Με αφορμή το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη, “Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού”, που παρουσιάστηκε στα Τρίκαλα:
Ο ιστορικός οφείλει να υποψιάζεται τεχνητές “μηχανικές πολιτικές διαδικασίες” που αναγνωρίζουν “Μακεδονική” γλώσσα και εθνότητα στα Βαλκάνια
Η ανάγνωση και η γνώση της Ιστορίας για κάθε πολίτη (πόσο μάλλον όσων ασχολούνται με τα κοινά για τους οποίους είναι απαραίτητη) είναι σπουδαίο πράγμα! Η ανθρώπινη ιστορία πολλές φορές κάνει κύκλους, επανέρχεται υπό άλλες (επικαιροποιημένες) συνθήκες στο προσκήνιο και η γνώση της είναι πολύ καλό εφόδιο προκειμένου να αποφεύγονται λάθη του παρελθόντος όσον αφορά σύγχρονες πολιτικές.
Διακριτή πρέπει να είναι και η διαφορά μεταξύ πολιτικού και ιστορικού, αν και πολλές φορές συμπίπτουν λόγω της (θεμιτής) εμπλοκής πολλών από τους τελευταίους με τα πολιτικά πράγματα.
Την περασμένη Πέμπτη 6 Απριλίου 2023 παρουσιάστηκε στον πολυχώρο Σουίτα Art Cafe των Τρικάλων το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη, “Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού” (σε μετάφραση του Χρήστου Η. Γεμελιάρη καθώς το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτα στα αγγλικά), από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Την παρουσίαση ανέλαβε και κατόπιν συντόνισε τον γόνιμο όντως διάλογο ο συμπολίτης ψυχίατρος Αχιλλέας Οικονόμου.
Ο υπογράφων παρενέβη στον διάλογο που ακολούθησε, ανατρέχοντας στις σελίδες όχι μόνο του παρουσιαζόμενου νέου βιβλίου, αλλά και πολλών συναφών που είτε περιλαμβάνονται στην πλούσια βιβλιογραφία του είτε όχι, έχουν όμως να κάνουν με το λεγόμενο “Μακεδονικό” ζήτημα.
Η ολέθρια υιοθέτηση του “Μακεδονικού” από το Κ.Κ.Ε.
Την κρισιμότητα του εν λόγω ζητήματος την (ανα)γνωρίζει εξάλλου και ο ίδιος ο συγγραφέας Νίκος Μαραντζίδης που εύλογα στον επίλογο του εν λόγω βιβλίου (σελ. 351) συμπεραίνει πως “…το ζήτημα που δίχασε περισσότερο από κάθε άλλο το ΚΚΕ ήταν το Μακεδονικό Ζήτημα. Οι συνέπειες της στάσης της Κομιντέρν υπέρ της ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας ήταν αναπόφευκτα ολέθριες για τη θέση του ελληνικού κόμματος στην εγχώρια πολιτική, καθώς και την εσωτερική συνοχή του. Ολοένα περισσότερο ελεγχόμενο και εξαρτώμενο από το δίκτυο και τη στήριξη της Κομιντέρν, το ΚΚΕ ενέμεινε σε αυτή την ολέθρια πολιτική για μια δεκαετία.”
Επιβάλλεται πάντως να ανατρέξουμε στο γεγονός πως το λεγόμενο “Μακεδονικό” ζήτημα αποτέλεσε Τσαρική επινόηση στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα προκειμένου να προσεταιριστεί η Ρωσική Αυτοκρατορία την Βουλγαρία. Παρόλο που προφανώς δεν είναι αντικείμενο του παρουσιαζόμενου βιβλίου, βλέπουμε πως το ίδιο ακριβώς “επιχείρημα” είχε εγκολπωθεί η Κομμουνιστική Διεθνής, η Κομιντέρν (δηλαδή ο Στάλιν για να μην κρυβόμαστε) προκειμένου και πάλι να ενισχύσει η Σοβιετική Ένωση -πλέον- την επιρροή της στα Βαλκάνια.
Το αδιαμφισβήτητο γεγονός αναφέρεται εξάλλου (στη σελ. 191) και από τον Μαραντζίδη: (το 1939) “Η Κομιντέρν είχε ήδη μετατραπεί σε όργανο της σοβιετικής εξωτερικής πολιτικής…”.
Για τον Στάλιν και τους συν αυτώ όταν επρόκειτο για γεωστρατηγική και ζώνες επιρροής, η ιδεολογία ήταν χρήσιμη όταν εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους αλλά πήγαινε περίπατο όταν δεν ταυτιζόταν με τα σχέδιά τους.
Έτσι, το 1940, την ώρα που ο ελληνικός στρατός πολεμούσε σκληρά στα βουνά της Αλβανίας υπερασπιζόμενος την πατρίδα μας, ο ίδιος ο Στάλιν (στις 25 Νοεμβρίου 1940) προέτρεπε την φασιστική τότε Βουλγαρία του βασιλιά Βόρι και του φιλοχιτλερικού πρωθυπουργού Φίλωφ να διεκδικήσει την Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη εισβάλοντας στην Ελλάδα:
“Εμείς υποστηρίζουμε τις εδαφικές διεκδικήσεις της Βουλγαρίας, τη γραμμή Μήδεια-Αίνος (περιοχή Ανδριανουπόλεως, Δυτική Θράκη, Δεδέαγατς, Δράμα και Καβάλα). Είμαστε έτοιμοι να χορηγήσουμε στους Βούλγαρους στάρι, βαμβάκι κ.ά., υπό μορφή δανείου, καθώς και στόλο και να βοηθήσουμε και με άλλους τρόπους…” γράφει στο ημερολόγιό του ο κορυφαίος Βούλγαρος κομμουνιστής ηγέτης Γκεόργκι Δημητρόφ, όπως διαβάζουμε (σελ. 81) στις “Σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιό” του που μεταφράστηκε στα ελληνικά από την Κωνσταντίνα Κούτρα, με επιλογή-επιμέλεια του Σπύρου Κουζινόπουλου, και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το 1999.
Το ίδιο ιστορικό γεγονός περιγράφει και ο Νίκος Μαραντζίδης ως βάσιμες υποψίες του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Εμμανουήλ Τσουδερού (σελ. 218) του βιβλίου του.
Όχι μόνο από το συγκεκριμένο (κραυγαλέο) συμβάν αλλά και από δεκάδες ακόμη της σύγχρονης Ιστορίας μας αποδεικνύεται πως το λεγόμενο “Μακεδονικό” ζήτημα αποτέλεσε γεωπολιτικό εργαλείο. Εξυπηρετούσε τους μεγαλοϊδεατικούς στόχους της Βουλγαρίας αρχικώς και της Γιουγκοσλαβίας κατόπιν (ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες), πάντα όμως υπό την σκιά του Στάλιν και της Κομιντέρν, που σε αυτές τις χώρες διέβλεπε κατάλληλες “επαναστατικές” συνθήκες, τουτέστιν επέκταση της Σοβιετικής επιρροής στα Βαλκάνια.
Έτσι ο “μακεδονισμός” εξαρτήθηκε από τις διακυμάνσεις του “πολιτικού μηχανισμού”, ενώ το ίδιο το υποτιθέμενο “μακεδονικό έθνος” μεταβλήθηκε σε ένα χρήσιμο “πολιτικό έθνος” τόσο από την σταλινική Κομιντέρν όσο και από τον επίσης σταλινικό, παρόλο που κατόπιν “τα χάλασε” με τον Στάλιν, Τίτο.
Την… πολιτική δημιουργία του νέου αυτού “έθνους” περιέγραφε και ο (Βούλγαρος, δήθεν “Μακεδόνας”) πατριάρχης του “Μακεδονισμού” Κρίστε Μισίρκωφ ήδη από τα 1903: “Ένα πράγμα είναι σίγουρο: ακόμα και ο σχηματισμός των εθνοτήτων είναι μια μηχανική πολιτική διαδικασία, άρα υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ώστε η Μακεδονία να εξελιχθεί σε μια ανεξάρτητη εθνογραφική περιοχή” έγραφε τότε. (βλέπε Κρίστε Μισίρκωφ: Μακεδονικές υποθέσεις. Μετάφραση Δημήτρης Καραγιάννης. Αθήνα, 2003, σελ. 137. Εκδόσεις Πετσίβα). Ήταν όμως τόσο ασθενείς οι προϋποθέσεις της κατασκευής αυτού του νεόκοπου “έθνους” τότε, ώστε ο ίδιος ο Μισίρκωφ, λίγα χρόνια αργότερα, το 1907, επέστρεψε στην Βουλγαρία και στον βουλγαρισμό, ενώ το 1919, μετά τη νέα ήττα της Βουλγαρίας στον πόλεμο, έγινε και πάλι για μικρό διάστημα, μακεδονιστής!
Να θυμηθούμε πάντως πως και ο Τίτο στο απόγειο της εξουσίας του είχε επιχειρήσει να δημιουργήσει με… “μηχανικές πολιτικές διαδικασίες” νέο έθνος, το “γιουγκοσλαβικό”, το οποίο μάλιστα κατέγραψε ποσοστό 6% στην γιουγκοσλαβική απογραφή του 1981. Το τι απέγινε το “γιουγκοσλαβικό” έθνος το γνωρίζουμε όλοι.
Να επιστρέψουμε στην παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Μαραντζίδη:
Ρωτήθηκε ο συγγραφέας από τον υπογράφοντα πώς είναι δυνατόν σε διάρκεια ενός μόλις αιώνα να “γεννηθεί” ένα έθνος και μάλιστα αλλάζοντας κατά το δοκούν την ονομασία του; Πώς οι αρχικοί Βούλγαροι, που όντως ζούσαν σε περιοχές της Μακεδονίας και διεκδίκησαν την αυτονόμηση ή την προσάρτησή της στην Βουλγαρική Ηγεμονία, έγιναν κατόπιν “Σλαβομακεδόνες” υπό βουλγαρική αρχικώς και γιουγκοσλαβική κατόπιν επιρροή, και τέλος (επαναλαμβάνω σε μόλις έναν αιώνα) “Βορειομακεδόνες” ή σκέτο “Μακεδόνες” έχοντας μάλιστα κατοχυρώσει διά της γνωστής τελευταίως Συμφωνίας την Μακεδονική γλώσσα και εθνότητα;
Γίναμε Λουξεμβούργο;
Η απάντηση του συγγραφέως ήταν πως όσον αφορά την “τεχνητή” δημιουργία γλώσσας και εθνότητας, το γεγονός δεν είναι πρωτόγνωρο στην παγκόσμια Ιστορία καθώς κάτι ανάλογο συνέβη με την δημιουργία της Λουξεμβουργιανής γλώσσας και εθνότητας στο γνωστό Μεγάλο Δουκάτο (αν και μικρό, αλλά πλουσιότατο) της Κεντρικής Ευρώπης.
Παρόλο που επιστημονικώς γνωστό είναι πως η Λουξεμβουργιανή γλώσσα είναι Δυτική Γερμανική διάλεκτος με πολλές δανεικές γαλλικές λέξεις και ομιλείται από 400.000 περίπου ανθρώπους, η “κατασκευή” του Λουξεμβούργου ήταν όντως προϊόν “πολιτικών-μηχανικών διαδικασιών” μεταξύ Γερμανίας, Γαλλίας, Βελγίου και Ολλανδίας. Το 1867 ανακηρύχτηκε ουδέτερο κράτος με την εγγύηση και των μεγάλων δυνάμεων. Εξελίχθηκε μετά τον Β’ Π.Π. σε φορολογικό παράδεισο, πράγμα που εξηγεί εν πολλοίς και την μεγάλη οικονομική του ανάπτυξη, παρόλο που τελευταίως έχει μεγάλους ανταγωνιστές τις offshore της Καραϊβικής.
Σε κάθε περίπτωση πάντως -και για να μην μακρηγορώ- εάν η Ελλάδα συνόρευε με το Βέλγιο, την Γαλλία και την Γερμανία (ή και με την Ολλανδία με την οποία πάντως το Λουξεμβούργο δεν συνορεύει), τουτέστιν με παγιωμένα σύνορα από το 1354, παρόλο που η χώρα κατακτήθηκε διαδοχικά από τους ισχυρούς κατά καιρούς γείτονές της, πολύ θα ήθελα να είμαι… Λουξεμβουργιανός!
Στα Βαλκάνια, θα μου επιτρέψει ο κ. Μαραντζίδης, όπου κάθε γείτονας της Ελλάδας (προεξάρχοντος τον εξ ανατολών) έχει κρυφές ή φανερές βλέψεις για κάποιο τμήμα της (πλην ομολογουμένως πλέον της Βουλγαρίας) δυστυχώς δεν μπορούμε παρά να ήμαστε πολύ καχύποπτοι.
Στο μέλλον, που ο ιστορικός οφείλει να υποψιάζεται, με άλλες “μηχανικές πολιτικές διαδικασίες” και κάτω από την ομπρέλα πιθανής νέας αναθεωρητικής δύναμης μπορεί να ανοίξει η όρεξη των γειτόνων που σήμερα μας φαίνονται λιλιπούτειοι.
Η γνωστή Συμφωνία που αναγνώρισε “Μακεδονική” γλώσσα και εθνότητα θα είναι τότε το ισχυρότερο εργαλείο τους.
Υ.Γ.: Παρόλα αυτά το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη “Στη σκιά του Στάλιν. Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού” είναι συγκροτημένο, τεκμηριωμένο και πάνω απ’ όλα ειλικρινές όσον αφορά την ιστορία της εξάρτησης του Κ.Κ.Ε. από το σταλινικό κέντρο της εποχής. Θα είναι σημείο αναφοράς για όσους νεώτερους θελήσουν να ανατρέξουν στις πλουσιότατες αρχειακές πηγές και να σχηματίσουν (όσο γίνεται αντικειμενική) γνώμη για τα δραματικά γεγονότα της περιόδου 1930-60.
ΠΗΓΗ ardin-rixi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου