Μικρασιατική Καταστροφή: Συγκλονιστικό διεθνές συνέδριο από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, για όσα ακολούθησαν το 1922

1922. Παραπήγματα του απολυμαντηρίου στην ακτή της Αρετσούς. Στο ΙΑΠΕ παραχωρήθηκε από τον Ηρακλή Μαστρογιαννάκη (πηγή: ΙΑΠΕ / Συλλογή Μενέλαου Αλεξιάδη)

 Για το συνέδριο και ένα νέο βιβλίο για την προσφυγομάνα Καλαμαριά μίλησε στο pontosnews.gr ο Ανανίας Τσιραμπίδης. 

Γράφει ο Ρωμανός Κοντογιαννίδης 

Ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο για τα γεγονότα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και το δράμα των προσφύγων –των Ελλήνων που ξεριζώθηκαν από τις περιοχές της καθ’ ημάς Ανατολής αλλά και των ανθρώπων που φτάνουν σήμερα στη χώρα μας και την Ευρώπη από την Ασία και την Αφρική–, καθώς και την έκδοση ενός βιβλίου για την προβολή της προσφυγομάνας Καλαμαριάς, σχεδιάζει το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (ΙΑΠΕ) Δήμου Καλαμαριάς.

Τόσο το συνέδριο όσο και το βιβλίο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΑΠΕ και ομότιμο καθηγητή του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Ανανία Τσιραμπίδη, περιλαμβάνονται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργάνωσε και διοργανώνει φέτος το ΙΑΠΕ με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. «Μέχρι στιγμής έχουμε κάνει διάφορες εκδηλώσεις και δράσεις με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Να αναφέρω, για παράδειγμα, το ημερολόγιο τοίχου που εκδώσαμε με πληροφορίες για τα τραγικά γεγονότα, το οποίο διανεμήθηκε σε σχολεία, βιβλιοθήκες, σωματεία και συλλόγους της Καλαμαριάς», δήλωσε ο Ανανίας Τσιραμπίδης στο pontosnews.gr.

Αρχές δεκαετίας 1950, σκάλα Αρετσούς. Ανάμεσα στις βάρκες διακρίνονται αρκετές κουρίτες, σκάφη από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής αρκετοί πρόσφυγες κατέφυγαν με κουρίτες στην Ελλάδα. Η τελευταία κουρίτα καταστράφηκε στη Νέα Κρήνη το 1999 (πηγή: Συλλογή Κυριάκου Συμεωνίδη)

Το ΙΑΠΕ, πρόσθεσε, σε συνεργασία με τη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV100 ετοιμάζει 22 ολιγόλεπτα βίντεο με πληροφορίες και ιστορικές μαρτυρίες για τους πρόσφυγες από την καθ’ ημάς Ανατολή. Αυτά θα προβάλλονται από τις 22 Σεπτεμβρίου και μέχρι το τέλος του χρόνου στο πρόγραμμα της TV100 και οι αφηγήσεις θα γίνονται από ηθοποιούς του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.

Πάνω από εκατό σύνεδροι και δέκα προσκεκλημένοι επιστήμονες ομιλητές

Αυτή την περίοδο το ΙΑΠΕ έχει στρέψει όλη του την προσοχή στη διοργάνωση του διεθνούς συνεδρίου με τίτλο «Η επόμενη μέρα μετά την καταστροφή» που βρίσκεται στην τελική ευθεία. Στο συνέδριο, η διοργάνωση του οποίου άρχισε πέρυσι, θα συμμετάσχουν περισσότεροι από εκατό σύνεδροι – ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και δέκα προσκεκλημένοι ομιλητές. Θα πάρουν μέρος σε τρία στρογγυλά τραπέζια και οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στο Δημοτικό Θέατρο «Μελίνα Μερκούρη» και στο Δημοτικό Θεατράκι της οδού Χηλής.

1923. Προσφυγικός καταυλισμός Καλαμαριάς (πηγή: ΙΑΠΕ/ Συλλογή Άννας Θεοφυλάκτου)

«Οι εργασίες του συνεδρίου θα προβάλλονται και διαδικτυακά. Στις 20 Σεπτεμβρίου θα δώσουμε συνέντευξη Tύπου για το συνέδριο που θα προβάλλουμε και μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν το πρωί της Πέμπτης 6 Οκτωβρίου, αλλά η επίσημη έναρξη θα γίνει το απόγευμα της Παρασκευής 7 του μήνα, στο θέατρο “Μελίνα Μερκούρη”. Θα απευθύνουν χαιρετισμοί οι επίσημοι, μεταξύ των οποίων ο υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο δήμαρχός μας Γιάννης Δαρδαμανέλης, ο μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς Ιουστίνος και εκπρόσωπος του υπουργείου Παιδείας. Το συνέδριο θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 9 Οκτωβρίου», είπε ο Ανανίας Τσιραμπίδης.

Έκθεση φωτογραφίας

Κατά τον ίδιο, στις 1:30 το μεσημέρι του Σαββάτου 8 Οκτωβρίου, στον χώρο «Remezzo», θα εγκαινιαστεί η παράλληλη με το συνέδριο έκθεση φωτογραφίας με υλικό για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τη διοργανώνει το Μουσείο Φωτογραφίας του Δήμου Καλαμαριάς «Χρήστος Καλεμκερής» και θα είναι ανοιχτή για το κοινό ολόκληρο τον Οκτώβριο.

1939. Γυμναστική παιδιών στην αυλή του παιδικού σταθμού της Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων Καλαμαριάς (ΧΕΝΚ). Διακρίνονται ορισμένα κεραμιδοσκεπή προσφυγικά σπίτια (πηγή: Συλλογή ΧΕΝΚ)

«Μετά τα εγκαίνια της έκθεσης όλοι θα κατευθυνθούμε στο χώρο των Απολυμαντηρίων, όπου θέλουμε να γίνουν έργα για την ανάδειξή τους. Στο σημείο αυτό πριν από ένα αιώνα προσθαλασσώθηκαν 170.000 Έλληνες πρόσφυγες. Εκεί τους απολύμαναν, τους κούρεψαν και μετά τους οδήγησαν στους καταυλισμούς της Καλαμαριάς, όπου έμειναν από τρεις έως εννέα μήνες, προτού οδηγηθούν σε άλλες περιοχές. Σε αυτούς τους καταυλισμούς έχασαν τη ζωή τους περίπου 20.000 άτομα. Θέλουμε να ενημερωθούν οι σύνεδροι για το τι σημαίνει για τους Καλαμαριώτες και γενικά για τους πρόσφυγες ο χώρος των Απολυμαντηρίων», τόνισε στο pontosnews.gr ο πρόεδρος του ΙΑΠΕ.

1923. Η προσφυγική οικογένεια Μαγιόπουλου από το Μάλτεπε της Κωνσταντινούπολης, μπροστά στον θάλαμο, όπου στεγάστηκε (πηγή: ΙΑΠΕ/ Συλλογή Σταύρου Μαγιόπουλου)

Βιβλίο για την προβολή του δήμου Καλαμαριάς

Η Καλαμαριά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, είναι ο τίτλος του βιβλίου που εκδίδει το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα και το οποίο θα περιλαμβάνει 250 κεφάλαια.

«Δεν αφήνουμε τίποτα χωρίς να το θίξουμε, δεν αφήνουμε τίποτα χωρίς να το αγγίξουμε. Βέβαια, πρόκειται για συνοπτική παρουσίαση της Καλαμαριάς, αλλά στο τέλος του βιβλίου υπάρχει πλήρης βιβλιογραφία, ώστε να μπορεί να ανατρέξει ο καθένας και να συλλέξει περισσότερες πληροφορίες. Το βιβλίο θα διανέμεται δωρεάν από το Δήμο Καλαμαριάς. Στόχος μας είναι να προβληθεί η Καλαμαριά ως τόπος τουριστικός, ώστε Έλληνες και ξένοι να αφιερώσουν λίγες ώρες από το χρόνο τους, για να την επισκεφθούν», εξήγησε ο πρόεδρος του ΙΑΠΕ.

1933. Αεροφωτογραφία του Βρετανικού Στρατιωτικού Κοιμητηρίου. Δεξιά του το κοινοτικό νεκροταφείο Καλαμαριάς, χωρίς περίφραξη. Αριστερά το εργοστάσιο κατασκευής οικοσκευών αλουμινίου του Κώστα Χρηστίδη. Στο βάθος το κούφιο βουναλάκι με τον περικλειόμενο Μακεδονικό τάφο. Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης.

Το βιβλίο θα παρουσιάζει 32 αξιοθέατα-μνημεία της Καλαμαριάς, όπως τα σημαντικότατα για όλα τα προσφυγικής καταγωγής άτομα Απολυμαντήρια και το μνημείο του ναυάρχου Βότση στον ομώνυμο οικισμό, κάποια από τα οποία δε γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι οι Καλαμαριώτες. Επίσης, το βιβλίο θα είναι εμπλουτισμένο με χάρτες και θα περιλαμβάνει πενήντα από τα εβδομήντα σωματεία της Καλαμαριάς, τα οποία έχουν πλούσια δράση.

«Στο βιβλίο θα παρουσιάζονται και προσωπικότητες που άφησαν το στίγμα τους στην Καλαμαριά, όπως οι Ολυμπιονίκες Παναγιώτης Ποικιλίδης και Δημοσθένης Ταμπάκος, η τραγουδίστρια Λιζέτα Νικολάου και ο Χάρρυ Κλυνν. Επίσης, θα παρουσιάζονται και τεράστιες προσωπικότητες που ήταν επίτιμοι δημότες της πόλης μας και είχαν μεγάλη συμβολή στην προβολή της Καλαμαριάς. Μεταξύ αυτών είναι ο Πόντιος υπουργός Λεωνίδας Ιασονίδης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος», είπε ο Ανανίας Τσιραμπίδης.

1948. Επίσκεψη του βουλευτού Λεωνίδα Ιασονίδη στο Ίδρυμα Απόρων Παίδων «Αριστοτέλης». Αριστερά του ο Δήμαρχος Καλαμαριάς, Δημήτριος Κολιαπίδης, δεξιά του ο διευθυντής του ιδρύματος, Διονύσιος Τριμέρης (πηγή: Συλλογή Παναγιώτη Ελευθεριάδη)

Το βιβλίο θα περιέχει ακόμα ιστορικές πληροφορίες για την Καλαμαριά κατά την περίοδο του Βυζαντίου, της Τουρκοκρατίας και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και στοιχεία για την άφιξη των προσφύγων στην περιοχή και τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της πόλης. Θα παρουσιάζονται ακόμα οι κρατικές υπηρεσίες που λειτουργούν στα όρια του δήμου και άγνωστα για πολλούς μουσεία της περιοχής, όπως το Μουσείο Γλυκών Υδάτων στο Φοίνικα και το Φαρμακευτικό Μουσείο.

«Δε γινόταν να μην αναφερθούμε στο μετρό και τους πέντε σταθμούς που κατασκευάζονται στην Καλαμαριά. Στο βιβλίο θα υπάρχουν πληροφορίες για τις γειτονιές που βρίσκονται οι σταθμοί. Ολοκληρώθηκαν οι πρώτες διορθώσεις του βιβλίου και θα είναι έτοιμο στο τέλος του μήνα. Θα είναι διαθέσιμο στο συνέδριο», σημείωσε ο πρόεδρος του ΙΑΠΕ.

Ρωμανός Κοντογιαννίδης

ΠΗΓΗ pontosnews