Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2024

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ defence-point.gr : “Βούλιαξε” ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών MEKO-200HN


Ακυρώνεται για απροσδιόριστο χρόνο η υλοποίηση του εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (MLU: Mid-Life Upgrade) των φρεγατών τύπου MEKO-200HN «ΥΔΡΑ» του Πολεμικού Ναυτικού, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του DP.

Γράφει ο ΚΑΥΣΙΜΑΡΧΗΣ

Συγκεκριμένα με επιστολή που απέστειλε περί τα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ) στη γερμανο-ολλανδική κοινοπραξία των TKMS (Thyssen Krupp Marine Systems) και Thales Nederland, τον υποψήφιο ανάδοχο του προγράμματος εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (MLU: Mid-Life Upgrade), ενημέρωσε ότι η διαδικασία για την υλοποίηση του διακόπτεται για «λόγους προϋπολογισμού»!

Η δημοσιογραφική έρευνα επίσης αποκάλυψε ότι ένα περίπου μήνα πριν αποσταλεί η ανωτέρω επιστολή αποφασίστηκε να εκδοθεί νέα Απόφαση Ενεργοποίησης Προγράμματος Στρατιωτικού Εξοπλισμού (ΑΕΠΣΕ), λόγω αλλαγής κόστους. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει με ηχηρό τρόπο τις πληροφορίες που το προηγούμενο διάστημα είχαν δει το φως της δημοσιότητας, για αύξηση του κόστους του προγράμματος, σε ύψος μεγαλύτερο των 643 εκατ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται, ότι το συγκεκριμένο ποσό αναφερόταν ως ο προϋπολογισμός του με αύξοντα αριθμό προτεραιότητας 2 εξοπλιστικού προγράμματος «Αναβάθμιση δυνατοτήτων Φ/Γ τύπου MEKO- Διαπραγμάτευση TKMS – Thales NL» του ΤΠΕΔ (Τετραετής Προγραμματισμός Εξοπλιστικών Δαπανών) 2023-2026, στον πίνακα των «ιεραρχημένων κατά προτεραιότητα εξοπλιστικών προγραμμάτων με α/α 1-101 του ΤΠΔ 23-26 προς συμβασιοποίηση» του Παρατήματος Γ του Εγγράφου Φ.900/86384/Σ.13607 που στις 4 Αυγούστου 2023 κατατέθηκε στη Βουλή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι περί τα τέλη του περασμένου Μαΐου, η ΓΔΑΕΕ απαντώντας σε επιστολή της κοινοπραξίας των TKMS-Thales NL εξέφραζε την εκτίμηση για τη δέσμευση τους στην υλοποίηση του προγράμματος και την επιθυμία της για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων με σκοπό τη συμφωνία σε αμοιβαίως επωφελή σύμβαση που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του προγράμματος, το συντομότερο δυνατό.

Την περίοδο εκείνη, κατά τις πληροφορίες του DP, φαίνεται οι θέσεις των δύο πλευρών είχαν συγκλίνει στο σύνολο σχεδόν των θεμάτων. Είχε συμφωνηθεί μία «σπονδυλωτή» σύμβαση, που περιλάμβανε στάδια με αντίστοιχη κλιμάκωση του κόστους, που θα μπορούσαν να αντιστοιχηθούν σε διαφορετικά επίπεδα εκσυγχρονισμού, με συνολικό κόστος 750 εκατ. ευρώ.

Όμως, εκ των πραγμάτων, αποδείχθηκε ότι η απαίτηση του Πολεμικού Ναυτικού για ανάληψη απεριόριστης ευθύνης (unlimited liability) από την κοινοπραξία – ανάδοχο του προγράμματος, ήταν ανυπέρβλητο εμπόδιο. Επίσης τις σχέσεις μεταξύ των δύο μερών διατάραξαν και ζητήματα σχετικά με το κόστος διαφόρων υποσυστημάτων και εξαρτημάτων που θεωρήθηκε υψηλότερο (και πιθανά ήταν λόγω του κόστους διαχείρισης – management fee που κατά πάγια πρακτική προσθέτει ο κύριος ανάδοχος στο κόστος των υποκατασκευαστών) από την τιμή που θα εξασφάλιζε η απευθείας προμήθεια του από τους υποκατασκευαστές.

Φυσικά, η διαφορά τιμής θα μπορούσε να εκμηδενιστεί και συνεπεία αυτού να επέλθει μείωση του κόστους της σύμβασης, εάν η ελληνική πλευρά αποφάσιζε την προμήθεια απευθείας από τους αντίστοιχους υποκατακευαστές και την εν συνεχεία παράδοση των υλικών στον κύριο ως «υλικό παρεχόμενα από την κυβέρνηση» (GFE: Government Furnished Equipment).

Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι τελικά δεν έγινε δυνατή η συμφωνία των δύο μερών επί αμοιβαίως επωφελούς σύμβασης που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του προγράμματος, με συνέπεια την απόφαση για έκδοση νέας ΑΕΠΣΕ με αλλαγή του κόστους, δηλαδή τη μείωση του.

Χαμηλότερο κόστος και στη Σαλαμίνα…

Όλες οι ενδείξεις συντείνουν ότι πλέον το νέο πρόγραμμα έχει περιοριστεί σε εκσυγχρονισμό μικρότερου εύρους, επικεντρωμένο στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και ότι έχουν γίνει κάποιες προκαταρκτικές επαφές με τη Thales-NL. Δημιουργείται όμως το ερώτημα γιατί η Thales-NL που ως μέρος της κοινοπραξίας με την TKMS είχε αρνηθεί να αναλάβει απεριόριστη ευθύνη για ποιον λόγο να το πράξει στην περίπτωση που θα αποτελεί τον κύριο ανάδοχο και ο οποίος θα αναλάβει εξ ολοκλήρου το ρίσκο του προγράμματος.

Σε ό,τι αφορά την πλατφόρμα, προκρίνεται η εκτέλεση εργασιών στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, που όμως λόγω της κατάστασης των υλικοτεχνικών υποδομών και το κυριότερο της αποδυνάμωσης του τεχνικού προσωπικού λόγω συνταξιοδοτήσεων και των επί τουλάχιστον δεκαετία πρακτικά μηδενικών προσλήψεων, καθιστά το εγχείρημα υψηλής αβεβαιότητας. Εν αναμονή εξελίξεων, το μόνο που με βεβαιότητα μπορεί να σημειωθεί είναι ότι θα πρέπει οι λήπτες της απόφασης να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τα διδάγματα από τον ίδιας φιλοσοφίας εκσυγχρονισμό των φρεγατών τύπου Standard.

Σε κάθε περίπτωση, με την πρόσφατη επιστολή της ΓΔΑΕΕ που επικαλείται «λόγους προϋπολογισμού» και τη νέα ΑΕΠΣΕ, φαίνεται ότι καταλήγει άδοξα ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα το οποίο έχει λάβει:

>γνωμοδότηση της ειδική διαρκούς επιτροπής εξοπλιστικών προγραμμάτων και συμβάσεων της Βουλής
>έγκριση της υλοποίησης του από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ),
>και έχει υποβληθεί στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ένα πρόγραμμα που με τον ετεροχρονισμό για μετά το 2030 της υλοποίησης των προγραμμάτων προμήθειας νέων κορβετών («ευρωκορβέτα») και νέων φρεγατών (τύπου Constellation), είναι εξαιρετικά κρίσιμο για τη διατήρηση αριθμητικά ικανής οροφής μειζόνων μονάδων επιφανείας που όμως θα μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του θεάτρου επιχειρήσεων.

24 Οκτωβρίου 1999. Άσκηση Bright Star (Αίγυπτος). Κατά τη διάρκεια της πολυεθνικής άσκησης έγινε μετά από 21 χρόνια σε υπηρεσία στο ΠΝ η πρώτη βολή Κ/Β επιφανείας – επιφανείας Harpoon κατά στόχου με απόλυτη επιτυχία. Κυβερνήτης της φρεγάτας ΥΔΡΑ ο αντιπλοίαρχος Κυριακίδης Κυριάκος, ΠΝ (φωτ. Εκπρόσωπος Τύπου ΓΕΝ)

Διαφορετικά μέχρι την έναρξη απόδοσης στο Πολεμικό Ναυτικό νέων μειζόνων μονάδων επιφανείας, κατ’ εκτίμηση περί τα μέσα της δεκαετίας του 2030, ο Στόλος θα υποχρεωθεί να εκτελεί το επιχειρησιακό του έργο με:

>τέσσερις φρεγάτες τύπου FDI-HN (εφόσον αρχίσουν σε εύλογο χρονικό διάστημα οι διαδικασίες για την υλοποίηση της προμήθειας της τέταρτης που έχει ήδη εξαγγελθεί)
>τέσσερις φρεγάτες τύπου MEKO-200HN, οι οποίες εφόσον δεν εκσυγχρονιστούν, θα ακολουθούν φθίνουσα, επιταχυνόμενη πορεία προς τη δύση του επιχειρησιακού τους βίου
>αριθμό φρεγατών τύπου Standard, που ήδη βρίσκονται στη δύση του επιχειρησιακού τους βίου.

Μία δύναμη αριθμητικά εντυπωσιακή αλλά δυστυχώς επιχειρησιακά υποδεέστερη των αναγκών όπως τις διαμορφώνει η εξέλιξη της τουρκικής απειλής. Αντίθετα στην περίπτωση υλοποίησης ολοκληρωμένου εκσυγχρονισμού των MEKO-200HN θα μπορούσαν να αποδοθούν στον Στόλο, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα τέσσερις μείζονες μονάδες επιφανείας με αναβαθμισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες.

Ας σημειωθεί εδώ, ότι το χρονοδιάγραμμα που σύμφωνα με πληροφορίες προβλέπει την ολοκλήρωση του προγράμματος  σε επτά έτη από την ενεργοποίηση της σύμβασης, θα μπορούσε να συμπιεστεί με παράλληλη εκτέλεση των εργασιών σε περισσότερες από μία φρεγάτες.

Είναι αυτονόητο, ότι η επανέναρξη της υλοποίησης του προγράμματος σε νέα βάση συνεπάγεται την απώλεια επιπλέον χρόνου, με ό,τι επιπτώσεις αυτό επιφέρει στη λειτουργική κατάσταση των πλοίων, αλλά και την αύξηση του κόστους του όποιου έκτασης εκσυγχρονισμού τελικά επιλεχθεί λόγω του πληθωρισμού.

Στη βάση των ανωτέρω, εκ των πραγμάτων δημιουργούνται ερωτήματα αλλά και ευθύνες για τον σχεδιασμό αλλά και τον προγραμματισμό υλοποίησης του, καθώς το πρόγραμμα αποτελεί τα τελευταία 16 χρόνια διαρκή επιχειρησιακή απαίτηση του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά παρά ταύτα συνεχίζει να μην υλοποιείται! (βλ. τη συνημμένη διαφάνεια και τη λεζάντα της). Και αυτό δυστυχώς το καθιστά παγκόσμια πρωτοτυπία, ενώ σε καμία περίπτωση δεν περιποιεί τιμή για τη χώρα ούτε αξίζει στο ένδοξο Ναυτικό της.

Τον Σεπτέμβριο του 2008, σε ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών στο υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τη Διεύθυνση Εξοπλισμών του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ/ΔΕΞ) για το εξοπλιστικό πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού περιλαμβανόταν και η συνημμένη διαφάνεια, όπου παρουσιάζονται τα κύρια χαρακτηριστικά του προγράμματος συμπεριλαμβανομένου και του αρχικού χρονοδιαγράμματος.

ΠΗΓΗ https://www.defence-point.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου