Ο ανάγλυφος κρατήρας του 1ου π.Χ. αιώνα ανακαλύφθηκε στον αρχαιολογικό χώρο των Πετρών Φλώρινας. Μαζί του και ο κρατήρας του Επίκουρου με εικόνες διονυσιακής λατρείας.
Στο μακρύ ταξίδι του νόστου ο Οδυσσέας συνάντησε τους Κύκλωπες, τους Λωτοφάγους, τον Αίολο, τις πλανεύτρες Σειρήνες, είδε λογής λογής μέρη άλλα μαγικά και άλλα επικίνδυνα, μέχρι να φτάσει στην Ιθάκη και να πέσει στην αγκαλιά της πιστής του Πηνελόπης.
Σκηνές από το ταξίδι αυτό, όπως περιγράφεται στην Οδύσσεια από τον Όμηρο περιλαμβάνει ένας σπάνιο κρατήρας που βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο των Πετρών, στα σπαράγματα της σπουδαίας ελληνιστικής πόλης που ανασκάφηκε στη Φλώρινα.
Ύψους 24 εκατοστών ο κρατήρας χρονολογείται στον 1ο π.Χ. αιώνα και είναι κατασκευασμένος από πηλό σε κάποιο τοπικό εργαστήριο της αρχαίας Φλώρινας.
«Στην αρχαία Μακεδονία τα έπη του Ομήρου και γενικά η λογοτεχνία είχαν μεγάλη διάδοση κι αυτό αποδεικνύεται από την αποτύπωση εικόνων πάνω στα αγγεία», λέει στη Voria η αρχαιολόγος Ελπινίκη Ναούμ, η οποία ανέσκαψε επί 13 χρόνια τον αρχαιολογικό χώρο των Πετρών.
Ο ανάγλυφος κρατήρας, με σκηνές από την Οδύσσεια βρέθηκε σπασμένος σε 47 κομμάτια το 2011, στη διάρκεια των ανασκαφών στις Πέτρες Φλώρινας, στην περιοχή του νότιου πλατώματος και εντός μιας οικίας. Είχε κατασκευαστεί με μικτή τεχνική, που περιλάμβανε την χρήση μήτρας και τροχού. Η κατάσταση διατήρησής του ήταν καλή και σήμερα έχει ανασυντεθεί, αποκαλύπτοντας το σύνολο του ανάγλυφου διακόσμου, ενώ περιλαμβάνεται μεταξύ των εκθεμάτων στην περιοδική έκθεση που με τίτλο «Ιστορίες κάτω από τις Πέτρες», φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας.
Τον 1ο π.Χ. αιώνα η αρχαία Μακεδονία είχε καταληφθεί από τους Ρωμαίους και ο αγγειοπλάστης του κρατήρα ήθελε να εμπνεύσει τους Έλληνες, θυμίζοντάς τους πως πρέπει να είναι σε διαρκή ετοιμότητα, ενώ παράλληλα επιθυμούσε να στείλει ένα έμμεσο σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο μήνυμα για τη γενναιότητα και την υπεροχή των Ελλήνων.
Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο ύψους μισού μέτρου, κρατήρας του Επίκουρου, που βρέθηκε επίσης στον αρχαιολογικό χώρο των Πετρών. Ο κρατήρας αυτός φέρει φυτική παράσταση με εικόνες της διονυσιακής λατρείας και ερωτιδείς δεξιά κι αριστερά. Παριστάνονται συνολικά 13 μορφές, από τις οποίες οι 4 δημιουργούν σύμπλεγμα ανά δύο. Κεντρική μορφήείναι ο θεός Διόνυσος, ο οποίος πλαισιώνεται από Σάτυρους και μία Μαινάδα, οι περισσότεροι σε εκστατική κατάσταση μέθης.
Και οι δύο κρατήρες είναι ξεχωριστοί, όχι μόνο λόγω του μεγέθους τους, όσο λόγω της δυσκολίας κατασκευής τους, καθώς απαιτούσαν ιδιαίτερες ικανότητες τεχνικής και φιλοτέχνησης των θεμάτων.
Και παρότι κρατήρες, του 2ου και 1ου π.Χ. αιώνα έχουν βρεθεί και σε άλλες περιοχές της κεντρικής και δυτικής Μακεδονίας, δείχνοντας έναν αέρα πολυτέλειας και αρχοντιάς στα είδη καθημερινής χρήσης, οι δύο συγκεκριμένοι αποτελούν ιδιαίτερα αρχαιολογικά ευρήματα.
Η ελληνιστική πόλη των Πετρών βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Φλώρινας σε μικρή απόσταση από το Αμύνταιο και την ομώνυμη λίμνη των Πετρών. Ήταν χτισμένη σε υψόμετρο 720 μέτρων, σε ένα στρατηγικό σημείο που έλεγχε τον εύφορο κάμπο, ο οποίος απλωνόταν μπροστά της. Ιδρύθηκε πιθανότατα από τον Φίλιππο Β΄ με σκοπό τον έλεγχο των συνόρων και την ενοποίηση των τοπικών φυλετικών ομάδων. Η ακμή καταγράφεται μετά τα μέσα του 2ου π.Χ. αιώνα και συμπίπτει με τη διέλευση της Εγνατίας Οδού.
Σύμφωνα με τις πηγές, οι 5000 κάτοικοί της είχαν υψηλό βιοτικό επίπεδο και εκτός του τοπικού εργαστηρίου παραγωγής ανάγλυφων αγγείων, λειτουργούσαν επίσης εργαστήρια κοροπλαστικής, λιθοξοϊκής και μεταλλοτεχνίας.
Έντονη ήταν και η θρησκευτική ζωή της πόλης, όπως μαρτυρούν τα ειδώλια, οι επιγραφές, τα αγάλματα κι ένα ιερό του Δία. Ο Δίας άλλωστε μαζί με την Άρτεμη ήταν οι θεοί που κυρίως λατρεύονταν στις Πέτρες, όπως επίσης η Αφροδίτη, ο Έρωτας, η Αθηνά και η ανατολικής καταγωγής θεότητα, Κυβέλη.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως οικίες, δημόσια κτήρια, κρήνες, δεξαμενές, αλλά και το υδρευτικό και αποχετευτικό σύστημα της αρχαίας πόλης των Πετρών, η οποία καταστράφηκε στα μέσα του 1ου αι. π.Χ. Φαίνεται ωστόσο πως η ακρόπολη κατοικούνταν ως και τον 6ο αι. μ.Χ., ενώ έχουν εντοπιστεί ένα λουτρό κι ένα νεκροταφείο ρωμαϊκών χρόνων, με όλα τα κινητά ευρήματα να εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας.
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου