό τρόπο, ή απλά δρώντας εκτός των κανονισμών και των δογμάτων.
Εδώ και μερικά 24ωρα ο πλανήτης παρακολουθεί το ένοπλο τμήμα της Παλαιστινιακής Χαμάς (Ταξιαρχίες Κασάμ) να αιφνιδιάζουν τόσο στρατηγικά όσο και τακτικά τις Ισραηλινές Δυνάμεις Ασφαλείας (IDF), να εισέρχονται σε αρκετά μεγάλο βάθος εντός της ισραηλινής επικράτειας και να προκαλούν χάος, χτυπώντας αδιάκριτα στρατιωτικούς και μη στόχους (η σκοπιμότητα αυτής της ενέργειας μένει να διευκρινιστεί). Πέραν του γεγονότος ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ αιφνιδιάζεται στο τακτικό και στρατηγικό επίπεδο – είχε επαναληφθεί ακριβώς 50 χρόνια πριν, το 1973, κατά τον πόλεμο του Yom Kippur, ο οποίος απείλησε την ίδια την υπόσταση του Ισραήλ. Δεν είναι ούτε η μόνη χώρα, αλλά ούτε και η πρώτη.
Ουσιαστικά η πληθώρα των περιστατικών που κάποιο κράτος ή κάποιος στρατός αιφνιδιάζεται επί του πεδίου είναι τόσο μεγάλος, που τείνει να εξελιχθεί σε δόγμα, ακριβώς όπως είχε προτείνει και ο Sun Tzu, το 500 π.Χ. Μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι κάθε στρατός, κάποια στιγμή στην ιστορία του, θα αιφνιδιαστεί, τόσο στο τακτικό όσο και στο στρατηγικό επίπεδο.
Εφόσον θεωρήσουμε ως βάση την ανωτέρω διαπίστωση, διακρίνουμε δυο… υποπεριπτώσεις. Η πρώτη είναι ότι κάθε στρατός θα πρέπει να δημιουργεί εκείνες τις προϋποθέσεις που θα του επιτρέψουν να ενσωματώνει στοιχεία αιφνιδιασμού σε όλα τα επίπεδα, στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό. Η δεύτερη διαπίστωση αφορά στο –αδιαμφισβήτητο– γεγονός, ότι εφόσον ο αιφνιδιασμός είναι σίγουρος θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη σκέψη και προετοιμασία ταχείας εναλλαγής και προσαρμογής σε μια κατάσταση η οποία δεν αναφέρεται σε κανένα στρατιωτικό εγχειρίδιο.
Είναι γεγονός ότι το γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό σκηνικό βρίσκεται σε μια διαδικασία ανακατατάξεων και ανίχνευσης της νέας ισορροπίας. Η περίοδος που χαρακτηρίστηκε από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, πλέον έχει τελειώσει (μεταψυχροπολεμική εποχή) και έναν πολυπολικός κόσμος αναδεικνύεται. Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες, και σε ορισμένα πεδία, τόσο δραστικές που είναι σχεδόν αδύνατο όχι μόνο να τις παρακολουθήσεις, αλλά και να αντιληφθείς έγκαιρα την επίπτωση που έχουν, ειδικά στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Λέμε συχνά και μάλλον χωρίς να καταλαβαίνουμε τις επιπλοκές που επάγονται, ότι η χώρα μας είναι καταδικασμένη από τη γεωγραφία. Από την άλλη, το διαδίκτυο και οι τεχνολογίες των υπολογιστών και των επικοινωνιών έχουν καταφέρει να “μικρύνουν” –γεωγραφικά– τον κόσμο και αρκετούς γεωγραφικούς περιορισμούς να τους παρακάμψουν.
Σε προηγούμενο άρθρο γράφαμε για το πως το Ιράν, αποτελεί ένα κράτος φρούριο, «κρυμμένο» πίσω από ορεινούς όγκους, με ελάχιστα ή καθόλου μονοπάτια, τα οποία είναι εφιάλτης για κάθε επιτιθέμενο. Όμως, ένα μικρό πρόγραμμα (με μέγεθος 1,5 ΜΒ το STUXNET είναι μικρότερο από ένα τραγούδι σε format mp3) κατάφερε να διεισδύσει, όχι μόνο στην ενδοχώρα του Ιράν, αλλά και σε κάποιες από τις καλύτερα φυλασσόμενες εγκαταστάσεις.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα καλείται να διασφαλίσει ένα τεράστιο σε έκταση μέτωπο, το οποίο περιλαμβάνει χερσαίο χώρο, αρχιπελαγικό χώρο και ανοικτή θάλασσα. Το ισχύον δόγμα, ουσιαστικά αφήνει στον αντίπαλο την πρωτοβουλία για το πότε και που θα επιλέξει να εκδηλώσει την οποιαδήποτε ενέργειά του, αλλά και περιορίζει δραστικά τις δυνατότητες αντίδρασης των φίλιων δυνάμεων.
Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, όχι μόνο να υιοθετήσουν τις βέλτιστες πρακτικές άλλων στρατών, αλλά να πρωτοπορούν στη δημιουργία κατάλληλης στρατιωτικής σκέψης η οποία να υποστηρίζει και να προωθεί την «αντισυμβατική» και «ανορθόδοξη» σκέψη. Η γενική λογική θα πρέπει να ακολουθεί την αλληλουχία: «ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ, ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΟΥ, ΕΞΕΛΙΞΟΥ, ΝΙΚΑ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου