Νίκος Μελέτης
Οι κρίσεις γεννούν ευκαιρίες και αυτό αποδεικνύεται και πάλι στην περίπτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία μέσα σε λίγους μήνες βλέπει να αναβαθμίζεται η στρατηγική σχέση της με τις ΗΠΑ αλλά και με την Ευρώπη, καθώς ο πόλεμος στη Γάζα και στον Λίβανο και τώρα η γεμάτη γεωπολιτικούς κινδύνους μετάβαση της Συρίας στη μετα-Άσαντ εποχή, προσδίδουν πρόσθετη «υπεραξία» στη στρατηγική θέση του νησιού.
Ακριβώς αυτή η αναβάθμιση του ρόλου της, καθιστά υποχρεωτική και απολύτως νομιμοποιημένη και στα μάτια των Συμμάχων, τη μεγάλη προσπάθεια της κυπριακής κυβέρνησης για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Εθνικής Φρουράς και ισχυροποιεί τη διπλωματική θέση της Λευκωσίας.
Ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης έχει επενδύσει σημαντικά στην προσπάθεια ανάδειξης αυτού του ρόλου, που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος σε ταραχώδεις καιρούς, στην πιο εύφλεκτη περιοχή του πλανήτη και η συγκυρία ήταν ευνοϊκή. Η Κύπρος βρέθηκε από την πρώτη στιγμή να έχει μια εξαιρετικά ισορροπημένη σχέση με το Ισραήλ, αλλά και τους Παλαιστίνιους και τους Άραβες, με ανοικτά κανάλια επικοινωνίας με τον Λίβανο ακόμα και την πολιτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ αλλά και με κρατικές δομές της Συρίας, επαφές που ίσως αποδειχθούν και πάλι εξαιρετικά χρήσιμες στη μεταβατική περίοδο που διανύει η χώρα της Μ. Ανατολής.
Ο ρόλος τον οποίο προβάλλει η Λευκωσία δεν περιορίστηκε μόνο στην προσπάθεια μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας, αλλά συγχρόνως αποτελεί τον πρώτο σταθμό για κάθε επιχείρηση μαζικής εκκένωσης πολιτών τρίτων χωρών από τις εμπόλεμες περιοχές. Όλο αυτό το διάστημα μάλιστα, αποτέλεσε το ασφαλές καταφύγιο Ισραηλινών και Λιβανέζων, οι οποίοι έχουν σπεύσει ακόμα και να αγοράσουν σπίτια στην Κύπρο προκειμένου να αποφύγουν την έξαρση των συγκρούσεων.
Όμως η κυπριακή κυβέρνηση δεν δίστασε στιγμή να προσφέρει και διευκολύνσεις στις δυτικές δυνάμεις, κυρίως αμερικανικές που έχουν στραμμένο το βλέμμα στην προστασία των συμφερόντων τους και των ανθρώπων τους σε Λίβανο, Συρία, Ισραήλ. Οι στρατιωτικές διευκολύνσεις πήραν τη μορφή φιλοξενίας μονάδων ειδικών δυνάμεων από ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία και άλλες χώρες, κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τον ελλιμενισμό μονάδων του αμερικανικού Στόλου, που περιπολεί στην Ανατολική Μεσόγειο από την έναρξη του Πολέμου στη Γάζα αλλά και στάθμευση αεροσκαφών και μεταγωγικών στην αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» της Πάφου.
Η κυπριακή κυβέρνηση κατόρθωσε τους τελευταίους μήνες να απογαλακτιστεί από τους παλιούς δεσμούς με τα ρωσικά κεφάλαια που «ξεπλένονταν» στο νησί και να διακόψει τις κάθε είδους στρατιωτικές διευκολύνσεις προς τη Ρωσία. Η ανταπόκριση από τις ΗΠΑ ήταν άμεση: Καταρχήν η μερική άρση της εξαγωγής όπλων, ο οδικός χάρτης για την αμυντική συνεργασία των δύο χωρών, ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ Λευκωσίας - Ουάσιγκτον, με αποκορύφωμα την πρόσκληση του Προέδρου Μπάιντεν στον Ν. Χριστοδουλίδη στον Λευκό Οίκο (30 Οκτωβρίου).
Με τη Γαλλία, όπου υπάρχει η Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας, συνεχίζεται η παροχή διευκολύνσεων στη Γαλλική Αεροπορία και Ναυτικό, ενώ ιδιαίτερα σημαντική ήταν η επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Λευκωσία ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, η πρώτη Βρετανού Πρωθυπουργού μετά από 53 χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός, εκπροσωπώντας μια χώρα που παραμένει Εγγυήτρια Δύναμη και συνεπώς έχει λόγο στις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού και διαθέτει δύο μεγάλες βάσεις στο νησί, απέφυγε να επισκεφθεί έστω και ανεπίσημα τα κατεχόμενα δίνοντας ένα μήνυμα και προς την τουρκική πλευρά.
Μόλις την Τετάρτη, η τροπολογία 1233 που εντάχθηκε στον Αμυντικό Προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA), μαρτυρά την αυξημένη γεωπολιτική και στρατιωτική βαρύτητα που αποδίδουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Κυπριακή Δημοκρατία. Με την ένταξή της στη λίστα κρατών που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής σε πολυμερή προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, μαζί με χώρες της
Ανατολικής Ευρώπης, η Κυπριακή Εθνική Φρουρά θα αποκτήσει το δικαίωμα συμμετοχής σε πολυμερείς στρατιωτικές ασκήσεις έως το 2027.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης την Πέμπτη, δήλωσε ότι σε σχέση με τις ΗΠΑ αναμένονται κι άλλες ανακοινώσεις πριν το τέλος του χρόνου και επιβεβαίωσε ότι η Κύπρος είναι σε συζητήσεις με την πρόεδρο της Κομισιόν για την αξιοποίηση της ναυτικής βάσης στο Μαρί, ενώ είναι σε επαφές και με τους Αμερικανούς για την αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, όπου έχουν εγκριθεί ήδη τα κονδύλια για επέκταση και του διαδρόμου.
Η Κύπρος το τελευταίο διάστημα και με τις ευλογίες των Αμερικανών υλοποιεί ένα σημαντικό πρόγραμμα ενίσχυσης των αποτρεπτικών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς. Το πρόγραμμα αυτό έχει ξεκινήσει τα τελευταία δύο χρόνια με τις παραγγελίες στρατιωτικού υλικού (νέα άρματα μάχης, κατευθυνόμενα βλήματα ακριβείας, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ελικόπτερα), αλλά βεβαίως κορυφώνεται με την αγορά ισχυρών αντιαεροπορικών συστημάτων από το Ισραήλ.
Η Κύπρος έχει ήδη παραλάβει το ισραηλινής κατασκευής Barak MX, με την πρώτη πυροβολαρχία να έχει ενεργοποιηθεί. Με την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του συστήματος, η Κύπρος θα αποκτήσει δυνατότητες εγκλωβισμού και κατάρριψης στόχων που ξεπερνούν κατά πολύ τα γεωγραφικά όρια του νησιού και μπορούν να καταρρίψουν απειλές σε αποστάσεις από 2 έως 150 χλμ. Το αντιαεροπορικό σύστημα δημιουργεί ζώνη απαγόρευσης πτήσεων (No Flight Zone) «σκεπάζοντας» το FIR Λευκωσίας και σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία μπορεί να εγκλωβίσει και να βάλλει ταυτόχρονα κατά πολλαπλών απειλών, ενώ όλα τα βλήματα είναι εφοδιασμένα με σύστημα εντοπισμού RF.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του κυπριακού Τύπου, που για ευνόητους λόγους δεν θέλησε να σχολιάσει η κυπριακή κυβέρνηση, προχωρά και η σταδιακή ανάπτυξη και του ισραηλινού συστήματος Iron Dome, το οποίο θα συμπληρώσει τον αντιαεροπορικό «θόλο» της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά την άρση του αμερικανικού εμπάργκο προμήθειας όπλων, πραγματοποιήθηκε η προμήθεια από την Εθνική Φρουρά αμερικανικού φορητού οπλισμού ειδικών επιχειρήσεων από τις ΗΠΑ.
Πρόκειται για υπερσύγχρονες αραβίδες Μ5 διαμετρήματος 5,56 χιλ., τις οποίες παρέλαβε η Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ) της Διοίκησης Ναυτικού, μαζί με διόπτρες νυχτερινής όρασης για την πλήρη αξιοποίηση του οπλισμού στο υπέρυθρο φάσμα. Έχουν παραγγελθεί επίσης, βομβιδοβόλα Μ203 τα οποία τοποθετούνται επί των όπλων για την εκτόξευση βομβίδων 40 χιλ.
Λόγω και της ενίσχυσης της συνεργασίας των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς, επιχειρείται και η ενίσχυση της επιχειρησιακής διαλειτουργικότητας μεταξύ τους και στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να συνεχιστεί, με την αγορά νέων οπλικών συστημάτων που δυνητικά μπορεί να ενδιαφέρουν την Εθνική Φρουρά αλλά και την απόκτηση πλεονάζοντος υλικού από τα αμερικανικά αποθέματα. Μέχρι το τέλος του χρόνου, αναμένεται στην Κύπρο, το πρώτο από τα έξι γαλλικά επιθετικά ελικόπτερα H145M της Airbus, που θα αντικαταστήσουν τα 11 ρωσικά ελικόπτερα Mi-35, που πούλησε η Κύπρος στη Σερβία.
Το γεγονός ότι μέχρι τώρα οι αντιδράσεις της Τουρκίας εξαντλούνται σε ανακοινώσεις του ΥΠΕΞ, σε κραυγές του κατοχικού ηγέτη και σε προειδοποιήσεις ότι οι εξοπλισμοί αυτοί θα οδηγήσουν σε κούρσα εξοπλισμών στο νησί, προκαλεί εντύπωση συγκρίνοντάς με την υπόθεση των S-300 που αγοράστηκαν από την Κύπρο το 1997 και τελικά κατέληξαν στην Κρήτη, μετά από μεσολάβηση των Αμερικανών (και ειδικά του Ρ. Χόλμπρουκ), καθώς η Τουρκία είχε απειλήσει ότι θα πλήξει ακόμα και τα μέσα μεταφοράς των ρωσικών πυραύλων στο νησί. Προφανώς, η άμεση αμερικανική εμπλοκή στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Κύπρου και το γεγονός ότι ο αντιπυραυλικός θόλος στήνεται με ισραηλινά οπλικά συστήματα απέτρεψε την Τουρκία από το να εμποδίσει την ανάπτυξή τους…
Η Κύπρος με τις κινήσεις αυτές πάντως, ενισχύεται διπλωματικά και για πρώτη φορά ίσως, μετά το 1974 αναπτύσσει την αποτρεπτική ισχύ της, η οποία αποτελεί εγγύηση για την ίδια αλλά και ενισχύει την παρουσία της Δύσης στην κρίσιμη αυτή περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου