Της Catherine Cleveland
Από την ιστοσελίδα Washington Institute (10 Οκτωβρίου 2023)
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου της Ουάσινγκτον, που διεξήχθη τον Ιούλιο του 2023, η απόφαση της Χαμάς να σπάσει την εκεχειρία δεν ήταν μια δημοφιλής κίνηση.
Ενώ η πλειοψηφία των κατοίκων της Γάζας (65%) θεωρούσε όντως πιθανό να υπάρξει «μια μεγάλη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα» φέτος, ένα παρόμοιο ποσοστό (62%) υποστήριζε τη διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Επιπλέον, οι μισοί (50%) συμφώνησαν με την ακόλουθη πρόταση: «Η Χαμάς θα πρέπει να σταματήσει να ζητά την καταστροφή του Ισραήλ και αντ’ αυτού να αποδεχθεί μια μόνιμη λύση δύο κρατών με βάση τα σύνορα του 1967». Επιπλέον, με την πάροδο του χρόνου η Χαμάς βλέπει την δημοτικότητά της να πέφτει σε πολλές αραβικές χώρες. Αυτή η πτώση μπορεί να ήταν και ένας από τους παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην απόφασή της να επιτεθεί.
Στην πραγματικότητα, η απογοήτευση των κατοίκων της Γάζας για τη διακυβέρνηση της Χαμάς είναι σαφής –οι περισσότεροι κάτοικοι της Γάζας εξέφρασαν την προτίμησή τους για τη διοίκηση και τους αξιωματούχους ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) έναντι της Χαμάς· η πλειοψηφία των κατοίκων της Γάζας (70%) υποστήριξε την πρόταση της ΠΑ να στείλει «αξιωματούχους και δυνάμεις ασφαλείας στη Γάζα για να αναλάβουν τη διοίκηση εκεί, με τη Χαμάς να εγκαταλείπει τις αυτόνομες ένοπλες μονάδες της», συμπεριλαμβανομένου ενός 47% που συμφώνησε απόλυτα. Ούτε πρόκειται για μια νέα άποψη –η πρόταση αυτή είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας στη Γάζα από την πρώτη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου της Ουάσινγκτον το 2014.
Παρ’ όλα αυτά, η απήχηση των ανταγωνιζόμενων ένοπλων παλαιστινιακών οργανώσεων –συμπεριλαμβανόμενων και εκείνων που εμπλέκονται στην επίθεση– είναι μεγάλη. Συνολικά, το 57% των κατοίκων της Γάζας εκφράζει τουλάχιστον μια κάπως θετική γνώμη για τη Χαμάς -μαζί με παρόμοια ποσοστά Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη (52%) και την Ανατολική Ιερουσαλήμ (64%)- αν και οι κάτοικοι της Γάζας που εκφράζουν αυτή τη γνώμη για τη Χαμάς είναι λιγότεροι από τον αριθμό των κατοίκων της Γάζας που έχουν θετική άποψη για τη Φατάχ (64%).
Αλλά είναι οργανώσεις όπως η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ) και η Lion’s Den που λαμβάνουν την πιο ευρεία λαϊκή υποστήριξη στη Γάζα. Περίπου τα τρία τέταρτα των κατοίκων της Γάζας εκφράζουν την υποστήριξή τους και για τις δύο ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του 40% που βλέπει το Lion’s Den με “πολύ θετικό” τρόπο, στάση που συμμερίζεται ένα παρόμοιο ποσοστό των κατοίκων της Δυτικής Όχθης. Επιπλέον, όσον αφορά το Ιράν, το οποίο υποστήριξε σθεναρά και ενδεχομένως βοήθησε στον συντονισμό της επίθεσης, περίπου οι μισοί κάτοικοι της Γάζας βλέπουν την Τεχεράνη είτε ως «φίλο της χώρας» (29%) είτε ως εταίρο ασφαλείας (28%), σε σύγκριση με λιγότερο από το ένα τρίτο των κατοίκων της Δυτικής Όχθης που θα έλεγε το ίδιο.
Η Χαμάς είναι αντιδημοφιλής σε κύρια αραβικά κράτη
Αντίθετα, το κύρος της Χαμάς στα αραβικά κράτη έχει σημειώσει πολύ πιο αισθητή πτώση –με βραδείς ρυθμούς σε ορισμένες περιπτώσεις, πιο γρήγορα σε άλλες. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία ξεχωρίζουν ως χώρες όπου η υποστήριξη προς τη Χαμάς έχει ουσιαστικά εξανεμιστεί. Όταν ρωτήθηκαν για πρώτη φορά το 2014 (και ξανά το 2017), περίπου οι μισοί πολίτες των Εμιράτων (44% και 48%, αντίστοιχα) εξέφρασαν θετική γνώμη για τη Χαμάς. Ωστόσο, το ποσοστό των θετικών απαντήσεων μειώθηκε σε κάθε επόμενο έτος που πραγματοποιήθηκε η δημοσκόπηση. Τον Αύγουστο του 2023, μόλις το 17% εξέφρασε θετική άποψη. Παρόμοια πορεία παρατηρείται και στη Σαουδική Αραβία, όπου μόλις το 10% εξέφρασε θετική άποψη τον Αύγουστο –ενώ το 48% δήλωσε ότι η γνώμη του είναι πολύ αρνητική.
Σε άλλες αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ, του Μπαχρέιν και της Αιγύπτου, καταγράφεται μικρότερη πτώση της δημοτικότητας, κατά 10 μονάδες, που συμβαίνει όμως μέσα σε μικρότερο χρονικό διάστημα, με τελευταία δημοσκόπηση να πραγματοποιείται στα τέλη του 2020. Στην δε Ιορδανία, ενώ τα ¾ (72%) εξέφραζαν θετική στάση απέναντι στη Χαμάς το 2014, το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 44% τον Νοέμβριο του 2020.
Χεζμπολά και Ιράν: ακόμα πιο αντιδημοφιλείς στις αραβικές χώρες.
Ένας άλλος αυτόκλητος υπερασπιστής της παλαιστινιακής υπόθεσης και μέλος του «άξονα της αντίστασης», η Χεζμπολά έχει καταστεί επίσης εξαιρετικά αντιδημοφιλής στις υπόλοιπες, πλην Λιβάνου, αραβικές χώρες. Τάση που τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ολοένα και πιο έντονη. Η αποδοχή καταγράφει μονοψήφια ποσοστά στην Αίγυπτο, την Ιορδανία, το Κουβέιτ, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, και τα ΗΑΕ ήδη από το Νοέμβριο του 2020.
Πλην της Ιορδανίας, τουλάχιστον τα 2/3 κάθε χώρας δηλώνουν ότι έχουν «πολύ αρνητική γνώμη» για την οργάνωση. Στο Μπαχρέιν, οι θετικές απόψεις είναι μόνο ελαφρώς υψηλότερες, στο 17%- και ακόμη και στον Λίβανο, η αποδοχή συρρικνώνεται σταθερά από το 2017 –από 50% σε 34% στην τελευταία μέτρηση το 2020.
Επιπλέον, δημοσκοπήσεις στις περισσότερες από αυτές τις χώρες τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν ότι μόνο μικρές μειοψηφίες πιστεύουν πως οι καλές σχέσεις με το Ιράν είναι έστω και «κάπως σημαντικές» για τη χώρα τους. Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για παράδειγμα, μόλις το 19% των Σαουδαράβων πολιτών εξέφρασε αυτή την άποψη- μεταξύ των πολιτών των Εμιράτων, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 17%. Ως εκ τούτου, ενώ οι εκφράσεις υποστήριξης για την παλαιστινιακή υπόθεση είναι ευρέως διαδεδομένες σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, η στάση απέναντι στις τρομοκρατικές ομάδες που προσπαθούν να τη διεκδικήσουν για λογαριασμό τους είναι σαφώς αντιδημοφιλής σε αρκετές αραβικές χώρες.
Αλλά οι Σαουδάραβες και οι Εμιρατινοί βλέπουν και το Ισραήλ ως εσωτερικά διχασμένο
Ταυτόχρονα, οι πλειοψηφίες στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούν το Ισραήλ εσωτερικά αδύναμο και διαιρεμένο, άποψη που μπορεί να επηρέασε και τους υπολογισμούς της Χαμάς. Όταν ρωτήθηκαν τον Αύγουστο, το 70% των Σαουδαράβων και το 72% των Εμιράτων συμφώνησαν τουλάχιστον «κάπως» ότι «οι μαζικές διαμαρτυρίες των Ισραηλινών κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου δείχνουν ότι το Ισραήλ είναι πραγματικά μια αδύναμη και βαθιά διαιρεμένη χώρα που μπορεί να ηττηθεί κάποια μέρα». Συγκριτικά, περίπου το 17% σε κάθε χώρα υποστηρίζει την πρόταση ότι οι διαμαρτυρίες δείχνουν το Ισραήλ ως «μια ισχυρή και ανθεκτική χώρα, όπου οι διαφορετικές απόψεις είναι σεβαστές». Παρ’ όλα αυτά, η ίδια σαουδαραβική έρευνα αποκάλυψε ότι περίπου το 1/3 των πολιτών εκεί επιθυμεί επιχειρηματικούς δεσμούς με το Ισραήλ, ακόμη και χωρίς επίσημη συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων.
Μετάφραση: Γ.Ρ.
*********
Το Άρδην διοργανώνει την Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2023 στις 19.30 εκδήλωση με θέμα:
“Η Χαμάς, το Ισραήλ, η νέα παγκόσμια τάξη και η Ελλάδα”
Θα μιλήσουν:
Κωνσταντίνος Γεώρμας, Δρ Κοινωνιολογίας
Γιώργος Καραμπελιάς, συγγραφέας
Κωνσταντίνος Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Άγγελος Συρίγος, βουλευτής – Aν. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού Ρήγας Βελεστινλής, Ξενοφώντος 4, 6ος όρ., Σύνταγμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου