Ενίσχυση Αμυντικής Βιομηχανίας. Στο πλαίσιο των αποφάσεων της συνόδου της ΕΕ τον Μάρτιο του 2022 και της διαπίστωσης για το επενδυτικό κενό στον τομέα της άμυνας παρουσιάστηκαν ο κανονισμός για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών (European defence industry reinforcement) και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 1,5 δισ. Ευρώ για την περίοδο 2025-2027 (European Defence Invesment Programme) προς ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής (European Defence Industrial Strategy).
Του Παναγιώτη (Τάκη) Μοσχολιού
Σύμφωνα με τις οδηγίες της προέδρου της Ε.Ε. προς την αρμόδια επίτροπο στις αρχές του 2025 αναμένεται η έκδοση της λευκής βίβλου που θα περιλαμβάνει και εισηγήσεις για την υλοποίηση των αποφάσεων. Στο μεταξύ πραγματοποιούνται ήδη διερευνητικές διαβουλεύσεις μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών της Ε.Ε. για τον τρόπο εξεύρεσης πόρων της τάξεως των 500 δισ. Ευρώ σε βάθος δεκαετίας προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, να περιοριστεί το εύρος της τεχνολογικής της απόστασης από την αντίστοιχη των Η.Π.Α. και να αυξηθεί το μερίδιο των αναθέσεων εξοπλιστικών προγραμμάτων από τις χώρες της ένωσης προς τις χώρες της ένωσης.
Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν ευκαιρία αλλά και κίνδυνο για την εγχώρια αμυντική βιομηχανία (Ε.Α.ΒΙ.). Η Ε.Α.ΒΙ. έχει τεχνολογικές και παραγωγικές απώλειες από την δεκαετή περίοδο αποεπένδυσης, τους μειωμένους αμυντικούς προϋπολογισμούς και την χαμένη ευκαιρία συμμετοχής της στους εξοπλισμούς της περιόδου 2019-2024.
Το τεχνολογικό χάσμα με τις Χώρες της Ε.Ε. προϋποθέτει ένα ολιστικό σχέδιο εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης και απαιτεί χρόνο και πόρους.
Η αναγκαιότητα της πολιτείας να εκπονήσει ένα τέτοιο σχέδιο και να αρχίσει η υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων είναι προφανής και επείγουσα προκειμένου η Ε.Α.ΒΙ. να λογαριάζεται έστω ως συμπληρωματικός εταίρος στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, να συμμετέχει στις υποστηρικτικές πολιτικές της Ε.Ε. να είναι παρών σε ένα πιθανό νέο κύμα εξαγορών και αναδιαρθρώσεων και να μπορεί να διεκδικεί υποκατασκευαστικό έργο σημαντικού τεχνολογικού επιπέδου.
Αντίθετα η παράλειψη εκπόνησης και υλοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου ενέχει τον κίνδυνο της περιθωριοποίησης της. Ορισμένες ιδέες δράσεων είναι
α) η θέσπιση προνοιών για παροχή υποκατασκευαστικού έργου υψηλού τεχνολογικού επιπέδου με παραχώρηση τεχνογνωσίας ως απαράβατος όρος σε ορισμένες τουλάχιστον αναθέσεις,
β) η προμήθεια των TechnicalDataPackages (T.D.P.) για ορισμένα αμυντικά προϊόντα ώστε να παράγονται εξ ολοκλήρου εδώ,
γ) η ενίσχυση των πόρων του ΕΛ.Κ.Α.Κ. και η παροχή κινήτρων σε επενδυτές π.χ. δέσμευση αναθέσεως συμβάσεως σε περίπτωση θετικής ολοκλήρωσης ενός αναπτυξιακού προγράμματος κ.λπ.,
δ) σύσταση ενός επενδυτικού ταμείου για χρηματοδότηση επενδύσεων εκσυγχρονισμού κ.λπ. Σύμφωνα με το 346 της συμφωνίας λειτουργίας της ευρωπαϊκής ένωσης η άμυνα και η ασφάλεια αποτελούν ζητήματα εθνικής πολιτικής και φροντίδας.
Η νομοθεσία ορίζει το Υπ.Εθν.Άμυνας ως υπεύθυνο κρατικό φορέα για την διατήρηση και ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής υποδομής στο πλαίσιο της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (Ε.Α.Β.Σ.).
Εξ άλλου στο Ετήσιο Σχέδιο Δράσης 2024 (επιτελική σύνοψη) το Υπ.Εθ.Α. δια του Υπουργού έθεσε ως στόχο (στόχος 1.6) την «ενίσχυση και προβολή της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Βάσης – σχεδιασμός δράσεων που στοχεύουν στη συστηματική ενίσχυση και προβολή της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Βάσης». Προφανώς αυτός ο στόχος δεν εξυπηρετήθηκε ούτε φαίνεται να συμπεριλαμβάνεται στην agenda 2030.
Όμως το 2025 θα είναι οριακή χρονιά για το μέλλον της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας. Η ίδρυση του ΕΛ.Κ.Α.Κ. δεν αρκεί για να αλλάξει φορά η Ε.Α.ΒΙ. Χρειάζεται ολιστικό σχέδιο με ανταποδοτική αξιοποίηση των υπόλοιπων πόρων που θα διατεθούν για εξοπλισμούς, με επενδυτικά εργαλεία για τον εκσυγχρονισμό και με στραμμένη την προσοχή μας στην Ευρώπη ώστε οι αποφάσεις να αφορούν και τις πιο αδύναμες παραγωγικές μονάδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου