Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο μεταίχμιο: Είτε θα πάει μπροστά, είτε θα διαλυθεί

 

Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *

Άραγε η Ευρώπη θα μπορέσει να βγει από τα αδιέξοδά της; Αδιέξοδα που φυσικά και υπήρχαν, όμως το Ουκρανικό, σαν ένας μεγενθυντικός φακός τα ανέδειξε ακόμα περισσότερο.

Όσο η ΕΕ δεν μπαίνει στη διαδικασία να κάνει βαθιές τομές σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο, οι ισχυρές χώρες της, καθώς σε αυτές φαίνονται πρωταρχικά οι κάθε είδους κλυδωνισμοί, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι τα αποτελέσματα γίνονται κυριότατα αισθητά στα μεσαίας ισχύος κράτη -μέλη (το αυτό συνέβη και με την οικονομική κρίση του 2008), θα αντετωπίζουν διαρκώς προβλήματα σε κοινωνικό -πολιτικό επίπεδο.

Γιατί η αστάθεια στα ισχυρά κράτη, όπως διδάσκουν οι κοινωνιολογικές μελέτες όλων αυτών των δεκαετιών, φαίνεται πρώτα και κύρια στην Κοινωνία, καθώς αυτές οι χώρες ανήκουν στις αναπτυγμένες, βιομηχανοποιημένες Κοινότητες και ως εκ τούτου η ύπαρξη πληθυσμιακών ομάδων από κράτη, λιγότερο αναπτυγμένα είναι ένα βαρόμετρο για τις εξελίξεις στο εσωτερικό κατεστημένο, συγχρόνως δε πολλές φορές καθίσταται το έρεισμα ή η αφορμή ραγδαίων κοινωνικών αλλαγών, που ωστόσο αυτές οι αλλαγές προέρχονται από τους ίδιους τους πολίτες του Κράτους.

Η ΕΕ, μονίμως το τελευταίο διάστημα το λέμε στην αρθρογραφία μας, αν δεν αναθεωρήσει τη Συνθήκη της Λισαβόνας, είναι πλέον σίγουρο, ότι πολύ γρήγορα ως θεσμικό περιβάλλον θα καταρρεύσει, μια και ακραίες συνιστώσες, όπως το κόμμα της Λεπέν στη Γαλλία ή της Μελόνι και του Σαλβίνι στην Ιταλία, θα διαμορφώσουν ένα νέο “χάρτη” για τη διακυβέρνηση της Ευρώπης, παρόμοιο με αυτό του Μεσοπολέμου.

Κι ενώ, διαβάζοντας Οικονομική Ιστορία, έπρεπε ήδη οι ηγέτες του ενωσιακού χώρου, έχοντας ως το απτότερο παράδειγμα, το Κραχ του 1929, να αντιμετωπίσουν τόσο την οικονομική κρίση του 2008, όσο και να προλάβουν τα απόνερα που άφησε, όχι μόνο δεν το έπραξαν, αλλά αντίθετα το Ουκρανικό, ένα ζήτημα που ξέσπασε, ενώ ήδη αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει προβλήματα με τη Μετανάστευση της “νέας εποχής” (και εννοούμε τη Μετανάστευση μετά την Αραβική Άνοιξη που έχει τελείως διαφορετικά, συμπεριφορικά χαρακτηριστικά τόσο για τον ίδιο τον μεταναστευτικό πληθυσμό όσο και για τις χώρες εγκατάστασης), δεν του έδωσαν την πρέπουσα σημασία.

Και ενώ η Ένωση ως οικοδόμημα όλες αυτές τις δεκαετίες, καθε φορά είχε να αντιμετωπίσει ένα και μόνο πρόβλημα, κάνοντας focus σε αυτό (ανεξαρτήτως του γεγονότος αν κατάφερνε στην πραγματικότητα να το φέρει σε πέρας), τη δεδομένη στιγμή έχει να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα ζητήματα κοινωνικής φύσης (μετανάστευση, ανεργία), υγειονομικής φύσης (πανδημίες), οικονομικής φύσης, πολιτικής φύσης (η μία χώρα μετά την άλλη πάνε σε πρόωρες εκλογές), ανθρωπιστικής φύσης (εξαιτίας του Ουκρανικού) και το κυριότερο όλων, ενεργειακής φύσης….Η ΕΕ είναι σε ένα μεταίχμιο, που ή θα πάει μπροστά ή θα διαλυθεί.

Και αν διαλυθεί, τότε -και δεν είναι διόλου στη σφαίρα των θεωριών συνωμοσίας – θα πάει ο Κόσμος σε έναν Γ’ΠΠ με ανεξέλεγκτες διαστάσεις, γιατί πλέον τα πυρηνικά δεν είναι της δεκαετίας του 1950  ή του 1960 αφενός, αφετέρου πέρα από το συμβατικό πόλεμο που θα υπάρξει για τα κράτη, θα έχουμε και πολέμους με υβριδική διάσταση.

Οι ηγέτες του ενωσιακού χώρου πρέπει να δούνε, εκτός από την Οικονομική Ιστορία που αναφέραμε ανωτέρω, και τη Διπλωματική Ιστορία….Η οργάνωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ήταν αυτή που λειτουργούσε ως σωσίβιο στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ώστε οι δύο πόλοι (και κυρίως κατά τη διάρκεια διακυβέρνησης του Νικήτα Χρουστσόφ, που είχαμε την ακραία πόλωση) να μην οδηγηθούν σε ρήξη.

Θα αναφέρω τρία παραδείγματα, για να αντιληφθούμε το ρόλο της ΕΚ στην αποτροπή ενός Γ’ΠΠ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

• Το πρώτο αφορά εμάς εδώ στα Βαλκάνια, και παρόλο που η Ελλάδα δεν ήταν μέλος ακόμη της ΕΚ, ωστόσο ως διασυνδεδεμενη με αυτήν, ειδικά στα τέλη της δεκαετίας του 1950 που όπως είπαμε ήταν η απαρχή μίας ακραίας ψυχροπολεμικής πόλωσης, και με τις “ευλογίες” των μελών της ΕΚ προωθούσε τη δημιουργία μίας οικονομικής, βαλκανικής ένωσης, ανεξάρτητα αν δεν έγινε αυτό εξαιτίας των Ρουμάνων. Εννοείται πως μπορούμε να καταλάβουμε γιατί…
• Το δεύτερο έχει να κάνει με την ίδια την πολιτική του Ντε Γκωλ, και παρά το γεγονός ότι μπορεί να θεωρηθεί μια κατά βάση εθνική πολιτική για το πώς μεταχειριζόταν τη μεσογειακή περιοχή και ανατολική περιφέρεια, εντούτοις η Γαλλία δεν έπαυε να είναι ιδρυτικό μέλος της ΕΚ και εκ των πραγμάτων η πολιτική του είχε συνέπειες και για αυτήν. Ο Ντε Γκωλ προτίμησε να αποχωρήσει η χώρα του από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ από το να αποχωρήσει από την ΕΚ (που για να πούμε την ιστορική αλήθεια, επειδή η Μ.Βρετανία ήθελε να προσδέσει το νέο για την εποχή οικοδόμημα της ΕΚ στον απόλυτο έλεγχο των ΗΠΑ, υπήρξαν προστριβές μεταξύ των δύο κυρίαρχων κρατών του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, που είχε τον αντίκτυπο που είχε στην στρατιωτική Συμμαχία).
• Φυσικά- και ως τρίτο παράδειγμα-  δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε, ότι η ΕΚ ήταν το εξισορροπιστικό ζύγι στο πλέον έκρυθμο και επικίνδυνο περιβάλλον της Ευρώπης και του Κόσμου στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, που ήταν η Γερμανία των δύο “κρατών” …. Γιατί σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον, οι δύο πόλοι είχαν δημιουργήσει δικούς τους θύλακες!

Η Ένωση κρατάει την Ασφάλεια όλου του Κόσμου…. Η Ένωση πρέπει να επιβιώσει και θα επιβιώσει…. Οι ηγέτες της όσο είναι ακόμα νωρίς, πρέπει για την Ασφάλεια των λαών, να κινήσουν τις διαδικασίες αναθεώρησης της Συνθήκης της Λισαβόνας, η οποία θα είναι προσαρμοσμένη πλέον στις προκλήσεις των καιρών…

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)

ΠΗΓΗ https://armynow.gr