Του Zev Chafets
Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο ελεύθερος κόσμος ξεκίνησε έναν διπλωματικό "χορό", με επικεφαλής τις ΗΠΑ, ο οποίος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Σε αυτόν τον χορό, το Ισραήλ μπήκε με το λάθος "βήμα", αρνούμενο αρχικά να συνυποστηρίξει ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών το οποίο καταδίκαζε τη ρωσική επιθετικότητα.
Το εβραϊκό κράτος έκανε τελικά μια στροφή και υποστήριξε το ψήφισμα. Ήταν ένα από τα πολλά σημάδια που υποδήλωναν ότι η κυβέρνηση επιθυμούσε να επανέλθει στο κυρίαρχο δυτικό ρεύμα. Από εδώ και πέρα, ωστόσο, θα χρειαστεί να προχωρά πολύ προσεκτικά.
Δίλημμα
Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει ένα σκληρό δίλημμα για το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να διατηρήσει μια κάποια φυσιολογική σχέση με τη Μόσχα ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Η Ρωσία ελέγχει τους ουρανούς πάνω από τη γειτονική Συρία. Επιτρέπει στην ισραηλινή αεροπορία να εμποδίζει τις ιρανικές προσπάθειες να προμηθεύεται η Χεζμπολάχ, σύμμαχος και "πελάτης" του Ιράν στον Λίβανο, με όπλα ακριβείας. Αν και οι ΗΠΑ θα δυσαρεστούνταν εάν τελικώς το Ισραήλ αρνιόταν τη στήριξη στο ψήφισμα του Σ.Α., η κυβέρνηση Μπάιντεν κατανοεί σε μεγάλο βαθμό τη θέση στην οποία βρίσκεται το Ισραήλ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι δεν δείχνει την ίδια κατανόηση, ζητώντας ξανά και ξανά από το Ισραήλ να τον προμηθεύσει με προηγμένα όπλα. Ο Ουκρανός πρέσβης στο Ισραήλ εξήγησε: "Ο πρόεδρός μου είναι εβραίος. Περιμένει περισσότερα από το Ισραήλ".
Η ισραηλινή κυβέρνηση αποδίδει αυτή τη στάση στην αφέλεια ενός νεαρού, άπειρου προέδρου. Έχει ωστόσο ξεκάθαρα υποτιμήσει τις ικανότητες του Ζελένσκι. Ο τελευταίος γνώριζε καλά ότι οι δυτικές δυνάμεις ήταν πρόθυμες να του δώσουν ψήφους υποστήριξης και λόγια παρηγοριάς, αλλά όχι το στρατιωτικό υλικό που χρειαζόταν.
Ηθική επιταγή
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας ξεκίνησε έτσι να δραματοποιεί και να μετατρέπει σε όπλο του τη συμπάθεια του δυτικού κόσμου, παρουσιάζοντας τον πόλεμο που δέχεται η Ουκρανία από τη Ρωσία ως δεύτερο Ολοκαύτωμα.
Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του προς τους Ισραηλινούς βουλευτές, στα μέσα Μαρτίου, εξέθεσε τα επιχειρήματά του. "Η απειλή είναι η ίδια και για εμάς και για εσάς - η ολοκληρωτική καταστροφή του λαού, του κράτους, του πολιτισμού", είπε. "Γι' αυτό έχω το δικαίωμα σε αυτόν τον παραλληλισμό και σε αυτήν τη σύγκριση. Η ιστορία μας και η ιστορία σας. Ο πόλεμος μας για την επιβίωσή μας και η εμπειρία σας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο".
Ο Ζελένσκι έκλεισε την ομιλία του με μια δραματική έκκληση προς το εβραϊκό κράτος να βοηθήσει την Ουκρανία. "Εναπόκειται σε εσάς, αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, να επιλέξετε την απάντηση. Θα πρέπει να ζήσετε με αυτή την απάντηση. Η Ουκρανία έκανε την επιλογή της πριν από 80 χρόνια. Διέσωσε εβραίους".
Αυτό είναι αναληθές. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Εβραίοι δολοφονήθηκαν στην Ουκρανία με τη σύμφωνη γνώμη της ναζιστικής κυβέρνησης-μαριονέτας και τη βοήθεια τοπικών αξιωματούχων και ενός σημαντικού αριθμού απλών Ουκρανών. Ο Ζελένσκι λογικά γνώριζε ότι το κοινό του το ήξερε - κάθε Ισραηλινός το γνωρίζει. Όμως, υπολόγισε - και σωστά - ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα εξέδιδε κάτι περισσότερο από μια ήπια διαμαρτυρία.
Σε κάθε περίπτωση, η αναλογία στην οποία προχώρησε ο Ζελένσκι στόχευε σε ένα μεγαλύτερο κοινό και σε έναν ευρύτερο σκοπό. Ήθελε να μετατρέψει την υποστήριξη για την Ουκρανία σε ηθικά επιτακτική υπόθεση. Η συνεργασία με τους ναζί είναι μια βαθιά και οδυνηρή πληγή για την ευρωπαϊκή αυτοεκτίμηση, τέτοια που οι αποζημιώσεις και τα μνημεία του Ολοκαυτώματος δεν την έχουν επουλώσει. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, επίσης, υπάρχει ντροπή και λύπη για την άρνηση του προέδρου Φράνκλιν Ρούσβελτ να αναλάβει δράση ή ακόμα και να αφήσει το κοινό να ενημερωθεί για όσα εκείνος γνώριζε για το Ολοκαύτωμα.
Γενοκτονία;
Ο Ζελένσκι πρόσφερε στη "διεθνή κοινότητα" μια ευκαιρία να λυτρωθεί. Το σενάριο του έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό αποδεκτό. Έφτασε στο απόγειό του όταν ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες πτώματα πολιτών κοντά στο Κίεβο. Ενάντια στις συμβουλές του ίδιου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι αυτό συνιστά πιθανότατα γενοκτονία. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι σύμμαχοι του στο ΝΑΤΟ αποδέχθηκαν αυτήν την κρίση.
Η λέξη γενοκτονία έχει μια ειδική φόρτιση. Αυτό που έκαναν οι Ρώσοι στην Ουκρανία είναι ποταπό και εγκληματικό, δεν είναι όμως μαζική εξόντωση. Σε αντίθεση με την σφαγή από τους Τούρκους ενός εκατομμυρίου Αρμενίων ή τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα της φυλής Τούτσι στη Ρουάντα το 1994, οι Ουκρανοί δεν είναι απομονωμένοι, αγνοημένοι ή ανυπεράσπιστοι. Μπορούν ακόμη και να κερδίσουν τον πόλεμο. Και πράγματι ελπίζω να το καταφέρουν.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ γνωρίζει ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με γενοκτονία, μια πεποίθηση που πιθανότατα επηρεάζει και τη στάση της στον πόλεμο. Το Ισραήλ, από την άλλη πλευρά, δεν θέλει να απομακρυνθεί πολύ από τον Αμερικανό προστάτη του. Έχει δείξει την καλή του θέληση στέλνοντας τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας, χτίζοντας ένα στρατιωτικό νοσοκομείο και δεχόμενο χιλιάδες Ουκρανούς πρόσφυγες. Αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε ότι στέλνει κράνη και τζάκετ "για χρήση από τους εργαζόμενους των συνεργείων διάσωσης".
Μετά τη δήλωση περί γενοκτονίας από πλευράς Μπάιντεν, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών προσχώρησε στη διεθνή χορωδία της οργής. "Η εσκεμμένη βλάβη σε άμαχο πληθυσμό είναι έγκλημα πολέμου και το καταδικάζω σθεναρά", είπε. Το Ισραήλ ενώθηκε έτσι με τις άλλες δυτικές δημοκρατίες στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, υπερψηφίζοντας την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Οργή
Η Ρωσία έγινε έξαλλη. Ο Ισραηλινός πρεσβευτής στη Μόσχα κλήθηκε για εξηγήσεις και στο ρωσικό ΥΠΕΞ τον περίμενε μια γλώσσα την οποία δεν είχε ακούσει Ισραηλινός διπλωμάτης από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι σήμερα.
Για να τονίσει τη δυσαρέσκειά του, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε μια φιλική συνομιλία με τον πρόεδρο του Κράτους της Παλαιστίνης Μαχμούντ Αμπάς, δίνοντάς της μεγάλη δημοσιότητα. Αυτή ήταν μια απλή προειδοποίηση. Ένα άλλο βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση και το Ισραήλ θα βρεθεί μόνο του στην προσπάθεια να σταματήσει την ιρανική επιθετικότητα στη Συρία.
Η απειλή είναι πραγματική. Το να βρεθεί το Τελ Αβίβ απέναντι στις ΗΠΑ θα ήταν ωστόσο ακόμη πιο απερίσκεπτο. Για το Ισραήλ, η λογική επιλογή αυτή τη στιγμή είναι να συνεχίσει να χορεύει, να προσπαθεί να μην πατήσει τα "δάχτυλα" αντιπάλων και εταίρων του και να προσεύχεται να τελειώσει γρήγορα η "μουσική" του πολέμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου