Το σχολείο στην προσφυγιά (φωτ.: Γενικό Προξενείο Κυπριακής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη/Συλλογή Ανδρέα Γερμανού)
Από το Ημερολόγιο «Κύπρος 1974 - 2024, 50 χρόνια άσβεστης μνήμης και αγώνα»
Η αγάπη που έδειξαν οι Πόντιοι στους Κύπριους όταν έγινε η εισβολή του 1974 έχει επισημανθεί πολλές φορές, υπογραμμίζοντας τον ιδιαίτερο δεσμό που έχουν όντας θύματα του ίδιου θύτη. Όμως ίσως το δέσιμο είναι πιο έντονο με τους Πόντιους που ζουν στη Μακεδονία, τον τόπο που αποτέλεσε καταφύγιο για χιλιάδες επιζώντες της Γενοκτονίας. Για αυτό και ήταν από τους πρώτους που συνέτρεξαν τους Κυπρίους αδελφούς μας όταν χρειάστηκαν βοήθεια.
Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Πέτρος Παπαπολυβίου, αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας και κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κύπρου, πρόσφυγας από τη Λάπηθο της Κερύνειας στο εισαγωγικό σημείωμα του Ημερολογίου «Κύπρος 1974 – 2024, 50 χρόνια άσβεστης μνήμης και αγώνα» (εκδ. Κυριακίδη), «για όσους από εμάς έλαχε να ζήσουμε στη γη της Μακεδονίας τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς, η παρούσα έκδοση αποτελεί τη συνέχεια εκείνης της συγκλονιστικής συμπαράστασης από τους απλούς ανθρώπους που ζήσαμε τον χειμώνα του 1974-1975».
Στο ημερολόγιο που αποτελεί καρπό της έρευνας των ιστορικών Μαρίας Καζαντζίδου και Γιώργου Μαυρουδή και της συνεργασίας του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού (ΙΑΠΕ) και του Γενικού Προξενείου της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη, περιλαμβάνονται μαρτυρίες από τα γεγονότα και τον τρόπο ζωής πριν από την εισβολή, κατά την εισβολή και μετά από αυτήν ενώ τα αποσπάσματα πλαισιώνουν φωτογραφίες, ποιήματα, τραγούδια, αποσπάσματα δημοσιευμάτων του Τύπου.
Η ιστορικός του ΙΑΠΕ Μαρία Καζαντζίδου μοιράστηκε κάποιες από αυτές με τη δημοσιογράφο του ΑΠΕ-ΜΠΕ Πέπη Γιούλτση που επιβεβαιώνουν όλα τα παραπάνω. Μία αναφέρεται στη Μέριμνα Ποντίων Κυριών στη Θεσσαλονίκη που έδωσε την ευκαιρία σε προσφυγόπουλα από τις Βρυσούλες να κάνουν διακοπές στην Παναγία Σουμελά το 1976.
Το 1975 η Μέριμνα Ποντίων Κυριών, ακύρωσε στη Θεσσαλονίκη τις επετειακές εκδηλώσεις της για τη συμπλήρωση κάποιων χρόνων από την ίδρυσή της και σε ένδειξη συμπαράστασης στους Κύπριους πρόσφυγες, μέλη της επισκέφθηκαν έναν συνοικισμό προσφύγων στην Κύπρο που λεγόταν Βρυσούλες.
«Οι Βρυσούλες ήταν το τελευταίο χωριό που κατέλαβαν οι Τούρκοι τον Αύγουστο του 1974 και εκεί υπήρχε ένα συσκευαστήριο φρούτων όπου βρήκαν καταφύγιο κάποιες οικογένειες. Μέσα στο συσκευαστήριο αυτό δημιουργήθηκε ένα σχολείο», εξηγεί η ιστορικός του ΙΑΠΕ. Η μαρτυρία ενός εκπαιδευτικού από την ιδιωτική της συλλογή αναφέρει χαρακτηριστικά: «Καταφέραμεν και πήραμε μια πτέρυγαν του εργοστασίου, τη διαρρυθμίσαμε -φαντάσου πώς- και την εκάναμεν σχολείο. Και εγώ με τη γυναίκα μου και δύο τρεις άλλους συναδέλφους κρατήσαμεν κατά κάποιον τρόπο και ένα υποτυπώδες σχολείον εκεί. Ήταν όλα προσφυγόπουλα».
«Τότε οι κυρίες από τη Μέριμνα, απόγονοι προσφύγων οι ίδιες, δήλωσαν ότι στην Κύπρο βίωσαν τι είναι προσφυγιά και αποφάσισαν να προσφέρουν μια ανάσα ελευθερίας, ανακούφισης και στοργής στα παιδιά του σχολείου, φιλοξενώντας τα για τρεις εβδομάδες στην Παναγία Σουμελά το 1976. Εκεί τα παιδιά πήγαιναν εκδρομές στους καταρράκτες της Έδεσσας και τις γύρω περιοχές ενώ όπου σταματούσαν, τους προσφέρονταν αναψυκτικά, φαγητό και παγωτά. Και τα ίδια παιδιά, πολλά χρόνια αργότερα, έχτισαν με δική τους δουλειά και έξοδα ένα εκκλησάκι στις Βρυσούλες, αφιερωμένο στην Παναγία Σουμελά», προσθέτει η Μαρία Καζαντζίδου.
Στο απόσπασμα της μαρτυρίας ένα από τα παιδιά που βρέθηκαν εκεί αναφέρει πως «Στην Παναγία Σουμελά κοιμόμασταν σε ξενώνες. Ήταν τα κορίτσια ξεχωριστά, μέναμε σε άλλον ξενώνα και τα αγόρια ξεχωριστά. Θυμάμαι τις κυρίες της Μέριμνας Ποντίων Κυριών που ήταν σαν τις μητέρες μας. Εφροντίζαν μας πάρα πολύ» και προσθέτει: «είχαμεν περιποίησιν πάρα πολύ και αγαπούσαν μας σαν να ήμασταν δικά τους παιδιά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου