Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 29 Ιανουαρίου 1941: Πεθαίνει ο Ιωάννης Μεταξάς

Στάθης Βασιλείου

Πεθαίνει μετά από φλεγμονή του φάρυγγος που εξελίχθηκε σε βακτηριαιμία ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, ενώ συνεχιζόταν ο πόλεμος στο μέτωπο της Αλβανίας. Από την πρώτη στιγμή του θανάτου του κυκλοφόρησαν φήμες στην Ελλάδα που απέδιδαν την ασθένεια και την κατάληξη του σε δολοφονία, αλλά οι ισχυρισμοί αυτοί περί “ξένου δακτύλου” -κοινός τόπος σε κάθε εθνικά κρίσιμη στιγμή- δεν αποδείχθηκαν ποτέ.

Γεγονός παραμένει πως ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν ένας άνθρωπος 70 ετών, σε μια εποχή που το προσδόκιμο όριο επιβίωσης ήταν χαμηλότερα από το σημερινό, ιδίως για ανθρώπους που δεν προστατεύονταν από την γκάμα φαρμάκων, εμβολίων και αντιβιοτικών που υπάρχουν σήμερα. Η υγεία του είχε κλονιστεί στο παρελθόν και η πίεση που δεχόταν καθόλη τη διάρκεια του 1940 με τις ιταλικές προκλήσεις και τελικά την έναρξη του πολέμου, τον είχαν φθείρει ψυχικά και -αναπόφευκτα- σωματικά.

Τιμητικό άγημα στην κηδεία του Ι. Μεταξά (αρχείο Μουσείου Μπενάκη)

Τον Απρίλιο του 1940, λίγους μήνες πριν την ιταλική επίθεση, υπέστη γαστρορραγία ως συνέπεια ενός παλιού έλκους στομάχου και παρέμεινε στο κρεβάτι για δύο εβδομάδες. Η κρίση της υγείας του υποβαθμίστηκε σκόπιμα από το καθεστώς και περιγράφηκε ως “ελαφρά γρίπη”. Ο Μεταξάς εργαζόταν επί μακρόν κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 1940, και είχε πολλές επαφές με Βρετανούς και Γερμανούς επισήμους προσπαθώντας να οργανώσει την εσωτερική προσπάθεια και τη διπλωματία της χώρας και είτε να αποτρέψει μια νέα (γερμανική) εισβολή είτε να λάβει τις ισχυρές εγγυήσεις και ενισχύσεις για να την αντιμετωπίσει. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1941 ένιωσε αδιαθεσία και εμφάνισε υψηλό πυρετό. Οι Έλληνες γιατροί του συμβούλευσαν ανάπαυση θεωρώντας πως κουράζεται πολύ. Δεν είναι σίγουρο, αν οι υποχρεώσεις του και το αίσθημα καθήκοντος τον έκαναν να ακολουθήσει τη συμβουλή τους.

Στις 8 Ιανουαρίου, ο πυρετός συνεχίστηκε και υποβλήθηκε σε εξετάσεις. Οι τελευταίες αποκάλυψαν περιαμυγδαλικό απόστημα. Ο Μεταξάς πέρασε το μεγαλύτερο μέρος των επομένων ημερών κλινήρης αλλά αναφέρεται πως σηκωνόταν για να επισκεφθεί και με τη ρόμπα ακόμα, το στρατηγείο και να ενημερωθεί για την πορεία των επιχειρήσεων. Αντί να αφαιρεθούν οι αμυγδαλές, οι γιατροί επέλεξαν να τις συνθλίψουν δεδομένου του μεγέθους του αποστήματος και της ηλικίας του ασθενούς. Η επέμβαση έγινε στις 21 Ιανουαρίου από Έλληνες γιατρούς και κρίθηκε επιτυχής. Ο ίδιος όμως παρουσίασε πυρετό. Στις 25 και 26 ο πυρετός υποχώρησε και βγήκαν ανακοινώσεις στον Τύπο “για ταχεία ανάρρωση” αλλά τις επόμενες μέρες ο πυρετός επανήλθε και εμφανίστηκαν και συμπτώματα γαστρορραγίας. Το παλιό του έλκος αναζωπυρώθηκε και εμφάνισε σημεία λοίμωξης. Στις 29 Ιανουαρίου, το πρωί η κατάστασή του βελτιώθηκε προς στιγμή, με τον Μεταξά να μιλά για λίγο με τον Μανιαδάκη. Λίγο μετά ξεψύχησε.

Η απώλειά του άφησε ένα κρίσιμο κενό στην ηγεσία της χώρας εν μέσω του πολέμου. Την ίδια μέρα, ο Γεώργιος ο Β΄ διόρισε στη θέση του πρωθυπουργού τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρο Κορυζή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου