Η πτώση ενός συμμάχου προκάλεσε εκκλήσεις στη Ρωσία για μια οριστική νίκη πιο κοντά στο σπίτι της.
Στρατιώτες από την κινητή μονάδα αεράμυνας Herkules της Ουκρανίας σε πεδίο βολής στο Κίεβο τον περασμένο μήνα. Ο πόλεμος είναι πλέον «όλα ή τίποτα» για τον Βλαντιμίρ Β. Πούτιν, δήλωσε ένας αναλυτής..
Του Ανατόλι Κουρμανάεφ
Βερολίνο NYTimes 12 Δεκεμβρίου 2024
Η πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ της Συρίας ταπείνωσε τον κυριότερο υποστηρικτή του, τη Ρωσία, αποκαλύπτοντας τα όρια της στρατιωτικής ισχύος και της παγκόσμιας επιρροής του Κρεμλίνου.
Ωστόσο, για τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Β. Πούτιν, η απώλεια του στενότερου συμμάχου του στη Μέση Ανατολή μπορεί να είναι μόνο ένα προσωρινό πλήγμα στην προσπάθειά του για έναν πολύ μεγαλύτερο γεωπολιτικό βραβείο: τον θρίαμβο στην Ουκρανία.
Στρατιωτικοί και πολιτικοί αναλυτές δηλώνουν ότι η νίκη στον πόλεμο στην Ουκρανία έχει γίνει ο αποκλειστικός στόχος για τον Πούτιν. Αυτό το αποτέλεσμα, είπαν, θα δικαιολογούσε στον Ρώσο ηγέτη τις τεράστιες ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες της σύρραξης, θα διασφάλιζε την κρατική υπόσταση και το παγκόσμιο κύρος της Ρωσίας και θα αντιστάθμιζε τις στρατηγικές αποτυχίες αλλού, όπως στη Συρία.
«Το στοίχημα του Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι τόσο υψηλό που μια νίκη εκεί θα έφερνε στη Ρωσία μια αμοιβή ιστορικών διαστάσεων: Είναι όλα ή τίποτα», έγραψε ο Αλεξάντρ Μπαούνοφ, πολιτικός αναλυτής στο Carnegie Russia Eurasia Center, μια ερευνητική ομάδα. «Αν πιστεύει ότι η μοίρα του κόσμου κρίνεται στο Ντονμπάς, τότε το μέλλον της Συρίας θα κριθεί εξίσου εκεί».
Βραχυπρόθεσμα, καθώς η Μόσχα κάνει ελιγμούς για να διατηρήσει τις στρατιωτικές της βάσεις στη Συρία, ο κ. Πούτιν θα μπορούσε να εντείνει την κοστοβόρα επίθεσή του στην Ουκρανία για να ανακτήσει κάποιο κύρος. Οι φιλοπόλεμοι Ρώσοι σχολιαστές έχουν προτρέψει τον κ. Πούτιν να κάνει ακριβώς αυτό, απαιτώντας παράλληλα σκληρότερους όρους ειρήνης στην Ουκρανία για να αποφευχθεί το είδος της ατελέσφορης κατάπαυσης του πυρός που οδήγησε τελικά στην πτώση του αλ Άσαντ.
Και τα δύο σενάρια θα περιπλέξουν την υπόσχεση της επερχόμενης κυβέρνησης Τραμπ να θέσει γρήγορα τέλος στις μάχες στην Ουκρανία.
Καθώς το καθεστώς του Αλ Άσαντ κατέρρεε, ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τζ. Τραμπ χλεύασε τη Ρωσία για την αποτυχία της να σώσει τον σύμμαχό της και κάλεσε τον Πούτιν να συνάψει συμφωνία για την Ουκρανία, χωρίς να εξηγήσει πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί.
Η Ρωσία βρίσκεται «σε αποδυναμωμένη θέση αυτή τη στιγμή», έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social την Κυριακή, «εξαιτίας της Ουκρανίας και μιας κακής οικονομίας».
«Γνωρίζω καλά τον Βλαντιμίρ. Αυτή είναι η ώρα του να δράσει», πρόσθεσε ο Τραμπ.
Αναλυτές έχουν επισημάνει ότι ένα από τα πιο σταθερά χαρακτηριστικά της αδιαφανούς 25ετούς διακυβέρνησης του κ. Πούτιν είναι η αποστροφή του να ενεργεί από τόσο προφανείς θέσεις αδυναμίας ή να υποκύπτει σε εξωτερικές πιέσεις.
Οι περιγραφές του ίδιου του Πούτιν για το πώς θα έμοιαζε μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία ήταν πάντα ασαφείς. Μέχρι πέρυσι, ο ρωσικός στρατός είχε εγκαταλείψει τις αποτυχημένες προσπάθειές του να αναλάβει μεγάλες επιθέσεις που θα μπορούσαν να ανατρέψουν το ουκρανικό κράτος. Αντ’ αυτού επικεντρώθηκε στα ανατολικά της Ουκρανίας, πιέζοντας ταυτόχρονα τις δυνάμεις του Κιέβου σε πολλά σημεία του μετώπου και βομβαρδίζοντας ουκρανικές πόλεις και κρίσιμες υποδομές.
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες έχουν ερμηνεύσει αυτή τη στρατηγική ως μια προσπάθεια να εξαντληθεί ο στρατός και η κοινωνία της Ουκρανίας και να υποχρεωθεί το Κίεβο να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο Πούτιν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να επιτρέψει στη Ρωσία να κρατήσει τουλάχιστον τα εδάφη που έχει ήδη καταλάβει και να εγγυηθεί τη στρατιωτική ουδετερότητα της Ουκρανίας, δηλαδή να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θέλει επίσης να καταστρέψει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας.
«Δεν πρέπει να μιλάμε για κατάπαυση του πυρός για μισή ώρα ή μισό χρόνο, ώστε να μπορέσουν να ανεφοδιαστούν με πυρομαχικά», δήλωσε ο κ. Πούτιν σε ένα φόρουμ στη νότια Ρωσία τον περασμένο μήνα, αναφερόμενος στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η ουκρανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει κάθε ειρηνευτικό σχέδιο που θα επισημοποιούσε την απώλεια των εδαφών της ή θα εμπόδιζε τη χώρα να επιδιώξει την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Βραχυπρόθεσμα, η οπισθοχώρηση της Μόσχας στη Συρία θα μπορούσε να συρρικνώσει περαιτέρω τα περιθώρια συμβιβασμού.
Οι φιλοπόλεμοι σχολιαστές της Ρωσίας αντέδρασαν στην πτώση του Άσαντ με απορία και θυμό, θρηνώντας για τις ζωές εκατοντάδων Ρώσων στρατιωτών που πέθαναν στηρίζοντας έναν συριακό στρατό που διαλύθηκε κάτω από την επίθεση των ανταρτών, ενώ οι απαιτήσεις του πολέμου στην Ουκρανία είχαν μειώσει τη δυνατότητα της Ρωσίας να αποτρέψει την κατάρρευση.
Την Κυριακή, ένας γνωστός Ρώσος υπερεθνικιστής, ο Ζαχάρ Πριλέπιν, αποκάλεσε τη Συρία «τη δική μας καταστροφή».
Πολλοί από αυτούς τους σχολιαστές είπαν ότι η Ρωσία πρέπει να μάθει από τα λάθη του Άσαντ.
«Το συμπέρασμα είναι προφανές: είναι καλύτερο να μην αφήνουμε παγωμένες συγκρούσεις πίσω μας», δήλωσε ο Όλεγκ Τσαρυόφ, ένας φιλορώσος πρώην Ουκρανός βουλευτής που τώρα γράφει για τον πόλεμο από την εξορία του στη Ρωσία. «Εάν μια σύγκρουση είναι παγωμένη, ο εχθρός θα εκμεταλλευτεί αναμφίβολα τη στιγμή της αδυναμίας σου», έγραψε σε γραπτή απάντηση σε ερωτήσεις.
Ο Τσαρυόφ υποστήριξε ότι για να προστατεύσει τα συμφέροντά της, η Ρωσία πρέπει να αναγκάσει την Ουκρανία να αποδεχτεί μια ειρηνευτική συμφωνία που, μεταξύ άλλων, αποκλείει τη χώρα από την ένταξη στο ΝΑΤΟ και αναγκάζει την Ουκρανία να αποδεχτεί την απώλεια των περιοχών που προσαρτήθηκαν από τη Ρωσία.
«Τα αμφισβητούμενα εδάφη αποτελούν αιτία για αέναες συγκρούσεις», είπε.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε πρόσφατα ότι η χώρα του μπορεί να αποδεχθεί την προσωρινή απώλεια ορισμένων κατεχόμενων εδαφών, αλλά ότι δεν θα συναινέσει ποτέ σε μόνιμες αλλαγές των συνόρων. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι Ουκρανοί υποστηρίζουν αυτή την άποψη.
Ορισμένοι φιλοπόλεμοι Ρώσοι σχολιαστές προχώρησαν περισσότερο από τον κ. Τσαρυόφ και κάλεσαν τον ρωσικό στρατό να απαντήσει στην ταπείνωση στη Συρία με ακόμη μεγαλύτερη βιαιότητα στην Ουκρανία.
«Αυτή ακριβώς είναι η ώρα να επιδείξουμε ακραία σκληρότητα, ακόμη και ωμότητα» στην Ουκρανία, έγραψε ο Αλεξέι Πίλκο, ένας υπερεθνικιστής Ρώσος ιστορικός, στο Telegram την Κυριακή. Προέτρεψε σε στοχευμένες δολοφονίες Ουκρανών αξιωματούχων και σε περισσότερες ρωσικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον ουκρανικών κυβερνητικών κτιρίων και ενεργειακών υποδομών.
Όπως και ο Πούτιν, οι υπερεθνικιστές Ρώσοι σχολιαστές δεν προσέφεραν πολλές λεπτομέρειες για το πώς ένας εξαντλημένος ρωσικός στρατός θα μπορούσε να επιτύχει μια ουκρανική συνθηκολόγηση που θα ικανοποιούσε τα αιτήματά τους. Αλλά είναι ομόφωνοι στις εκκλήσεις τους προς τον στρατό να εντείνει τις επιθέσεις του.
Το αν ο Πούτιν ακούει αυτά ή οποιαδήποτε άλλα επιχειρήματα είναι ένα διαφορετικό θέμα.
Ο Βασίλι Κασίν, πολιτικός επιστήμονας στην κρατική Ανώτατη Σχολή Οικονομικών της Μόσχας, έχει αποκαλέσει την έκρηξη εθνικιστικού ενθουσιασμού μετά την αποτυχία της Συρίας «θόρυβο των μέσων ενημέρωσης».
Είπε ότι το Κρεμλίνο θα συνεχίσει να διεξάγει τον πόλεμο σύμφωνα με το σχέδιό του και ότι είναι απίθανο να παρασυρθεί από περιφερειακά γεγονότα που έχουν ελάχιστο έως καθόλου αντίκτυπο στο πεδίο της μάχης.
Ο Πούτιν έχει ασφαλώς καλλιεργήσει εδώ και καιρό την εικόνα ενός κορυφαίου στρατηγού που δεν επηρεάζεται από την άμπωτη και τη ροή των καθημερινών γεγονότων. Παρόλα αυτά, το πλήγμα που προκάλεσε η κατάρρευση του Άσαντ στην παγκόσμια φήμη του Ρώσου ηγέτη θα μπορούσε ακόμη να τον αναγκάσει να κάνει μια επίδειξη δύναμης στην Ουκρανία, δήλωσε η Τατιάνα Στανόβαγια, Ρωσίδα πολιτική επιστήμονας στο Carnegie Russia Eurasia Center.
«Μπορεί να μπει στον πειρασμό να δείξει ότι η Ρωσία δεν είναι ηττημένη και ότι ξέρει τι κάνει», είπε. «Και αυτό μπορεί να τον οδηγήσει να αμφιβάλλει για το τι είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει στην Ουκρανία».
Για να δείξει πυγμή, ο Πούτιν θα μπορούσε να θέσει νέους όρους για ειρηνευτικές συνομιλίες, ή θα μπορούσε να κλιμακώσει τις αεροπορικές επιδρομές, κάνοντας πράξη τις συχνές απειλές του. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος, που μίλησε ανώνυμα για να συζητήσει ευαίσθητες πληροφορίες, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ρωσία θα μπορούσε να πλήξει την Ουκρανία με έναν άλλο Oreshnik, έναν νέο και ισχυρό βαλλιστικό πύραυλο, τις επόμενες ημέρες.
Η ουκρανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι οι απειλές του Πούτιν για κλιμάκωση είναι μπλόφα, επειδή ο ρωσικός στρατός πολεμά ήδη στον μέγιστο δυνατό βαθμό, καθώς η εισβολή του πλησιάζει στον τέταρτο χρόνο της.
Για ορισμένους Ρώσους αναλυτές, η συζήτηση σχετικά με την πιθανή απάντηση του κ. Πούτιν στην πτώση του Άσαντ κρύβει ένα πιο σημαντικό μάθημα από τον 13χρονο εμφύλιο πόλεμο της Συρίας: τη δυσκολία να κερδίσεις μια παρατεταμένη σύγκρουση.
Η εκστρατεία του ρωσικού στρατού για να εγκλωβίσει τους εχθρούς του Άσαντ σε θύλακες αποδείχθηκε τελικά μάταιη, μια ψευδαίσθηση νίκης που θα μπορούσε να ισχύσει και στην Ουκρανία.
«Σε έναν σύγχρονο κόσμο, μια νίκη είναι δυνατή μόνο σε έναν γρήγορο και σύντομο πόλεμο», έγραψε ο Ρουσλάν Πούχοφ, ένας διακεκριμένος Ρώσος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, σε άρθρο του για τη Συρία στη ρωσική οικονομική εφημερίδα Kommersant την Κυριακή. «Αν δεν μπορείς να εξασφαλίσεις την επιτυχία σου σε στρατιωτικοπολιτικό επίπεδο, τότε τελικά θα χάσεις, ό,τι κι αν κάνεις».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου