Βρετανοί στρατιώτες συγκεντρώνουν πολεμικό εξοπλισμό της άρτι παραδοθείσας γερμανικής φρουράς στα Δωδεκάνησα.
Στάθης Βασιλείου
Κυρώνεται στο αρχηγείο του Κόκκινου Στρατού στο Κάρλχορστ έξω από το Βερολίνο, η συμφωνία άνευ όρων παράδοσης της ναζιστικής Γερμανίας από τους εκπροσώπους της ανώτατης πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των Γερμανών.
Από τους Γερμανούς παραβρίσκονταν ο Στρατάρχης Κάϊτελ, αρχηγός της OKW (Oberkommando der Wehrmacht-Ανωτάτη Διοίκηση Ενόπλων Δυνάμεων), ο Στρατηγός της Luftwaffe, Χανς Γιούργκεν Στούμπφ και ο Ναύαρχος Χανς-Γκέοργκ φον Φρήντενμπουργκ, εκπροσωπώντας το Kriegsmarine. Από συμμαχικής πλευράς παραβρίσκονταν ο Στρατάρχης Ζούκωβ από τον Κόκκινο Στρατό κι ο σερ Άρθουρ Τέντερ, Αρχιστράτηγος της RAF και υπαρχηγός του Αϊζενχάουερ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση, που προέκυψε μετά την αυτοκτονία του Αδόλφου Χίτλερ, επιδίωξε πρώτιστα να προσεγγίσει τους Δυτικούς Συμμάχους, στέλνοντας αντιπροσωπείες τις προηγούμενες μέρες (4 και 5 Μαΐου, όπου υπογράφηκαν συμφωνίες παράδοσης στα αρχηγεία της Ολλανδίας και Βαυαρίας αντίστοιχα) επιδιώκοντας μια χωριστή συνθηκολόγηση μαζί τους. Όταν ο Στρατηγός Αϊζενχάουερ αρνήθηκε, απειλώντας πως θα ξεκινήσει και πάλι βομβαρδισμούς, οι γερμανικές δυνάμεις αποδέχθηκαν την υπογραφή δύο συμφωνιών: μιας πρώτης την 7η Μαΐου στη Ρενς, που τακτοποιούσε τις λεπτομέρειες στο Δυτικό Μέτωπο και μια δεύτερη, την επομένη στο Κάρλχορστ με τη συμμετοχή και αντιπροσώπων του Κόκκινου Στρατού.
H επανάληψη της διαδικασίας της υπογραφής έγινε κατόπιν επιμονής του Στάλιν, διότι στη Ρεμς, την προηγούμενη θα φαινόταν πως από σοβιετικής πλευράς θα υπέγραφε μόνο ένας αντιπρόσωπος, κάνοντας την συμφωνία να δείχνει ανισοβαρής ως προς τη συμμετοχή του Κόκκινου Στρατού στην πολεμική προσπάθεια. Έτσι, η συμφωνία μεταφέρθηκε στο αρχηγείο του Ζούκωβ για μεγαλύτερη επισημότητα και τονισμό της σοβιετικής συμβολής.
«Σήμερα, στη Ρεμς, Γερμανοί υπέγραψαν την προκαταρκτική πράξη της άνευ όρων παράδοσης. Η κύρια συμβολή, ωστόσο, έγινε από το Σοβιετικό λαό και όχι από τους Συμμάχους, επομένως η παράδοση πρέπει να υπογραφεί ενώπιον της Ανωτάτης Διοίκησης όλων των χωρών του Αντιχιτλερικού Συνασπισμού και όχι μόνον στην Ανωτάτη Διοίκηση των Συμμαχικών Δυνάμεων. Επιπλέον, διαφωνώ με το γεγονός ότι η παράδοση δεν έλαβε χώρα στο Βερολίνο, το κέντρο της ναζιστικής επιθετικότητας. Συμφωνούμε με τους Συμμάχους να θεωρήσουν το πρωτόκολλο της Ρεμς ως προκαταρκτικό», ανακοίνωσε ο Στάλιν.
Η είδηση της υπογραφής μεταφέρθηκε στις 8 Μαΐου στις 21:00, οπότε γνωστοποιήθηκε σε ευρεία κλίμακα στις τελευταίες μονάδες στρατού και δημόσια το επόμενο πρωΐ.
Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ ανακοίνωσε δια ραδιοφώνου την πράξη συνθηκολόγησης αποκαλώντας την V-E (Victory in Europe) Day: “Αγαπητοί μου φίλοι, αυτή είναι η στιγμή μας! Δεν πρόκειται για τη νίκη μιας ομάδας ή κλάσης ανθρώπων. Είναι η νίκη του μεγάλου βρετανικού έθνους στο σύνολό του. Ήμασταν οι πρώτοι, σε αυτό το αρχαίο νησί, που σύραμε το ξίφος εναντίον της τυραννίας. Μέσα σε λίγο διάστημα απομείναμε μόνοι αντιμέτωποι με την πιο τέλεια πολεμική μηχανή που υπήρξε ποτέ….
Έτσι, σταθήκαμε και υπομείναμε μετά από μήνες στα δόντια του θανάτου, βγαλμένοι από το στόμα της κόλασης, ενώ όλοι στον κόσμο απορούσαν. Πότε θα σβήσει η ανάμνηση και η πίστη αυτής της γενιάς Βρετανών, ανδρών και γυναικών; Εγώ λέω, πως πολλά χρόνια στο μέλλον οι άνθρωποι αυτού του νησιού αλλά και ολόκληρου του κόσμου, οπουδήποτε φτερουγίζει το πουλί της ελευθερίας στις καρδιές των ανθρώπων, θα βλέπουν αυτά που πετύχαμε και θα λένε ‘μην απελπίζεστε, μην υποκύπτετε στη βία και στην τυραννία, αλλά βαδίστε ίσια μπροστά και πεθάνετε, αν χρειαστεί, ακατάβλητοι’. Τώρα, που βγήκαμε από τον θανάσιμο αυτό αγώνα, ο τρομερός εχθρός μας κείτεται στα πόδια μας περιμένοντας τη δίκη και το έλεός μας”.
Ο Τσώρτσιλ αναφέρθηκε και στον άλλο εχθρό, την Ιαπωνία που εξακολουθούσε ακόμα να μάχεται στο μέτωπο του Ειρηνικού και την ανάγκη να σβήσει η πηγή της “σκληρότητας και της απληστίας”, που κατείχε εδάφη της βρετανικής αυτοκρατορίας. Μίλησε ακόμα θερμά και για τους συμμάχους των Βρετανών, τους Ρώσους και τους Αμερικανούς και την ανάγκη να ατενίσουν μαζί τις δυσκολίες του μέλλοντος και την ανάγκη ανοικοδόμησης.
Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Χάρυ Τρούμαν απευθύνθηκε στο λαό: “Πρόκειται για μια ιερή και ένδοξη ώρα. Μακάρι να ζούσε ο πρόεδρος Φ. Ντ. Ρούζβελτ να τη δει. Ο στρατηγός Αϊζενχάουερ με πληροφόρησε πως οι γερμανικές δυνάμεις παραδόθηκαν στα Ηνωμένα Έθνη. Οι σημαίες της ελευθερίας κυματίζουν πάνω από όλη την Ευρώπη…. Καλώ όλους τους πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου κι αν πιστεύουν, να ενώσουν τις φωνές τους ευχαριστώντας τον Θεό για τη νίκη που κερδίσαμε και να προσευχηθούν όπως Αυτός μας βοηθήσει στο τέλος αυτού του αγώνα και να μας οδηγήσει στο δρόμο της ειρήνης”.
Στην Ελλάδα, οι τελευταίες εναπομείνασες γερμανικές φρουρές, νησιών κυρίως, που είχαν αποκλειστεί εκεί, υπέγραψαν τα πρωτόκολλα παράδοσης ακολουθώντας τις διαταγές συνθηκολόγησης. Μεταξύ τους βρίσκονταν, οι φρουρές των Χανίων, της Ρόδου και της Μήλου.
Άμεσα, όλες οι στρατιωτικές μονάδες διατάχθηκαν να κρατήσουν τις θέσεις που κατείχαν και να διακόψουν κάθε πολεμική δραστηριότητα. Ο πόλεμος έλαβε τέλος στη Δύση. Η ημέρα ορίζεται ως VE (Victory in Europe) day και γιορτάζεται στις 8 Μαΐου. Ήταν 9 Μαΐου στη Μόσχα, όταν ετέθη σε ισχύ η παράδοση της Γερμανίας, για αυτό η “Μέρα της Νίκης” εορτάζεται την επομένη στη Ρωσία και πολλές τέως σοβιετικές δημοκρατίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου