Το εργαστήρι ενέργειας ανέδειξε τη δυνατότητα εταιρειών να φέρουν φθηνό ισραηλινό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή. Μένει να το αποδείξουν

Τα τελευταία δέκα χρόνια είχαμε αποδεχθεί ως κράτος ότι φυσικό αέριο από το Αφροδίτη δεν θα μεταφερόταν για χρήση στην Κύπρο, επειδή οι εταιρείες επέμεναν ότι η κατανάλωση αερίου στην Κύπρο θα είναι τόσο μικρή που δεν θα μπορούσε να αποσβέσει σε λογικό διάστημα το κόστος της επένδυσης (αγωγός προς Βασιλικό) και παράλληλα να είναι αρκούντως φθηνό για να μειώσει το κόστος του ηλεκτρισμού.

Δεν είναι του παρόντος τα όσα έγιναν, χωρίς επιτυχία, για να αναπτυχθεί το κοίτασμα για εξαγωγές ή για υγροποίηση στην Κύπρο. Ούτε οι όποιες ευκαιρίες ή δυνατότητες δυνατό να χάθηκαν.

Ο στόχος για έλευση φυσικού αερίου για τον ηλεκτρισμό επικεντρώθηκε για χρόνια στην εισαγωγή υγροποιημένου αερίου, ώστε να επαναεριοποιείται στο Βασιλικό, με την ελπίδα ότι θα εξασφαλίζαμε μια καλή τιμή ανά μονάδα, ώστε -μαζί με την εξοικονόμηση ρύπων, που συνεπάγεται πλέον με εξοικονόμηση έως και 300 εκατ. ευρώ τον χρόνο- να μειωθούν οι λογαριασμοί ρεύματος. Δεν εξασφαλίσαμε τέτοια τιμή στις πλείστες προσπάθειες.

Πλησιάσαμε ως κράτος πολύ κοντά το 2010-11 (σχεδόν δώσαμε τα χέρια) σε μια συμφωνία με τη Shell και την Kogas, σε τιμή που οι τεχνοκράτες (του κράτους, της ΡΑΕΚ και της ΑΗΚ) πίστευαν ότι διασφάλιζε φθηνότερο ρεύμα. Αλλά η τότε αντιπολίτευση (θυμάστε με ποιους επικεφαλής), φώναζε πως θα είχαμε αέριο «γιόρκιν» ή «δίπλα μας» και θα ήταν λάθος να δεσμευτούμε για 20 χρόνια με τη Shell, για να το φέρνει «από του διαόλου τη μάνα».

Φτάσαμε στο 2023, με την ΕΕ να σπρώχνει σε συνεχώς αυξημένη χρήση ΑΠΕ, που για διάφορους λόγους οδηγεί -για την ώρα- σε ακριβότερο ηλεκτρισμό για τους πολλούς.

Η ελπίδα ότι σήμερα θα χρησιμοποιούσαμε ήδη φθηνό αέριο, μέσω του FSRU που αγοράσαμε, διαψεύστηκε. Το τερματικό ίσως λειτουργήσει το δεύτερο εξάμηνο του ’24. Αλλά η τιμή του υγροποιημένου αερίου αυξήθηκε σημαντικά (παρά τη σημερινή πτώση της, σε σχέση με πέρσι) και μοιάζει δύσκολη η μείωση του κόστους του ρεύματος μέσω LNG.

Η νέα Κυβέρνηση είπε πως πρώτιστος στόχος είναι πλέον η μεταφορά αερίου στην Κύπρο, μέσω αγωγού, για την ηλεκτροπαραγωγή. Είπε βέβαια και ότι κατά προτεραιότητα το κοίτασμα Αφροδίτη πρέπει να καλύψει κυπριακές ανάγκες και μετά να πάει σε ξένους αγοραστές. Αυτή η πτυχή του νέου σχεδιασμού σκοντάφτει μεταξύ άλλων στην κοινοπραξία του Αφροδίτη, η οποία ήδη έχει προσανατολιστεί, όπως είχε συμφωνήσει με το κράτος, προς την Αίγυπτο, με μεγάλη καθυστέρηση, για την οποία κάποια στιγμή ίσως πρέπει να υποστεί συνέπειες. Αν όμως πούμε π.χ. στη Chevron «ξέχασε την Αίγυπτο, φέρτο Κύπρο», απλά θα της δώσουμε τη διέξοδο να απαλλαγεί από τις συμβατικές της υποχρεώσεις και η υπόθεση «αξιοποίηση Αφροδίτης» θα ξανατιναχθεί στον αέρα. Ίσως μπορέσουμε να συνδυάσουμε τις πωλήσεις στην Αίγυπτο (σε περίπου 5 χρόνια, αν όλα έρθουν βολικά στο εξής) με κάποιες ποσότητες προς την Κύπρο.

Επιστρέφουμε όμως στον πρωτεύοντα στόχο της νέας Κυβέρνησης: Φθηνό αέριο από το Ισραήλ για την ηλεκτροπαραγωγή ή ευρύτερα τη βιομηχανία. Ένας στόχος που ίσως έπρεπε να κυνηγηθεί πριν χρόνια. Συζητήθηκε ξόφαλτσα το 2011, όταν λέγεται ότι υπέβαλαν πρόταση οι Noble-Delek αλλά από τότε παραμερίστηκε.

Μπορούμε όμως να εξασφαλίσουμε, έστω τώρα, σχετικά φθηνό αέριο από το Ισραήλ μόνο για το ρεύμα μας; Αν οι εταιρείες λένε πως δεν συμφέρει να φέρουν αέριο από το Αφροδίτη στην Κύπρο μόνο για ρεύμα, πώς γίνεται να μπορούν να το φέρουν από κοιτάσματα του Ισραήλ;

Το εργαστήρι της Τρίτης ανέδειξε μια δυνατότητα (όχι όμως βεβαιότητα) προς αυτή την κατεύθυνση. Διότι υπήρξαν εταιρείες που είπαν «ναι, μπορούμε να σας φέρουμε, σε τιμή που να σας συμφέρει». Μένει να το αποδείξουν. Και να δεσμευτούν. Ίσως κάποιες συνέργειες υπάρχουν στη μέση, που μπορούν να μειώσουν το κόστος ανά μονάδα αερίου που θα παραδίδεται στην Κύπρο. Περιμένουμε τόσα χρόνια. Ας περιμένουμε ακόμα μερικές εβδομάδες, με την ελπίδα ότι κάτι μπορεί να γίνει για να μην συνεχίσει ο επώδυνος εγκλωβισμός στο ακριβό πετρέλαιο, τους πανάκριβους ρύπους και τις ακριβές ΑΠΕ.

Μια ελπίδα είναι να γίνουν κάποια στιγμή ηλεκτρικές διασυνδέσεις με γειτονικά κράτη (σκεφτείτε τι έχει να γίνει αν μας προλάβει και συνδεθεί πρώτο το πιο γειτονικό κράτος, έστω παράνομα), είτε για να μας πωλούν φθηνό ρεύμα, είτε -στο καλύτερο σενάριο- να τους πουλούμε και εμείς ρεύμα από φωτοβολταϊκά. Με κίνδυνο, από την άλλη, να μην παράγουμε στο μέλλον ούτε πατάτες, διότι είμαστε και λιλιπούτειοι, δεν μας έφταναν όλα τα άλλα.

Όλη η προσοχή λοιπόν εξ ανάγκης στρέφεται στο Ισραήλ. Η Αφροδίτη θα συνεχίσει να ελπίζει στις ανάγκες της Αιγύπτου.

Στο μεταξύ, ας βρούμε τρόπο (δεν είναι εύκολο) να αυξήσουμε την παραγωγή -αλλά και τη χρήση- ΑΠΕ, αλλά και τρόπο να ρίνουμε την πράσινη παραγωγή στο δίκτυο σε τιμές που δεν θα παράγουν υπερκέρδη στις επιχειρήσεις. Δείτε επειγόντως και αυτή την πτυχή, υπουργέ.

ΠΗΓΗ philenews