Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2023

Αποστολή στην Λιβύη δύο μήνες μετά: παραπληροφόρηση και καλλιέργεια εντυπώσεων


Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Στις 20 Νοεμβρίου, άρθρο που παρουσιάσθηκε στην ηλεκτρονική σελίδα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (Νικόλας Κατσίμπρας) με τίτλο “Λιβύη: Το σήμα κινδύνου που αγνοήθηκε”, παρουσίαζε στοιχεία από την αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων της 17ης Σεπτεμβρίου, που σημαδεύτηκε από την τραγική απώλεια ανθρωπίνων ζωών σε τροχαίο δυστύχημα.

Από τον τίτλο του άρθρου, φαίνεται ότι επίκεντρο των νέων στοιχείων που υποτίθεται ότι φέρνει στο φως, είναι ότι το ΕΤΑ, προσωπικό του οποίου διατέθηκε για την αποστολή, στο θέμα της Ασφαλείας είχε δήθεν επισημάνει τον κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων ενώ, στην σχετική Εκτίμηση Κατάστασης Ασφαλείας της ΔΕΠ, δεν γινόταν αναφορά σε αυτό.

Είτε ο αρθρογράφος σκοπίμως παραπληροφορεί, είτε έχει πέσει θύμα παραπληροφόρησης από τις πηγές του. Το απόσπασμα περί Ασφαλείας, που το δημοσίευμα υποστηρίζει ότι είναι από παρουσίαση του ΕΤΑ, εάν όντως είναι του ΕΤΑ, αφορά προφανώς την ενημέρωση (briefing) για την αποστολή, που γίνεται στο προσωπικό, στο πλαίσιο της μονάδος. Το ΕΤΑ, όπως κάθε μονάδα, δεν έχει δυνατότητα οργανικής συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Επομένως, δεν μπορεί το ΕΤΑ να παρουσιάσει στα προϊστάμενα κλιμάκια αξιολόγηση κινδύνων και εκτίμηση επιπέδου απειλής στην Λιβύη. Ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Οι Πληροφορίες διοχετεύονται “από επάνω προς τα κάτω”. Ο Κλάδος Πληροφοριών του ΓΕΕΘΑ είναι αρμόδιος γι’ αυτές τις απαιτητικές εργασίες και οι Πληροφορίες (Intelligence) που έχουν προκύψει από την επεξεργασία ενημερώσεων (Raw Information) όλων των πηγών του, διαχέονται προς τα υφιστάμενα κλιμάκια.

Επομένως, το απόσπασμα που παρουσιάζει το δημοσίευμα για την Εκτίμηση Κατάστασης Ασφαλείας και την Εκτίμηση Επιπέδου Απειλής, είναι προϊόν του Κλάδου Πληροφοριών του ΓΕΕΘΑ, που εν συνεχεία μεταφέρθηκε αρμοδίως. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, επισημαίνεται ότι στην Ανατολική Λιβύη (εκεί που θα επιχειρούσε η ελληνική αποστολή κι όχι γενικώς σε όλη την χώρα) «το επίπεδο απειλής […] εκτιμάται ως ΧΑΜΗΛΟ. Δεν υπάρχει απειλή από ένοπλες οργανώσεις (τρομοκρατικές, πολιτοφυλακές, ξένες ΕΔ», ακριβώς όπως έχει περιγράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ από την πρώτη στιγμή, ότι ήταν και η αξιολόγηση του Υπουργείου Εξωτερικών.

Το απόσπασμα για την Ασφάλεια, που αποδίδεται στην παρουσίαση του ΕΤΑ, έχει ένα ενδιαφέρον στο σημείο που αναφέρει: «Ο παραλιακός δρόμος μεταξύ Zawiyah και Τρίπολης, παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο. Τα τροχαία ατυχήματα είναι συχνά και οδηγούν συχνά σε θανάτους». Μια απλή ματιά στον χάρτη, δείχνει ότι το τμήμα Zawiyah – Τρίπολης βρίσκεται στην Δυτική Λιβύη, δηλαδή στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που σχεδιάστηκε η επιχείρηση! Αναφέρεται λοιπόν στην γενική εικόνα που επικρατεί στην Λιβύη, όπως εξάλλου είναι προφανές από την αρχή της παραγράφου. Πιθανώς υπάρχει και συνέχεια στο κείμενο που εξειδικεύει για το τι ισχύει στην Ανατολική Λιβύη, δημιουργείται λοιπόν η υπόνοια αποκρύψεως – επιλεκτικής παρουσιάσεως αποσπασμάτων, κάτι που προφανώς ισχύει και με το δεύτερο έγγραφο, ώστε να δημιουργηθούν στον αναγνώστη οι (παραπλανητικές) εντυπώσεις που θέλει ο αρθρογράφος ή οι πηγές του.

Σημειώνεται εδώ ότι ούτως ή άλλως, όπως έχει σημειώσει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, η ελληνική αποστολή δεν ακολούθησε το παραλιακό δρομολόγιο προς Ντέρνα αλλά κινήθηκε σε εσωτερικό δρομολόγιο. 

Συνολικώς, δεν υπήρξε καμμία «προειδοποίηση» του ΕΤΑ ή «σήμα που αγνοήθηκε» για κίνδυνο τροχαίων. Ο τίτλος του άρθρου, για «σήμα κινδύνου» που δήθεν αγνόησε η ΔΕΠ ή οποιοσδήποτε άλλος, είναι αβάσιμος. Διαφαίνεται επίσης ότι ο αρθρογράφος συγχέει τους “κινδύνους” Ασφαλείας και το “Επίπεδο Απειλής”, σε κάθε περίπτωση όμως, το συμπέρασμά του ότι δήθεν η ΔΕΠ υποβάθμισε το επίπεδο απειλής, είναι απλώς ανεύθυνο. 

Η δεύτερη “αποκάλυψη” του δημοσιεύματος, είναι ότι η λεγομένη “Παράλληλη Σχεδίαση” που περιγράφει ο κανονισμός σχεδιάσεως επιχειρήσεων, ορίζει πως «απαιτούνται τυπικά 6 ημέρες […] από τη λήψη της απόφασης μέχρι την τελική εκπόνηση και έγκριση του σχεδίου». Εξ αυτού, ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι διατέθηκε πολύ λίγος χρόνος για την σχεδίαση –μόλις μιάμιση ημέρα– κι αναφέρει «βιαστική σχεδίαση», «ελλιπή σχεδιασμό», «αμέλειες» και «λάθη».

Ο ίδιος ο αρθρογράφος σημειώνει ότι πρόκειται για «τυπικό» χρόνο και «ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα» αλλά την ίδια στιγμή δείχνει να αγνοεί ότι όλα όσα περιγράφονται στα θεσμικά κείμενα, είναι το γενικό πλαίσιο που αφορά ιδανικές συνθήκες. Φαίνεται επίσης να αγνοεί ή οι πηγές του δεν τον ενημέρωσαν για την ταχεία εφαρμογή της μεθόδου επιχειρησιακής σχεδίασης που προβλέπεται σε έκτακτες περιπτώσεις οι οποίες απαιτούν ανταπόκριση σε χρόνο 48, 72 ωρών κ.ο.κ. Όλα αυτά διδάσκονται αναλυτικώς κατά την Σχεδίαση Διακλαδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ, που εφαρμόζει και το ΓΕΕΘΑ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου