Έχουμε νέο Πρόεδρο και Κυβέρνηση, αλλά τα προβλήματα και τα αδιέξοδα που δημιουργήθηκαν στην κοινωνία, την οικονομία και στο Κυπριακό παραμένουν άλυτα. Κυρίως στο Κυπριακό έχει στρωθεί ένα πραγματικό ναρκοπέδιο, εντός του οποίου πολύ θα ήθελαν οι Βρετανοί, αλλά και ημέτεροι (ηγεσίες ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ) να σπρώξουν τον Νίκο Χριστοδουλίδη υπό τη σημαία της επανέναρξης των συνομιλιών για να φτάσουμε σε νέο Κραν Μοντανά. Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το εξής:
Θα συνεχίσει ο Πρόεδρος την αποτυχημένη στρατηγική τού εξευμενισμού με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή θα επιχειρήσει την υιοθέτηση μιας νέας αποτρεπτικής στρατηγικής, που θα του επιτρέπει να αποδράσει από τα αδιέξοδα κατά τρόπο ρεαλιστικό και να ξεκλειδώσει τις διαδικασίες για μια δημοκρατική και βιώσιμη λύση;Γιατί ο Μακάριος διέκοψε τις συνομιλίες τον Φεβρουάριο του ΄74 και ποια σχέση έχει με σήμερα
Πώς αποδεικνύεται πολιτικά και νομικά ότι η ομοσπονδία είναι διχοτόμηση
Πολιτειακές μορφές λύσης για την αποφυγή της διχοτόμησης
Όταν ο Μακάριος διέκοψε τις συνομιλίες
Το μεγάλο αγκάθι σήμερα ονομάζεται ισότιμη κυριαρχία και δύο κράτη. Και έχει ιστορικό βάθος που φθάνει στον Ιανουάριο του 1974, όταν ανήλθε στην εξουσία της τουρκικής κυβέρνησης ο Μπουλέντ Ετζεβίτ, παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από τον Ισμέτ Ινονού. Από το ’71 ώς το ’74 το Κυπριακό ήταν στις ράγες του διακοινοτικού διαλόγου με στόχο τη διευθέτηση του προβλήματος στη βάση του ενιαίου κράτους και των 13 σημείων που είχε ήδη προτείνει ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος το 1963, πριν από την έναρξη των διακοινοτικών ταραχών. Οι Τούρκοι, όπως και σήμερα, χρησιμοποιούσαν τις συνομιλίες για να επιτύχουν αντί της λύση του ενιαίου κράτους μια διχοτομική ομοσπονδία. Διότι, με την αποχώρηση της Μεραρχίας, είχαν υπέρ τους τα ισοζύγια δυνάμεων. Απόδειξη των όσων διχοτομικών σχεδιασμών οι Τούρκοι απεργάζονταν είναι ότι ο Μακάριος είχε απορρίψει δύο αρχικές βάσεις τελικής λύσης το ’71 και το ’72. Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1974 ο Ετζεβίτ έθεσε θέμα ομοσπονδίας και ισότιμης κυριαρχίας, υιοθετώντας την πολιτική λογική του Νιχάτ Ερίμ όπως είχε καθοριστεί από το 1956! Ο Μακάριος διέκοψε για ευνόητους λόγους τις συνομιλίες, οι οποίες επανήρχισαν με μία συμβιβαστική φόρμουλα τον Ιούνιο του 1974. Στις 15 Ιουλίου διενεργήθηκε το πραξικόπημα και στις 20 του μήνα η εισβολή, με την Τουρκία να αξιώνει στις 18 Ιουλίου στο Λονδίνο, με τη στήριξη των Βρετανών, την πολιτειακή λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ήταν το αντάλλαγμα για να μην επέμβει στρατιωτικά η Άγκυρα. Το ίδιο έπραξε και στη Γενεύη 2, μετά την πρώτη εισβολή με τις προτάσεις Ντενκτάς και Γκιουνέζ. Απορρίφθηκαν και οι δύο ως διχοτομικές, αλλά εν συνεχεία επιβλήθηκαν με τη βία και τη χρήση των όπλων όταν ολοκληρώθηκε η δεύτερη φάση του Αττίλα τον Αύγουστο του 1974. Λίγο αργότερα, αυτό που σύμπασα η πολιτική και κομματική ηγεσία της Κύπρου θεωρούσε ως διχοτόμηση, δηλαδή η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, εμφανίστηκε ως σημαία επανένωσης!
Η πρώτη πραγματικότητα
Επειδή σήμερα έχει αποτύχει το Κραν Μαντανά, όπου κατοχυρώθηκε η ομοσπονδία των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα, η Άγκυρα προχώρησε ένα βήμα παρακάτω, αξιώνοντας δύο κράτη ως το προηγούμενο στάδιο της πλήρους τουρκοποίησης. Και επειδή η Τουρκία αξιώνει λύση δύο κρατών, η δική μας πολιτική ηγεσία υιοθετεί την προηγούμενη τουρκική θέση. Δηλαδή αυτήν των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών. Από την Ένωση, στην ανεξαρτησία, από την ανεξαρτησία στην ομοσπονδία, από την ομοσπονδία στη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και από αυτήν σε εκείνη των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα. Και από την ομοσπονδία των ισότιμων συνιστών κρατών με πολιτική ισότητα, φτάσαμε στα δυο κράτη με ισότιμη κυριαρχία.
Η πρώτη λοιπόν ιστορική, πολιτική και πολιτειακή πραγματικότητα είναι η εξής: Η ομοσπονδία είναι διχοτομική τουρκική λύση. Δεν είναι ούτε επανένωση ούτε απελευθέρωση. Γιατί εμπαίζουν τον λαό και δεν του λένε την αλήθεια;
Χωρίς δικαίωμα ψήφου
Η πολιτική ηγεσία, πλην εξαιρέσεως, όπως και οι Βρετανοί, θ’ αρχίσουν να σπρώχνουν τον νέο Πρόεδρο μέσω του ΟΗΕ σ’ ένα νέο Κραν Μοντανά επί τη βάσει του εγγράφου Γκουτέρες και του υπάρχοντος συμφωνημένου πλαισίου και των συγκλίσεων. Ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες των συγκλίσεων;
Πρώτον, όσοι Ελληνοκύπριοι επιστρέψουν στον βορρά επί τη βάσει ποσοστώσεων δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου. Εφόσον το δικαίωμα της ψήφου είναι συναφές και ταυτισμένο με την πατρίδα, σημαίνει ότι θα κατοικούν σε άλλο κράτος. Εν ολίγοις, το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος θα είναι κάτι διαφορετικό, που θα συγκατοικήσει στην εξουσία ισότιμα και συγκυριαρχικά με το ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος. Σημειώνουμε, δε, ότι έχουμε δικαίωμα ψήφου ως Κύπριοι στη Βρετανία, ως μέλη της Κοινοπολιτείας, αλλά δεν θα έχουμε στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος! Για να έχουν δικαίωμα ψήφου στον βορρά, όσοι θα επιλέξουν επί τη βάσει ποσοστώσεων να επιστρέψουν ως μόνιμοι κάτοικοι, θα πρέπει να αποταθούν στις Αρχές του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους για να τους αποδοθεί η αντίστοιχη τουρκοκυπριακή εσωτερική ιθαγένεια. Εάν τους δοθεί… Τότε και μόνο τότε θα έχουν δικαίωμα ψήφου. Αντί, δηλαδή, να εφαρμοστεί αυτό που ονομάζουμε ευρωπαϊκό δίκαιο, θα εφαρμοστεί το οθωμανικό, το οποίο καθόριζε ότι για να έχει κάποιος δικαίωμα ψήφου θα πρέπει να είναι μουσουλμάνος. Εάν ήταν χριστιανός και ήθελε να έχει δικαίωμα ψήφου, θα έπρεπε να αποποιηθεί τη θρησκεία του και να γίνει οθωμανός και Τούρκος. Έτσι και στη δική μας περίπτωση, για να έχει κάποιος δικαίωμα ψήφου στον βορρά, θα πρέπει να γίνει από Έλληνας Τούρκος. Ιδού η φόρμουλα της τουρκοποίησης του βορρά.
Κατάλοιπο εξουσίας και χωριστές κυριαρχίες
Δεύτερον, έχει γίνει δεκτή η αρχή ότι το κατάλοιπο της εξουσίας θα ανήκει στα κρατίδια και όχι στην όποια κοινή εξουσία, που σημαίνει ότι τα κρατίδια θα δικαιούνται παραγωγή πρωτογενούς δικαίου. Ως εκ τούτου οδηγούμαστε στην ενίσχυση της πρακτικής των χωριστών κυριαρχιών και της συνομοσπονδίας κρατών. Το κατάλοιπο εξουσίας είναι συναφές με την αρχή της επικουρικότητας που ισχύει εντός της ΕΕ και καθορίζει ότι όσες εξουσίες δεν ανήκουν στις Βρυξέλλες ανήκουν στις περιφέρειες, δηλαδή στα κράτη, τα οποία έχουν αυθύπαρκτη εξουσία και κυριαρχία, την οποία δεν διαθέτουν οι Βρυξέλλες, δηλαδή η ΕΕ.
Λαοί και ισοϋψή συντάγματα…
Τρίτον, η αποδοχή του κατάλοιπου της εξουσίας ως διχοτομικού εργαλείου ενισχύεται από την αποδοχή της ισοϋψούς τυπικής ισχύος που θα έχουν τα δύο συνιστώντα κράτη και τα συντάγματά τους μεταξύ τους, αλλά και σε σχέση με το κοινό Σύνταγμα και την κεντρική εξουσία (τρία συντάγματα). Κανένα κρατίδιο ή κεντρική εξουσία ή σύνταγμα δεν θα υπερισχύει έναντι του άλλου. Εκ των πραγμάτων, τα ανωτέρω παραπέμπουν στα όσα έχουν συμφωνηθεί μεταξύ Έρογλου - Αναστασιάδη, και αναφέρουν, εκτός των άλλων, ότι η εξουσία, δηλαδή η κυριαρχία, θα πηγάζει εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους χωρίς να υπάρχει πουθενά η αναφορά σε έναν και ενιαίο λαό. Οπότε παρέχεται στην τούρκικη πλευρά η δυνατότητα να προβάλει τον ισχυρισμό ότι η αναφορά σε Τουρκοκύπριους δεν εννοεί απλώς την Κοινότητα, αλλά τον χωριστό Λαό από τον οποίο πηγάζει πρωτογενής εξουσία, η οποία ασκήθηκε επί τη βάσει του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης μέσω των χωριστών δημοψηφισμάτων, όταν αποφασιζόταν η πολιτειακή μορφή της λύσης. Άρα δεν έχουμε συνέχεια του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά την παρθενογένεση ενός σύνθετου πολιτειακού συστήματος, που προκύπτει από τα απομεινάρια της Κυπριακής Δημοκρατίας στον νότο και από το ψευδοκράτος, το οποίο θα νομιμοποιηθεί και θα καταστεί ισότιμο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος.
Τέταρτον, το τελευταίο στάδιο των συγκλίσεων αναμένεται να είναι η εκ περιτροπής προεδρία, που σηματοδοτεί και εκφράζει τη διχοτόμηση της εκτελεστικής εξουσίας και παραπέμπει στην ισότιμη κυριαρχία μεταξύ των ανωτάτων αρχόντων των δύο κρατών της Κύπρου. Έχουμε, δηλαδή, μία σαφή διχοτόμηση σε διεθνές επίπεδο της λεγόμενης μιας διεθνούς ταυτότητας και προσωπικότητας.
Δεύτερη διαπίστωση
Η δεύτερη ιστορική, πολιτική και πολιτειακή πραγματικότητα είναι η εξής: Το συμφωνημένο πλαίσιο δεν είναι καλύτερο του σχεδίου Ανάν, και ταυτοχρόνως συνιστά διχοτόμηση και τουρκική συνταγή λύσης. Ερώτημα: Τι θα επιτύχει ο νέος Πρόεδρος εάν επιστρέψει στο Κραν Μοντανά; Είτε θα επικυρώσει τις διχοτομικές αποφάσεις όπως αυτές καταγράφονται στο συμφωνημένο πλαίσιο και στις συγκλίσεις, οπότε θα έχουμε μιαν απαράδεκτη και μη βιώσιμη λύση, ή θα αποδεχθεί τη λύση των δύο κρατών, ασχέτως εάν αυτή ενταχθεί ή όχι στη λογική της χαλαρής ομοσπονδίας, ομοσπονδιακού χαρακτήρα. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Εάν, δε, φέρει στον λαό ένα τέτοιο τερατούργημα και απορριφθεί, και πάλι προς διχοτόμηση και στη λογική των δυο κρατών θα οδηγηθούμε. Συνεπώς, ό,τι και αν συμβεί σε ένα νέο Κραν Μοντανά, η Τουρκία θα είναι η κερδισμένη.
Εναλλακτικές πολιτειακές επιλογές και εγγυήσεις
Εκείνο που ονομάζεται ως επανένωση, δηλαδή η λύση των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών, δεν είναι επανένωση, αλλά διχοτόμηση. Συνεπώς δεν θα πάει ο Πρόεδρος σε νέο Κραν Μοντανά για να επανενώσει την Κύπρο αλλά κατ’ ελάχιστον για να συζητήσει ποια μορφή διχοτόμησης θα γίνει δεκτή ως προηγούμενο στάδιο της πλήρους τουρκοποίησης ολόκληρης της Κύπρου. Άρα, το ερώτημα που θα πρέπει να απασχολεί και τον νέο Πρόεδρο και την κοινή γνώμη είναι εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να αλλάξει η κατάσταση και πώς. Η τουρκική πλευρά έχει θέσει επί τάπητος τη διαδικασία του bottom up αντί του top down. Τι θέλει να πει η Άγκυρα; Ότι η βάση της λύσης θα είναι τα δύο κράτη. Και, ως εκ τούτου, η διευθέτηση θα ξεκινήσει από τη συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να ισχύσει, καθότι υπάρχουν τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που καθορίζουν ρητώς ότι το ψευδοκράτος δεν μπορεί να αναγνωριστεί διότι αποτελεί προϊόν χρήσης βίας και παραβίασης του άρθρου 2, παράγραφος 4 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Το ίδιο καθορίζει και η ΕΕ, η οποία επί τη βάσει του πρωτοκόλλου 10 αποδέχεται την Κυπριακή Δημοκρατία ως το μοναδικό νόμιμο κράτος στην Κύπρο, που εντάχθηκε ολόκληρη με αναστολή του κοινοτικού κεκτημένου στο βόρειο τμήμα λόγω της κατοχής. Η δε εφαρμογή του μπορεί να γίνει ομοφώνως από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή με τη σύμφωνο γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Πρόεδρος θα ήταν δυνατό να αποδεχτεί τη μεθοδολογία του bottom up στην εξής νομική και πολιτική αντίληψη:
- Η λύση να καθοριστεί στη βάση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και των αρχών και αξιών της ΕΕ, χωρίς: Α) Αποκλίσεις όπως η στέρηση του δικαιώματος της ψήφου στον βορρά αξιώνεται για να λειτουργήσει μια διχοτομική ομοσπονδία. Β) Χωρίς την αποδοχή ρατσιστικών διαδικασιών, που θα αποκαθάρουν μέσω της παρθενογένεσης.
Εκείνο λοιπόν που θα ήταν δυνατό να γίνει δεκτό είναι ένα αποκεντρωτικό σύστημα ενιαίου κράτους με έξι περιφέρειες, εκ των οποίων οι δύο να διοικούνται από τους Τουρκοκύπριους σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Εντός, δε, αυτών οι Ελληνοκύπριοι θα ήταν δυνατό να έχουν δικαίωμα ψήφου, αλλά η πλειοψηφία των εδρών θα ανήκε στο τουρκοκυπριακό στοιχείο. Τα ανάλογα θα μπορούσαν να ισχύσουν και στις τέσσερεις άλλες ελληνοκυπριακές περιφέρειες. Όσο, δε, για την εκτελεστική εξουσία, ο Πρόεδρος θα εκλέγεται επί της αρχής: ένας άνθρωπος μία ψήφος. Υπό τις συνθήκες αυτές θα ήταν δυνατό να προκύψει, επί τη βάσει του αμοιβαίου σεβασμού συνεργασίας μεταξύ ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών κομμάτων, αλλά και μεταξύ υποψηφίων για τη διεκδίκηση της Προεδρίας ή της Αντιπροεδρίας της Δημοκρατίας. Θα πρόκειται για μία ανασυγκρότηση και αναθεώρηση του καθεστώτος της Ζυρίχης επί τη βάσει των σύγχρονων δεδομένων της ΕΕ, στο πλαίσιο ενός αποκεντρωμένου ενιαίου κράτους και στη βάση των τουρκικών φασιστικών αξιώσεων. Αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα κανονικό κράτος χωρίς εκείνα τα διχοτομικά στοιχεία των χωριστών κυβερνήσεων, των χωριστών συνταγμάτων και χωριστών κυριαρχιών, εφόσον η εξουσία θα πηγάζει από έναν ενιαίο λαό που θα αποτελείται από δύο κοινότητες και θα έχει μία και μόνο κεντρική κυβέρνηση.
- Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και η δημιουργία ενός νέου συστήματος ασφάλειας, που θα στηρίζεται στο ΝΑΤΟ, εντός του οποίου ανήκουν οι υφιστάμενες εγγυήτριες δυνάμεις αλλά και τα 22 από τα 27 σήμερα κράτη της ΕΕ. Ούτε η ΕΕ από μόνη της ούτε το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν τους μηχανισμούς και τις δυνατότητες ελέγχου της λύσης ή της παροχής ασφάλειας. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Άλλωστε, το ζητούμενο είναι η δημιουργία μιας συνεργασιακής και σημαντικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Τουρκίας που προσφέρεται μέσω του ΝΑΤΟ. Η ένταξη της Κύπρου στη Βορειοατλαντική Συμμαχία ουδόλως δικαιολογεί την παρουσία του οποιουδήποτε Τούρκου στρατιώτη. Ως εκ τούτου, στην περίπτωση που η Τουρκία αρνηθεί μία τέτοια συμμαχική φόρμουλα, αποκαλύπτεται ότι δεν επιδιώκει την εν Κύπρω εγκαθίδρυση μιας στέρεας λύσης, αλλά ενός ετοιμόρροπου από την πρώτη στιγμή πολιτειακού συστήματος, το οποίο θα ελέγχει με δικά της δεκανίκια και θα το χρησιμοποιεί ως δικό της προτεκτοράτο μέσω των συνταγματικών δομών και θεσμών που θα ελέγχουν οι Τουρκοκύπριοι, στο πλαίσιο της πολιτικής ισότητας και της ισότιμης κυριαρχίας.
Το κίνητρο για την Άγκυρα και η Κ.Δ.
Το κίνητρο για την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους για μια δημοκρατική λύση, και όχι για μια διχοτομική, είναι η συμμετοχή τους στο φυσικό αέριο, διά της αποδοχής και αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως η εκδοθείσα από την ΕΕ αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου καθορίζει. Για να κατοχυρωθεί η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι διάλυσή της και η παρθενογένεση. Διότι το ερώτημα για τον νέο Πρόεδρο είναι εάν θέλει λύση ή διάλυση και διχοτόμηση. Βεβαίως, ουδέν μπορεί να πράξει εάν δεν υιοθετήσει πρωτίστως τα δόγματα της αποτροπής και της αξιόπιστης άμυνας στη βάση του ενιαίου αμυντικού δόγματος και των συμμαχιών. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συνάδει ούτε με τη διχοτομική ομοσπονδία των δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα, ούτε με ένα νέο Κραν Μοντανά, αλλά με μια νέα στρατηγική ισοζυγίων δυνάμεων και δημοκρατικών αρχών για επανένωση και όχι για βήματα τουρκοποίησης. Αυτοί που επιδιώκουν να σε στείλουν σε νέο Κραν Μοντανά, Πρόεδρε, είναι οι πρώτοι που θα σε σταυρώσουν εάν αποτύχεις ή εάν δεν υποκύψεις στους εκβιασμούς και στις τουρκικές ορέξεις. Ενθυμού…
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου