H κορυφή ενός τύμβου, γνωστού ως Tell es-Safi, υψώνεται περίπου 91 μ. πάνω από την παράκτια πεδιάδα της νυν εκτάσεως του Ισραήλ. Για γενιές, οι μελετητές πίστευαν ότι το τμήμα της μεσογειακής ακτής δυτικά του Τελ εσ-Σάφι ήταν κάποτε το σημείο εισόδου πολλαπλών εισβολών, από τους επίφοβους εχθρούς των Ισραηλιτών, τους Φιλισταίους. Αυτοί εμφανίσθηκαν, για πρώτη φορά στο νότιο Λεβάντε, πριν από περίπου 3.200 χρόνια. – Αν και σήμερα αυτή η εποχή αμφισβητείται και έχει πάει αρκετούς αιώνες πίσω - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΦΙΛΙΣΤΑΙΟΥΣ, ΕΔΩ. Οι Φιλισταίοι θεωρούνταν από καιρό ότι ήταν απόγονοι ομάδων εισβολέων, που οι μελετητές ανέφεραν έτσι γενικά και αόριστα ως «Λαοί της Θάλασσας», ως δηλ. προερχομένους από την (Μεσόγειο) Θάλασσα.
Στο λυκόφως της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (περίπου 1550–1200 π.Χ.), αυτές οι ομάδες επιτέθηκαν (και) στην Αίγυπτο και κατέκτησαν τις πόλεις του σημιτικού λαού των Χαναναίων, που ζούσαν στις ακτές του σημερινού Ισραήλ και των παλαιστινιακών εδαφών. Ένα τελευταίο κύμα επιδρομών των Φιλισταίων πιστεύεται ότι έφθασε στις ακτές της Χαναάν, στις αρχές της βασιλείας του Αιγύπτιου φαραώ Ραμσή Γ' (περίπου 1184–1153 π.Χ.), γύρω στο 1175 π.Χ. Τα ερείπια της Γαθ[1], ενός κέντρου των Χαναναίων Σημιτών, που έγινε η ισχυρότερη πόλη των Φιλισταίων, βρίσκονται τώρα κάτω από το Tell es-Safi, που σημαίνει «λευκός λόφος» στα αραβικά. Οι βράχοι από λευκή κιμωλία του λόφου, που έχουν θέα σε εύφορη γεωργική γη, ενέπνευσαν τους Σταυροφόρους να ονομάσουν το κάστρο που έχτισαν εκεί τον 12ο αιώνα μ.Χ. Blanche Garde / Λευκό Φρούριο.
Στον Χάρτη των Φιλισταίων, η Gath ήταν μία από τις πέντε πόλεις, της γνωστής ως Φιλισταϊκή Πεντάπολη, η οποία άκμασε κατά την Εποχή του Σιδήρου (περίπου 1200–539 π.Χ.).
Μέχρι που οι αρχαιολόγοι άρχισαν να ανασκάπτουν τις πόλεις της Πενταπόλεως, γνωστές και ως Φιλιστία, οι Φιλισταίοι ήταν σε μεγάλο βαθμό γνωστοί μέσω των συγγραφέων των βιβλίων της εβραϊκής Βίβλου - εκατοντάδες χρόνια μετά αφ΄ ότου οι «Λαοί της Θάλασσας» έφθασαν στο Λεβάντε.
Αυτοί οι εβραίοι συγγραφείς-γραμματείς χαρακτήρισαν τους Φιλισταίους ως τους απερίτμητους (δηλ. που δεν έχουν κάνει περιτομή), ειδωλολάτρες, αρχανθρώπους των Ισραηλιτών, οι οποίοι πολέμησαν εναντίον ορισμένων από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της Βίβλου! Σύμφωνα με την εβραϊκή Αγία Γραφή, ο Ισραηλίτης δικαστής Σαμψών σκότωσε 1.000 Φιλισταίους πολεμιστές με το… σαγόνι ενός γαϊδάρου! Και γκρέμισε τους στύλους ενός ναού, προς τον Dagon[2], τον κύριο θεό των Φιλισταίων!..
Αφού οι Φιλισταίοι είχαν καταλάβει την Κιβωτό της Διαθήκης, ο Σαούλ, ο πρώτος βασιλιάς του Ισραήλ, έπεσε πάνω στο σπαθί του, αντί να αιχμαλωτιστεί. Ο γαμπρός του Σαούλ, και τελικά κληρονόμος, ο βασιλιάς Δαυίδ, μονομάχησε με τον Φιλισταίο Έλληνα ήρωα Γολιάθ της Γαθ, και έριξε τον γίγαντα με μια… σφεντόνα!.. Η υποτιμητική απεικόνιση των Φιλισταίων Ελλήνων στην εβραϊκή Βίβλο έχει τόσο διαποτίσει την δυτική κουλτούρα που, για περισσότερα από 3.000 χρόνια, η λέξη «φιλισταίος» παραμένει σύνθημα για ένα μη επιτηδευμένο άτομο, αδιάφορο ή εχθρικό προς τις καλλιτεχνικές και πνευματικές αναζητήσεις… Και αυτό πρέπει τώρα να αλλάξει…
Τελικά, ευρήματα από (περιορισμένες έως τώρα) ανασκαφές, στις αρχές του 20ού αιώνα, κατέδειξαν στους αρχαιολόγους το Αιγαίο ως την αρχική πατρίδα των Φιλισταίων! Οι κατακτητές λοιπόν, ήταν Έλληνες της μυκηναϊκής εποχής, του πολιτισμού της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην αρχαία Ελλάδα, γνωστοί από τα επικά ποιήματα του Τρωικού Πολέμου, την Ιλιάδα και στην Οδύσσεια του Ομήρου.
Από την δεκαετία του 1990, οι αρχαιολόγοι έχουν ανασκάψει εκτενώς 4 από τις 5 πόλεις της Πενταπόλεως των Φιλισταίων:
- Άζωτος / Ashdod,
- Ασκελώνη / Ashkelon[3],
- Ακκαρών / Ekron και
- Γέτη / Gath / Gat.
Μόνο η αρχαία Γάζα, η οποία βρίσκεται κάτω από την σύγχρονη παλαιστινιακή πόλη με το ίδιο όνομα, παραμένει μη ανεσκαμμένη. Αν ανασκαφεί και αυτή, θα δώσει περισσότερες απαντήσεις. Αυτές οι ανασκαφές, ιδιαίτερα οι μακροχρόνιες ανασκαφές των ερειπίων της Γκαθ, έχουν βοηθήσει τους αρχαιολόγους να πουν μια πιο λεπτομερή ιστορία για την προέλευση των Φιλισταίων, η οποία μπορεί να βρίσκεται σε μια σειρά μαζικών και συνεχών μεταναστεύσεων, και όχι σε κύματα κατακτήσεων. «Η κατανόηση των Φιλισταίων ως αυτής της μοναδικής, ενοποιημένης μεταναστευτικής ομάδας που ήρθε από «κάπου στην Ελλάδα», αποβιβάστηκε στην ακτή και κατέκτησε τις πόλεις των Χαναναίων δεν έχει πλέον νόημα», λέει ο Αμερικανός εβραϊκής καταγωγής αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου Bar-Ilan, Aren Maeir, που διευθύνει τις ανασκαφές στο Tell es-Safi.
Ο Maeir - και πολλοί από τους συναδέλφους του - προτείνουν πλέον ότι οι Φιλισταίοι ήταν μια εκλεκτική ομάδα μεταναστών, από πολλούς ελληνικούς τόπους, και όχι μια ορδή εισβολέων από μία μόνον περιοχή (πόλη-κράτος). Είναι πιθανόν να προέρχονταν από διάφορες τοποθεσίες, γύρω από το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο και να μετακόμιζαν στο Λεβάντε για πολλές δεκαετίες, μεταξύ του τέλους του 13ου και των μέσων του 12ου αιώνα π.Χ. Εγκαταστάθηκαν, κυρίως ειρηνικά, μεταξύ των εντόπιων Χαναναίων Σημιτών, δημιουργώντας μια ξεχωριστή κουλτούρα που άντεξε στην περιοχή για μεγάλο μέρος της Εποχής του Σιδήρου. Άλλωστε πολύ λίγα όπλα έχουν βρεθεί σε ανασκαφές σε τοποθεσίες των Φιλισταίων, μια απουσία που αμφισβητεί την πολεμική εικόνα τους που διέδωσε ψευδώς η Βίβλος!
Οι αρχαιολόγοι ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, έκαναν μια σειρά από ανακαλύψεις, που φαινόταν να ενισχύουν τις αιγυπτιακές περιγραφές για τους Φιλισταίους Έλληνες. Οι ανασκαφές στην Ashkelon και το Beth Shemesh[4] -μια πόλη ανατολικά της Γαθ, η οποία αναφέρεται στο Βιβλίο των Κριτών ως η τοποθεσία στην οποία οι Φιλισταίοι Έλληνες επέστρεψαν την κλεμμένη Κιβωτό της Διαθήκης - ανακάλυψαν πρώιμα φιλισταϊκά κεραμικά, που ομοιάζουν πολύ με τύπους μυκηναϊκών αγγείων, που βρέθηκαν σε όλο το Αιγαίο!!! Και ήταν από τοπικό πηλό. Άρα οι αγγειοπλάστες πήραν πηλό από την περιοχή, και έφτιαξαν αγγεία, όπως ήξεραν να κάνουν και στην πατρίδα τους, την Ελλάδα.
Το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, ο Maeir και η ομάδα του ανέσκαψαν περισσότερα από 100 σημεία στο Tell es-Safi, το καθένα με διαστάσεις 5 Χ 5 μ. Ανακάλυψαν μνημειακές οχυρώσεις (συμπεριλαμβανομένης μιας τεράστιας πύλης), εγκαταστάσεις μεταλλουργίας και έναν ναό της Ύστερης Εποχής του Σιδήρου! Όλα δείχνουν την σημασία της αρχαίας ελληνικής πόλεως Γκαθ στο νότιο Λεβάντε κατά την εποχή των Φιλισταίων. Η ομάδα ανακάλυψε ότι στους αιώνες που ακολούθησαν την άφιξη των Φιλισταίων Ελλήνων, η Γκαθ αναπτύχθηκε και, κατά την ακμή της τον 9ο αιώνα π.Χ., είχε πληθυσμό κατ' εκτίμηση 10.000 κατοίκων.[5] Η Γκαθ ήταν στους εμπορικούς δρόμους των ορυχείων χαλκού με την ακτή. Αυτό πιθανότατα συνέβαλε στο να γίνει το πιο σημαντικό μέλος της Φιλισταϊκής Πεντάπολης και μία από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη στο νότιο Λεβάντε!..
Σύμφωνα με την Βίβλο, η κάποτε πανίσχυρη Γαθ έπεσε τον 9ο αιώνα π.Χ. στον βασιλιά Αζαήλ των Αραμαίων, που κυριαρχούσε στην σημερινή έκταση της Συρίας. Ο κ. Maeir και η ομάδα του βρήκαν αντι-πολιορκητικά έργα που περικυκλώνουν το Tell es-Safi, τα οποία χρονολογούνται τον 9ο αι. και υποδηλώνουν ότι οι κάτοικοι της Gath αντιμετώπισαν μια παρατεταμένη σύγκρουση…
Η ανακάλυψη του 2013 ενός νεκροταφείου στην Ashkelon, του πρώτου μεγάλου ταφικού χώρου που ανασκάφηκε σε μία από τις πόλεις της Φιλισταϊκής Πεντάπολης, βοήθησε στην ενίσχυση αυτής της άποψης… Αυτό το νεκροταφείο περιείχε περίπου 200 ταφές, που χρονολογούνται στην περίοδο των Φιλισταίων Ελλήνων, στις οποίες τα άτομα θάβονταν χωριστά. Αυτό είναι σε αντίθεση με τις ταφικές πρακτικές των Χαναναίων Σημιτών, στις οποίες οι νεκροί αποτεφρώνονταν ή θάβονταν συλλογικά σε λάκκους ή τάφους. Η δε γενετική ανάλυση αυτών των υπολειμμάτων, υποστηρίζει τις αιγυπτιακές αναφορές για την προέλευση των Φιλισταίων: Αναλύθηκε το DNA 10 ατόμων, που βρέθηκαν στο νεκροταφείο της Ashkelon: Τρία χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού, 4 από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου και 3 από τον 10ο - 9ο αιώνα π.Χ. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το DNA που λήφθηκε από τις ταφές της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου είχε ένα «ευρωπαϊκό» γενετικό συστατικό, που ξεχώριζε τους ανθρώπους από τον τοπικό πληθυσμό των Χαναναίων Σημιτών, της Εποχής του Χαλκού, και υποστηρίζει ότι οι Φιλισταίοι προέρχονται από την Κρήτη!
Ειδώλια από την Ashdod έχουν στυλιστικά χαρακτηριστικά κυρίως του Αιγαίου. Τα φτερωτά και κερασφόρα κράνη και οι κεφαλές των πουλιών που απεικονίζονται στα ανάγλυφα του Medinet Habu χρησίμευαν ως ισχυρά σύμβολα στα οποία οι Φιλισταίοι μπορούσων να συσπειρωθούν. Οι ερευνητές ανέλυσαν και οστά σκύλων που ζούσαν μαζί με τους Φιλισταίους. Οι χοίροι ήταν μέρος της διατροφής των Φιλισταίων, όπως ήταν σε όλο το Αιγαίο και την Ανατολία. Η μη τοπική χλωρίδα από όλην την Μεσόγειο, όπως η συκομορέα, η παπαρούνα και το κύμινο, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Λεβάντε, σε τοποθεσίες των Φιλισταίων Ελλήνων. Ορισμένα ευρήματα, όπως κυκλικές εστίες με βότσαλο είναι παρόμοιες με εκείνες που βρέθηκαν στο κέντρο των σπιτιών στην Ελλάδα και την Κύπρο. Λατρευτικά αντικείμενα όπως ειδώλια θεών με τα χέρια τους σηκωμένα σε σχήμα που μοιάζει με το ελληνικό γράμμα ψυ (Ψ > ψύσχημα) και κυπριακού τύπου με τις εγκοπές Οι ωμοπλάτες αγελάδων που πιθανώς χρησιμοποιήθηκαν στην μαντική, υπογραμμίζουν επίσης ότι οι Φιλισταίοι ήταν συνδεδεμένοι με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Και κοινές λέξεις: Η λέξη SEREN, για τους ηγέτες των… Peleset[6] στα ανάγλυφα του Medinet Habu[7], προέρχεται την λέξη TARWANIS, που χρησιμοποιούν οι Λουβιανοί, ελληνικοί λαοί της νότιας Ανατολίας (Λυδίας), επίσης για να περιγράψουν τους πολέμαρχους και όλα φυσικά από την ελληνική λέξη ΤΥΡΑΝΝΟΣ… Σε βασιλική επιγραφή του 7ου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε στην Ekron / Έκρον, αναφέρεται το όνομα των Φιλισταίων Achish / Ekwesh (< Αχαιών)[8]…
«Ο πολιτισμός των Φιλισταίων ήταν εκλεκτικός και είχε παραλληλισμούς με τους πολιτισμούς της Ύστερης Εποχής του Χαλκού από όλη την ανατολική Μεσόγειο», είπε ο αρχαιολόγος Louise Hitchco από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης.
Ακόμη, αιγαιοπελαγίτικο ποτό και φαγητό που βρέθηκε στις τοποθεσίες των Φιλισταίων, προτείνουν οι Maeir και Hitchcock, μπορεί να χρησίμευε ως ένα σύμβολο νόστου. Επισημαίνουν και το «γλέντι» - σημαντικό χαρακτηριστικό των Ελληνικών κοινωνιών της Εποχής του Χαλκού.
Κατά τον Maeir «μάλλον, φαίνεται να έχουμε πολιτισμό λίγο από Ελλάδα, λίγο από Κύπρο, λίγο από Κρήτη, και λιγότερο από Ανατολία και άλλα μέρη»…
Το 604 π.Χ., ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσωρ Β' (605–562 π.Χ.) ερήμωσε τις υπόλοιπες πόλεις των Φιλισταίων και έστειλε τους Φιλισταίους Έλληνες σε εξορία στην Μεσοποταμία. Πινακίδες με σφηνοειδή γραφή που έχουν ανακαλυφθεί κοντά στην Βαβυλώνα (νυν Ιράκ) τους περιγράφουν ως «άνδρες της Γάζας» ή «άνδρες της Ασκελόν». Αυτό δηλώνει ότι οι Φιλισταίοι Έλληνες ζούσαν κοντά στην πόλη και, ίσως, να διατήρησαν την ταυτότητά τους σε κάποιο βαθμό. Αλλά οι απόγονοί τους δεν επέστρεψαν ποτέ στην Φιλιστία και έζησαν στην Βαβυλώνα. Έτσι έχουμε πιστοποιημένη εγκατάσταση Ελλήνων στην Βαβυλώνα από τον 7ο αι. π.Χ.
Αφού ξεκαθαρίσθηκε, λοιπόν, το ποιοι ήταν οι «γερμανικής επινοήσεως» «Λαοί της Θάλασσας» και η προπαγάνδα της εβραϊκής Βίβλου, το επόμενο, λοιπόν, βήμα της επιστημονικής κοινότητος είναι να μελετήσει τον Αιγύπτιο συγγραφέα Μανέθωνα, και να καταλάβει πως οι «Αιγύπτιοι φαραώ», δεν ήταν Αιγύπτιοι, αλλά ήταν Έλληνες, κυρίως εκ Caphtor / από την Κεφτόρ / Κεφτώρ / Κεφτιού, δηλ. Κρήτες Έλληνες, εκ Κρήτης… Μέχρι τότε έχουμε δρόμο ακόμη μπροστά μας…
ΠΗΓΗ: ILAN BEN ZION «The Philistine Age - Archaeologists are reconsidering the origins and history of a much-maligned ancient people», AJA, Ιουλ./Αυγ. 2022. Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.7.2022.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Διοικείτο από βασιλείς πιστούς στον φαραώ.
[2] Ο Νταγών / Νταγόν/ Νταγάν / Δαγών / Δαγόν/ Δαγάν / Νταγκών / Νταγκόν/ Νταγκάν / Δαγκών / Δαγκόν/ Δαγκάν / Dagan / Dagon / (< Δίας, Ζευς) ήταν ο εθνικός θεός των Φιλισταίων Ελλήνων (κατά την Εβραϊκή Βίβλο), πατέρας των θεών, θεός της ευημερίας, πηγή της βασιλικής νομιμότητας, άρχων της γης.
Κατά τον Φίλωνα (από την πόλη Βύβλο), ο Φοίνικας συγγραφέας Sanchuniathon εξήγησε το όνομα Δαγών ως λέξη για «σιτηρά» (σιτόν) < Δα (= γη + αγών)!
Λατρεύθηκε και στην Φοινίκη, την Συρία, (ναοί του στο Tuttul, την Terqa, το Mari και το Emar), στην Ουγκαρίτ, στον Άνω Ευφράτη, στην Μεσοποταμία (ως Enlil ή Hurrian Kumarbi), στην Ανατολική Μεσοποταμία (όπου πολλοί ηγεμόνες τον θεωρούσαν ως τον θεό που μπορούσε να τους παραχωρήσει την βασιλεία στις δυτικές περιοχές). Ναοί τους στην ελληνική Φιλιστία υπήρχαν στο Ashdod και την Γάζα.
[3] Βασικό λιμάνι της Φιλιστίας, με μεγάλες αιγυπτιακές φρουρές. Στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα Αμάρνα / Amarna, ανάμεσα σε αρχεία του 14ου αιώνα π.Χ. βρέθηκε και αλληλογραφία του ηγεμόνα της Γαθ (τουλάχιστον 11 επιστολές) με τον φαραώ.
[4] Νυν ισραηλινή πόλη.
[5] Η Ιερουσαλήμ, συγκριτικά, δεν θα έφτανε σε αυτό το μέγεθος, παρά μόνον τον 6ο αι., στις παραμονές της καταστροφής της, το 586 π.Χ.
[6] ή Pulasati μία ακόμη από τις πολλές «εθνοτικές» ομάδες των «Λαών της Θάλασσας», οι οποίοι δεν είναι παρά οι Πελασγοί. Εμφανίζονται σε αποσπάσματα από αρχαία αιγυπτιακά ιστορικά και εικονογραφικά αρχεία, κατά τα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ. Εμφανίζονται στην Αρχαία Αίγυπτο, επί Ραμσή Γ', με πιο διάσημη την Μάχη του Δέλτα. Αναφέρεται ότι αποδεκατίστηκαν από τον αιγυπτιακό στρατό. Και μεταφέρθηκαν βίαια από τον φαραώ στη νότια Χαναάν, στο σύνορα της Αιγυπτιακής Αυτοκρατορίας. Αλλά η αρχαιολογία δεν μπόρεσε ακόμη να το επιβεβαιώσει. Ίσως πρόκειται για ένα ακόμη φαραωνικό προπαγανδιστικό κείμενο.
Εν τέλει επειδή Π = Β = Φ οι Φιλισταίοι και οι Πελεσταίοι / Πελασγοί μπορεί να είναι το ένα και το αυτό όνομα.
[7] νεκρικός ναός του Ραμσή.
[8] Οι Denyen είναι οι Δαναοί του Άργους, οι Lukka οι Λύκοι / Λύκιοι (Κρήτες, Αρκάδες και Αττικοί), οι Shekelesh οι Σικελοί, οι Sherden οι Σαρδηνοί, κλπ.
Φιλισταιοι Ελληνες μυκηναικη εποχη, Κρητη, υποτιμηση Βιβλος τυμβος, Tell es Safi, παρακτια πεδιαδα Ισραηλ μεσογειος Τελ ες Σαφι εισοδος εισβολη εχθρος Ισραηλιτες Λεβαντε, 3.200 χρονια πριν εισβολεις Λαοι της Θαλασσας Υστερη Εποχη του Χαλκου 1550 1200 πΧ 16ος 13ος Αιγυπτος σημιτες Χαναναιοι παλαιστινη επιδρομη Χανααν βασιλεια Αιγυπτιος φαραω Ραμσης Γ 1184 1153 1175 ερειπια Γαθ Σημιτης λευκος λοφος αραβικα βραχος λευκη κιμωλια γεωργια Σταυροφορος καστρο 12ος αιωνας μΧ Blanche Garde / Λευκο Φρουριο Gath 5 πεντε πολεις, Φιλισταικη Πενταπολη, Εποχη του Σιδηρου 1200 539 αρχαιολογος ανασκαφη Πενταπολις, Φιλιστια, συγγραφεας βιβλιο Εβραικη Βιβλος λαος Θαλασσα εβραιοι συγγραφεις γραμματεις απεριτμητος περιτομη ειδωλολατρες, αρχανθρωπους ειδωλολατρης, αρχανθρωπος προσωπικοτητα Βιβλου Αγια Γραφη, Ισραηλιτης δικαστης Σαμψων πολεμιστης σαγονι γαιδαρος ονος στυλος ναος, Dagon θεος Κιβωτος της Διαθηκης, παλαια Διαθηκη, Σαουλ, βασιλιας σπαθι αυτοκτονια αιχμαλωτος γαμπρος κληρονομος, δαβιδ Δαυιδ, μονομαχια Φιλισταιος Ελληνας ηρωας Γολιαθ Γκαθ, γιγαντας σφεντονα ευρηματα ανασκαφες, 20ος αρχαιολογια Αιγαιο πατριδα μυκηναιοι Εποχη Χαλκου αρχαια Ελλαδα, επικο ποιημα Τρωικος Πολεμος, Ιλιαδα Οδυσσεια Ομηρος 1990, Ashdod, ασντοντ Ashkelon Ekron Γαζα, αζωτος / Ασκελωνη / Ασκαλωνη Ασκελων, Ασκαλων Ακκαρων Ακαρων Γετη Γατη Gat προελευση μεταναστευση κατακτηση Αμερικανος εβραικης καταγωγης αρχαιολογοι 13ος οπλα οπλο μπεθ σεμες Beth Shemesh Βιβλιο των Κριτων κλεμμενη Κιβωτος πρωιμα φιλισταικα κεραμικα, μυκηναικα αγγεια πηλος αγγειοπλαστης μνημειο οχυρωση πυλη μεταλλουργια 9ος εμποριο ορυχειο χαλκος Αζαηλ Αραμαιοι Συρια πολιορκια 2013 νεκροταφειο ταφοι ταφη ταφικη πρακτικη νεκρος αποτεφρωση συλλογικη λακκος ομαδικος ταφος γενετικη DNA 10ος ευρωπαικο γενετικο συστατικο, Ειδωλιο φτερωτο κερασφορο κρανος κεφαλη πουλι, αναγλυφο μεντινετ Χαμπου Medinet Habu συμβολο συσπειρωση οστο σκυλος χοιρος διατροφη Ανατολια χλωριδα συκια συκομορεα, παπαρουνα κυμινο, κυκλικη εστια βοτσαλο κεντρο σπιτι οικια Κυπρος λατρεια ειδωλια θεοι χερια σηκωμενα αναταση σχημα ελληνικο γραμμα ψυ Ψ ψι ψυσχημα ψισχημα ψυσχημο ψισχημο κυπριακο εγκοπη ωμοπλατη αγελαδα μαντικη, μαντεια αρχαιος ελληνικος κοσμος λεξη σερεν SEREN, ηγετης πελεσετ Peleset αναγλυφα ταρβανις ταρουανις TARWANIS, Λουβιανοι, Λυδια λουβια λυδιοι λυδοι πολεμαρχος ΤΥΡΑΝΝΟΣ βασιλικη επιγραφη 7ος εκρον, αχις Achish / Ekwesh Αχαιοι αχαια πολιτισμος εκλεκτικος αιγαιοπελαγιτικο ποτο και φαγητο νοστος γλεντι ελληνικη κοινωνια 604 7ος βασιλευς Βαβυλωνα Ναβουχοδοοόσωρ Β 605 562 εξορια Μεσοποταμια Πινακιδα σφηνοειδης γραφη Βαβυλων Ιρακ ανδρες της Γαζας ταυτοτητα απογονοι γερμανια επινοηση προπαγανδα μανεθων μανεθωνας Caphtor Κεφτορ / Κεφτωρ / Κεφτιου, Κρητες Νταγων / Νταγον/ Νταγαν / Δαγων / Δαγον/ Δαγαν / Νταγκων / Νταγκον/ Νταγκαν / Δαγκων / Δαγκον / Δαγκαν / Dagan / Dagon / Διας, Ζευς εθνικος θεος πατερας των θεων, θεος της ευημεριας, βασιλικη νομιμοτητα αρχων της γης Φιλωνας φιλων Βυβλος Φοινικας φοινικες Sanchuniathon σανχουνιαθον σιτηρα σιτον σιτων Δα γη + αγων Φοινικη, ναοι τουτουλ τουττουλ Tuttul, τερκα Terqa, μαρι Mari εμαρ Emar Ουγκαριτ, ανω Ευφρατης, ενλιλ Enlil χουριαν χουρριαν κουμαρμπι Hurrian Kumarbi ανατολικη αιγυπτιοι Αμαρνα / Amarna, 14ος αρχειο αρχεια αλληλογραφια ηγεμων επιστολη Ιερουσαλημ, 6ος καταστροφη 586 πουλασατι Pulasati εθνος Πελασγοι αποσπασμα ιστορικα και εικονογραφικα 2η χιλιετια Μαχη του Δελτα Νειλου νειλος Αιγυπτιακη Αυτοκρατορια νεκρικος ντενυεν ντενιεν Denyen Δαναοι Αργος, λουκκα λουκα Lukka Λυκοι / Λυκιοι Κρητες, Αρκαδες αρκαδια Αττικοι αττικη οι Shekelesh σεκελς Σικελοι σικελια Sherden σερδεν σερντεν Σαρδηνοι σαρδηνια πελεσταιοι
ΠΗΓΗ arxeion-politismou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου