Θιασώτες, εν πολλοίς, αλλά και όχι μόνο, της ρωσικής πολιτικής αναλύουν την σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας ως έναν πόλεμο δια αντιπροσώπων της Δύσης με την Μόσχα. Προφανώς δεν έχουν άδικο εν μέρει, τουλάχιστον. Ωστόσο οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ήταν η Μόσχα που ξεκίνησε την πολεμική αναμέτρηση με ένα νεφελώδες, στην καλύτερη περίπτωση, ιδεολογικό υπόβαθρο από πίσω περί “αποναζιστικοποίησης”, το οποίο, ανάλογα με την εξέλιξη των επιχειρήσεων μεταβάλει σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΡΥΚΑ
Πολλάκις Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν απειλήσει τη Δύση με χρήση πυρηνικών όπλων, ως το Δόγμα Αμοιβαίας Καταστροφής να μην υφίσταται πλέον. Ορισμένοι αναλυτές μάλιστα εμμένουν στην άποψη “μην ζορίζετε την αρκούδα” γιατί θα κάνει το βήμα, θα ρίξει πυρηνικά. Αυτό που δεν ξεκαθαρίζουν είναι τι εννοούν με το “μην ζορίζετε την αρκούδα”.
Δηλαδή η αντιπρόταση στην ενίσχυση της Ουκρανίας από την Δύση είναι “αφήστε τους να υποδουλωθούν;”, “αφήστε την Ρωσία να νικήσει;”, “αφήστε την Ουκρανία να εξαφανιστεί από τον χάρτη των κρατών της Γης;”, μην τυχόν και εκνευριστεί η αρκούδα; Εν τέλει, “Αφήστε τον Πούτιν να εκβιάζει όποτε του αρέσει;”Αξιοσημείωτη λογική, μόνο που τη δοκίμασε και ο Τσάμπερλεν το 1938-39 αλλά την ειρήνη δεν την έσωσε, του έμεινε μόνο η ντροπή.
Διότι χωρίς να απαιτούνται υπερβολές όπως αυτή της εξίσωσης Χίτλερ-Πούτιν, ο “κατευνασμός” (appeasement) είναι μια έννοια η οποία αφορά όλες τις ανταγωνιστικές διακρατικές σχέσεις. Κι εκεί συνήθως, αυτός που είναι αποφασισμένος να επεκταθεί, λιγότερο ή περισσότερο διπλωματικά ή/και βίαια, εάν βρει την ευκαιρία, το επόμενο βήμα θα το κάνει. Δεν διδαχθήκαμε τίποτα τόσες δεκαετίες από τα ελληνοτουρκικά;
Ας δούμε όμως το πόσο “στριμωγμένη” είναι η Ρωσία αυτή την στιγμή, ή πόσο “στριμωγμένος” είναι ο εγκέφαλος της εισβολής στην Ουκρανία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ώστε δεν μπορεί να απεμπλακεί χωρίς να τρωθεί το γόητρο της/του. Το επιχείρημα μου μοιάζει αστήρικτο. Και η Ρωσία έχει διέξοδο απεμπλοκής και το γόητρο της χώρας και του Πούτιν μπορούν να παραμείνουν αλώβητα.
Κατ’ αρχήν μπορεί να προσαρτήσει με τα γνωστά “δημοψηφίσματα” τις περιοχές που έχει ήδη καταλάβει, δηλαδή την Χερσώνα και την Μαριούπολη. Έτσι ένας αντικειμενικός της σκοπός, η επικοινωνία της Κριμαίας με το ρωσικό έδαφος διά ξηράς, αλλά και η στρατιωτική “ασπίδα” στη χερσόνησο από βορρά, επιτυγχάνεται. Μπορεί να το κάνει;
Επίσης, μπορεί να προσαρτήσει επίσημα τις περιοχές του Ντονμπάς που κατέχει -προς “σωτηρία των Ρωσόφωνων”- ακρωτηριάζοντας έτι περαιτέρω την Ουκρανία. Αυτές είναι απώλειες “προϋπολογισμένες” σε περίπτωση που ξεσπούσε σύγκρουση. Παρότι η ολοκληρωτική στρατιωτική επικράτηση αποδείχθηκε δυσκολότερη του αναμενόμενου στο πεδίο της μάχης. Ή μήπως και εδώ τα πράγματα είναι δύσκολα, όπως υποδηλώνουν οι σημερινές εξελίξεις στο Χάρκοβο;
Περιχαρακώνοντας δηλαδή μια περιοχή και αποσπώντας την οριστικά, είναι κίνηση που μπορεί να εκτελέσει εντός ωρών και να “πουλήσει” στο εσωτερικό ως νίκη (σίγουρα δεν είναι ήττα). ΣΤΑΜΑΤΩΝΤΑΣ όμως εδώ. Άρα διέξοδος απεμπλοκής υπάρχει, παρά την “βρωμερή και ύπουλη” Δύση που δίνει “υπερόπλα” τύπου Javelin και Stinger στην Ουκρανία. Εκτός αν εκτιμάται ότι αυτό θα θέσει τις περιοχές σε θέση άμυνας που θα κληθούν να αποκρούσουν επιχειρήσεις ανακατάληψης.
Εάν επιθυμεί απεμπλοκή, μπορεί σχεδόν να την επιβάλει μονομερώς. Θέλει όμως να σταματήσει εδώ; Απ’ ότι φαίνεται όχι. Ή τουλάχιστον όχι ακόμα. Διότι είτε δεν ελέγχει αποτελεσματικά τις περιοχές των Ρωσόφωνων στο Ντονμπάς είτε υπάρχουν περισσότεροι στόχοι εδαφικής κατάληψης, όπως αναφέρουν πολλές αναλύσεις έμπειρων παρατηρητών της πορείας του πολέμου που δεν περιορίζονται μόνο στη Δύση. Ακόμα και ρωσικές πηγές “προδίδουν” και προβλήματα και τέτοιον σχεδιασμό – αντικειμενικό σκοπό.
Η ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΗΣ
Στο μεταξύ, συχνά πυκνά, απειλεί όλη την ανθρωπότητα με πυρηνικό όλεθρο και να συνεχίζει έναν πόλεμο για μερικά ακόμα τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους. Μήπως αυτό τελικά προδίδει αδυναμία; Το “ωραίο” είναι πως κάποιοι βρίσκουν λογικές τις ρωσικές απειλές. Και μπλέκουμε σε συζητήσεις περί της ισχύς που θα έχουν τα πυρηνικά που θα χρησιμοποιηθούν. Αν φθάσουμε εκεί… το κλείσαμε το μαγαζί. Ένθεν κακείθεν.
Αλήθεια, σε ένα τέτοιο σενάριο συμφωνεί με τους Ρώσους μαζί τους και το Πεκίνο; Θα ήθελαν οι Κινέζοι έναν ωραίο, ηρωικό ραδιενεργό θάνατο για την δόξα της Αγίας Ρωσίας, ή για να αντιγράψουν τέτοιες στρατηγικές π.χ. στην Ταϊβάν; Δηλαδή αν γίνει θερμοπυρηνικός πόλεμος και ριφθούν στον έρμο τον πλανήτη της 13.000+ πυρηνικές κεφαλές θα υπάρξουν νικητές ή ηττημένοι, ανεξαρτήτως αν θα ακολουθήσει “πυρηνικός χειμώνας” ή “πυρηνικό φθινόπωρο”;
Οι απειλές της Ρωσίας, από ένα σημείο και πέρα δεν μποιάζουν λογικές. Γι΄αυτό και στη συνολική εικόνα, αντί ισχύος προδίδουν αδυναμία και φοβίες ως αποτέλεσμα της περιπέτειας που το Κρεμλίνο ξεκίνησε με την απόφαση εισβολής στην Ουκρανία.
Θα μπορούσε άραγε ο Πούτιν να προχωρήσει σε μια απλή πυρηνική “επίδειξη”, ή σε μικρής έκτασης πλήγμα με σκοπό να “μετρήσει” τις αντιδράσεις της συμμαχίας; Γιατί όχι και πολύ κοντά σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ αν όντως θέλει να αλλάξει πίστα στη σύγκρουση, αναβιβάζοντάς την σε ένα επίπεδο όπου δεν χωρούν και πολλές συζητήσεις περί του ποιος πλεονεκτεί;
Εάν η “επίδειξη” γίνει επί ουκρανικού εδάφους ή απλώς στον αέρα θα υπάρξουν κυρίως καταδίκες. Το δε διπλωματικό πρόβλημα της Ρωσίας θα γίνει πολύ χειρότερο του σημερινού, διότι τέτοια ενέργεια θα οδηγούσε σε αδιέξοδο πολλές από τις χώρες που αποφεύγουν συστηματικά να καταδικάσουν τη Ρωσία. Διότι η εξισορρόπηση με τη Μόσχα του οποιουδήποτε, δεν σημαίνει και προθυμία διάρρηξης σχέσεων με την Ουάσιγκτον ή/και τις Βρυξέλλες.
Την πολιτική ίσως αποστάσεων την αιτιολογούν ακριβώς με το ότι επιθυμούν να συνδιαλέγονται και να συναλλάσσονται με όλους. Οπότε, ενδεχόμενη χρήση πυρηνικών, μεταξύ άλλων θα έπληττε αυτή καθαυτή τη στρατηγική τους!
Εάν δε, θεωρητικά μιλώντας, επιλεγόταν πλήγμα όμως σε ΝΑΤΟϊκό έδαφος, αυτό δεν θα έμενε αναπάντητο και θα υποχρέωνε το ΝΑΤΟ σε επέμβαση. Διαφορετικά όλο το σύστημα ασφαλείας της Δύσης θα καταρρεύσει. Αυτό όμως, υποτίθεται ότι είναι κάτι που η Μόσχα επιθυμεί να αποφύγει! Κατά συνέπεια, πού υπάρχει λογική σε όλη αυτή τη συζήτηση;
Έχει λόγους η Ρωσία να θέλει να ανοίξει την πύλη της κόλασης; Θέλει να γνωρίσει τεράστιες απώλειες, τη στιγμή που την τελευταία εικοσαετία διακήρυσσε σε κάθε ευκαιρία ότι το δημογραφικό είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα μιας χώρας που διαθέτει τον ορισμό της αχανούς έκτασης; Πώς να την υπερασπίσει;
Το Κρεμλίνο γνωρίζει. Και παρότι το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποιείται για να δείξει τον “πυρηνικό μονόδρομο” της Ρωσίας, αυτό θα γινόταν για λόγους πάση θυσία αποτροπής τέτοιου ενδεχομένου! Να μην απειληθεί αυτή καθαυτή η ύπαρξή της, καθότι γνωρίζει τις δυσκολίες υπεράσπισης του συγκεκριμένου αχανούς εδάφους.
Με αυτά τα δεδομένα όμως, η ρωσική πυρηνική απειλή στερείται αξιοπιστίας. Ίσως αυτό να την καθιστά πιο επικίνδυνη. Το ότι όπως ο υπογράφων, δυσκολεύεται να βρει λογική ο δυτικός αντίπαλος. Μήπως αυτό είναι όμως το πραγματικά αποσταθεροποιητικό; Να οδηγηθούμε σε κλιμάκωση στην προσπάθεια να πείσει η Μόσχα ότι δεν αστειεύεται;
Θα συνέλθουμε προτού η ανθρωπότητα μπει σε περίεργα μονοπάτια; Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα. Αρκετά με τους τσαμπουκάδες. Η εποχή έχει αλλάξει. Η δράση φέρνει αντίδραση. Και η ρωσική εισβολή έκανε το βήμα παραπάνω στις σχέσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, σε μια εποχή που έχουν αλλάξει πολλά σε σχέση με τον Ψυχρό Πόλεμο. Επείγει η εξεύρεση νέων ισορροπιών…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου