Στοχοθεσία στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία: από το 9% στο πόσο;

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας, έχει διακηρύξει την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο για την ανάπτυξη ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας, το οποίο άλλες φορές παρουσιάζεται ως απαραίτητο για την ανάπτυξη προϊόντων που θα προμηθεύονται οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και άλλες ταυτίζεται με την ίδια την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ). 

Στην πρόσφατη ομιλία του στην Βουλή μάλιστα, παρουσιάζοντας την Αμυντική Βιομηχανία ως τον “τρίτο άξονα” της κυβερνητικής πολιτικής στην Εθνική Άμυνα, μίλησε μόνο γι’ αυτό το οικοσύστημα και το υπό ίδρυση Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Έρευνας & Ανάπτυξης Καινοτομίας, μέσω του οποίου θα υλοποιηθεί…

Έχουμε τονίσει ότι αυτονοήτως, δεν αποτελεί παρά μόνο θετική εξέλιξη μια τέτοια πρωτοβουλία. Όμως το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι εάν όντως το ΕΚΑΕΑΚ είναι αυτό το αποφασιστικό βήμα για την ανάπτυξη της ΕΑΒΙ γενικότερα ή απλώς θα συνεισφέρει προς την ενίσχυσή της και σε τί βαθμό. Με απλά λόγια, η πρωτοβουλία του ΥΕΘΑ πόσο καθοριστική εξέλιξη μπορεί να είναι με βάση ρεαλιστικές εκτιμήσεις ή εάν υπάρχουν και άλλες δράσεις που μπορεί να είναι δραστικότερες.

Στην ομιλία του, ο ΥΕΘΑ παρουσίασε περίπου την θέση ότι έχει βρει διαθέσιμα κονδύλια για τον συγκεκριμένο σκοπό και απλώς λείπει το ΕΚΑΕΑΚ για να… αρχίσει η δουλειά. Ωστόσο, οι αναφορές σε τεχνολογίες και προϊόντα διττής φύσεως, σημαίνουν ότι η υπάρχουσα χρηματοδότηση δεν προορίζεται για την ανάπτυξη αμιγώς ή μόνο αμυντικών προϊόντων. Απλώς μέσω αυτής, θα υπάρχει δυνατότητα εφαρμογών και στην άμυνα.

Από τις μέχρι τώρα περιγραφές εξάλλου των πεδίων ενδιαφέροντος για καινοτομία, Κυβερνοασφάλεια, συστήματα C2 κ.λπ. υπάρχει η γενική παραδοχή ότι η όλη δραστηριότητα περί καινοτομίας θα καλύπτει ένα μικρό ποσοστό μόνο ετησίως των επενδύσεων και προγραμμάτων που θα ανατίθενται προς κάλυψη εξοπλιστικών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως έχει διαρρεύσει κι έχουμε επισημάνει, το 95% των προγραμμάτων προμηθειών θα εξακολουθήσει να διαχειρίζεται η ΓΔΑΕΕ, δηλαδή το ΕΚΑΕΑΚ θα σχετίζεται με ένα 5% μόλις των προγραμμάτων.

Πρέπει να επισημανθεί ότι αφενός το ΕΚΑΕΑΚ θα ασχολείται με πολύ μικρό ποσοστό των ετησίων εξοπλιστικών προγραμμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, αφετέρου η όποια “συμμετοχή” του θα αφορά προγράμματα σχετικώς περιορισμένης αξίας. Τα “μεγάλα” προγράμματα, υψηλού κόστους, θα εξακολουθήσουν να αποτελούν αντικείμενο διαχειρίσεως από την ΓΔΑΕΕ.

Μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι η συγκεκριμένη πολιτική με το ΕΚΑΕΑΚ που προωθεί ο κ. Δένδιας θα είναι απλώς συμπληρωματική – υποστηρικτική στον όλο κύκλο δράσεων που σχετίζονται με την ΕΑΒΙ. Το “αποτύπωμα” θα είναι περιορισμένο, καθώς πρωταγωνιστές θα είναι νεοφυείς επιχειρήσεις, δηλαδή πολύ μικροί οργανισμοί, που θα κληθούν να συνεργαστούν με τις εταιρείες της ΕΑΒΙ. Το είπε σαφώς, μεταξύ άλλων, ο ΥΕΘΑ στον χαιρετισμό που απηύθυνε στις 13 Δεκεμβρίου στην Τελετή Απονομής Βραβείων του Ετήσιου Διαγωνισμού Νεοφυών Επιχειρήσεων: «Θα υποστηρίζει τα Γενικά Επιτελεία και την ελληνική αμυντική βιομηχανία ως προς την υλοποίηση εθνικών και διεθνών ερευνητικών έργων».

Δεν υπάρχουν φυσικά αυταπάτες, ότι θα απαιτηθεί ικανός χρόνος ώστε η λειτουργία του ΕΚΑΕΑΚ να αρχίσει να αποδίδει καρπούς και να έχει αξιόλογη επίδραση συνολικώς. Άρα, ο κ. Δένδιας θέτει απλώς έναν θεμέλιο λίθο.

Υπάρχουν δράσεις που στο μεταξύ μπορούν να αποδώσουν ταχύτερα και, το βασικότερο, να έχουν πολύ εντονότερη επίδραση στην ανάπτυξη της ΕΑΒΙ; Ο ΥΕΘΑ, πέραν του κεφαλαίου της αμυντικής καινοτομίας, αναφέρεται στις κρατικές ΕΑΒ και ΕΑΣ, χωρίς όμως να παρουσιάσει σχέδιο εξυγιάνσεως. Τόσο οι κρατικές, όσο και οι ιδιωτικές εταιρείες της ΕΑΒΙ έχουν ήδη προϊόντα που μπορούν να καλύψουν ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ή αναπτύσσουν ήδη ή έχουν προτάσεις, αλλά το ενδιαφέρον για όλα αυτά από τα Γενικά Επιτελεία, είναι χαμηλό. Ο κ. Δένδιας θα μπορούσε να αποκαλύψει εάν οι υπό αναθεώρηση προτεραιότητες στα εξοπλιστικά προγράμματα θα επιδιωχθεί να διακρίνονται από αυξημένη απορρόφηση προϊόντων ή υπό ανάπτυξη των ελληνικών εταιρειών αλλά δεν το έχει πράξει κι αυτό κάτι δείχνει: δεν τον έχει απασχολήσει… Γενικώς, ο κ. Δένδιας δείχνει να “αγνοεί” ότι τα πυρομαχικά που παραχωρούνται στην Ουκρανία ή άλλα προϊόντα με κυρίαρχη παρουσία στον συγκεκριμένο πόλεμο, μπορούν να αναπληρωθούν – αποκτηθούν, με ανάθεση συμβάσεων σε ελληνικές εταιρείες ή να ανατεθούν σε αυτές μικρού ορίζοντος αναπτυξιακά προγράμματα για νέα προϊόντα. Ενέργειες με προοπτική αποτελέσματος, απολύτως εντός των χρονικών περιθωρίων της θητείας του στην θέση του ΥΕΘΑ.

Τον Ιανουάριο του 2017, ο τότε αρμόδιος ΑΝΥΕΘΑ Δ. Βίτσας είχε δηλώσει ότι η ΕΑΒΙ καλύπτει μόλις το 9% των εξοπλιστικών αναγκών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και ότι στόχος ήταν η άνοδος του ποσοστού στο 20%. Δεν είχε διευκρινίσει χρονοδιάγραμμα αλλά ούτως ή άλλως, μια κυβέρνηση όπως εκείνη που απλώς δεν έκανε εξοπλισμούς, δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει κάτι.

Αντιθέτως, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει αυξήσει θεαματικώς τις δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα, με αντιστρόφως ανάλογη όμως την ανάθεση συμβάσεων στην ΕΑΒΙ. Στην πρώτη τετραετία 2019-2023, δεν έδειξε ενδιαφέρον για τον συγκεκριμένο τομέα ενώ η δεύτερη, ξεκινάει με ένα φιλόδοξο αφήγημα του κ. Δένδια, καλοδεχούμενο αλλά ιστορικώς ανεπαρκές. Εάν υπάρχει συνολικό σχέδιο – πολιτική για την ανάπτυξη της ΕΑΒΙ, οι αρμόδιοι θα πρέπει να θεσπίσουν και ξεκάθαρους στόχους, ώστε να κρίνεται ευλόγως το αποτέλεσμα και οι καρποί αυτής της πολιτικής, σε δεδομένη προοπτική χρόνου. Προφανώς και με την πολιτική του για την αμυντική καινοτομία, αν μιλήσει για στόχους ποσοστού συμμετοχής της ΕΑΒΙ, δεν θα μπορεί ο κ. Δένδιας να ανακοινώσει κάποιο σοβαρό όριο – στόχο. Επομένως, ας ασχοληθεί και με την “κανονική” ΕΑΒΙ σχεδιάζοντας βάσει των ήδη υφισταμένων δυνατοτήτων της για να μπορεί να εξαγγείλει στόχο ποσοστού καλύψεως των εθνικών αναγκών.

ΠΗΓΗ https://doureios.com