Στάθης Βασιλείου
Μετά από επική μάχη στις νησίδες γύρω από την πόλη του Μεσολογγίου, η οχυρωμένη νησίδα Ντολμάς δέχεται το βάρος της πίεσης του τουρκικού στρατού και στόλου και υποκύπτει με την θυσία όλων των υπερασπιστών της υπό τις διαταγές του οπλαρχηγού Γρηγόρη Λιακατά.
Το 1826, το Μεσολόγγι διανύει την τρίτη πολιορκία του από τους Οθωμανούς η οποία κρατά από το προηγούμενο έτος. Παρά τις προσπάθειες των πολιορκουμένων να κρατήσουν τους Οθωμανούς μακρυά, οι τελευταίοι αδιαφορώντας για τις απώλειες και με καταθλιπτική υπεροπλία συνεχίζουν να σφίγγουν συστηματικά τον κλοιό. Οι Έλληνες είχαν οχυρώσει μια αλυσίδα από νησίδες, σχηματίζοντας έτσι σειρά από κανονιοστάσια και προμαχώνες, που απαγόρευαν την προσέγγιση της πόλης από τη μεριά της αβαθούς λιμνοθάλασσας.
Μια από αυτές ήταν και ο Ντολμάς, που υπερασπιζόταν ο οπλαρχηγός Γρηγόρης Λιακατάς με 350 περίπου άνδρες, αρκετοί από αυτούς συγγενείς του εξ αίματος. Ο Λιακατάς ήταν γόνος παλιάς γενιάς κλεφτών και είχε θητεύσει στην υπηρεσία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων πριν την επανάσταση. Λέγεται ότι ήταν ένας από τους ομορφότερους οπλαρχηγούς αλλά είχε χάσει το ένα του μάτι στις μάχες. Η νησίδα Ντολμάς που διοικούσε ήταν ένας σχηματισμός γης που ελάχιστα εξείχε της ήρεμης επιφάνειας της λιμνοθάλασσας, μικρή και παντελώς ακάλυπτη. Τα κανόνια και οι θέσεις των υπερασπιστών της ήταν το ανάχωμα για την προστασία του Αιτωλικού, που με τη σειρά του ήλεγχε την πρόσβαση προς το ίδιο το Μεσολόγγι. Αν έπεφτε ο Ντολμάς, θα έπεφτε και το Αιτωλικό και μετά σειρά είχε η ίδια η πόλη.
Στις 26 Φεβρουαρίου (10 Μαρτίου με το νέο ημερολόγιο), οι Τούρκοι κατέλαβαν το Βασιλάδι, ένα μικρό οχυρωμένο νησί δίπλα στον Ντολμά και τα πλοία των Τούρκων πλησίασαν σε ακτίνα βολής. Όλοι ήξεραν τί θα επακολουθούσε. Οι Έλληνες οπλίστηκαν με θάρρος και καρτερία. Ο Γρηγόρης Λιακατάς προσπάθησε να τους εμψυχώσει: «Εμείς οι λίγοι όπου βρεθήκαμε εδώ θα βαστάξουμε ετούτη την ντάπια καί αν ο Θεός βοηθήσει καί νικήσουμε η τιμή είναι δική μας. Βοήθεια, δεν καρτεράμε από πουθενά. Κάλλιο τίμιος θάνατος εδώ, γιατί όπου κι αν πάμε πόλεμον θα έχουμε»…
Την επομένη ξεκίνησε ένας εξοντωτικός βομβαρδισμός του νησιού. Τα πυροβόλα των πλοίων συνέδραμαν και 18 πυροβόλα που είχαν μεταφερθεί στην ξηρά δίπλα στη νησίδα. Σύντομα, οι Τούρκοι άρχισαν να πλησιάζουν με πλοιάρια και βάρκες. Οι υπερασπιστές του Ντολμά απάντησαν με πυρά που φόνευσαν πολλούς κρατώντας για ώρα τους Τούρκους αλλά οι δικοί τους νεκροί και τραυματίες τους στιβάζονταν καθώς τα πάντα γύρω τους ανατινάσσονταν. Στο Μεσολόγγι, βλέποντας την πίεση προς τον Ντολμά, πραγματοποίησαν έξοδο προς τις τουρκικές θέσεις για να δημιουργήσουν αντιπερισπασμό. Αν και σκότωσαν 500 περίπου εχθρούς, οι Τούρκοι δεν τσίμπησαν το δόλωμα.
Στη μάχη μια οβίδα χτύπησε την αποθήκη πυρομαχικών στον Ντολμά που συγκλονίστηκε από την τρομακτική έκρηξη. Όλοι σχεδόν οι αμυνόμενοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν και το πυρ σταμάτησε. Οι Τούρκοι θα αποβιβαστούν και θα τους αποτελειώσουν. Την επόμενη μέρα καταλήφθηκε και το Αιτωλικό και όλοι του οι κάτοικοι σφαγιάστηκαν ή εξανδραποδίστηκαν. Στη μάχη εκτός από τον Γρηγόρη Λιακατά σκοτώθηκαν και όλοι του οι συγγενείς, κάπου 39 στο σύνολο, με αποτέλεσμα η οικογένειά του να ξεκληριστεί.
Η πτώση του Ντολμά και του Αιτωλικού σήμανε την αντίστροφη μέτρηση και για το Μεσολόγγι που εντελώς αποκλεισμένο θα αναγκαστεί σε ηρωϊκή έξοδο, που θα αποτύχει οδηγώντας τους κατοίκους του σε θυσία. Ο ηρωϊκός αγώνας των υπερασπιστών του Ντολμά και η αυτοθυσία τους έκαναν τους ιστορικούς να δώσουν το όνομα “Θερμοπύλες της Επανάστασης” στην μεγάλη αυτή μάχη.
Πολλές ευχαριστίες στον αναγνώστη μας Αθανάσιο Λιακατά για την υπενθύμιση του ιστορικού αυτού συμβάντος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου