Το ευάλωτο σημείο της Συνθήκης Σεβρών

Το ευάλωτο σημείο της Συνθήκης Σεβρών
Του Ν. Λυγερού

Από την αρχή αν δεν είχε γίνει το λάθος της ελληνικής πλευράς το 1915 με την απαράδεκτη στάση ουδετερότητας, η Συνθήκη Σεβρών δεν θα είχε το ευάλωτο σημείο που αποτελείται από την Κωνσταντινούπολη, όμως το πρόβλημα της έξυπνης ιστορίας είναι ακόμα πιο βαθύ με την έννοια ότι λόγω έλλειψης πολιορκητικής ακόμα και οι Σύμμαχοι δεν ανέλυσαν σωστά τις επιπτώσεις αυτού του σημείου. Διότι χρονοστρατηγικά η Θράκη δεν στέκει υπερδομικά χωρίς την Κωνσταντινούπολη. Αυτό σημαίνει ότι θεώρησαν πολύ απλά ότι η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη επαρκούσε για την περιοχή. Έκαναν ένα ανάλογο λάθος με το Βέλγιο και τη γραμμή Maginot στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η τότε μη αξιόπιστη ελληνική πλευρά, λόγω ανικανότητας του Βασιλιά και του προσωπικού συμφέροντος του Βενιζέλου, οδήγησε σ’ ένα μεγαλύτερο στρατηγικό λάθος, αφού ουσιαστικά το θρακικό μέτωπο έγινε ανύπαρκτο. Κι ενώ όλοι ασχολήθηκαν με το Μικρασιατικό λόγω Άγκυρας και Σμύρνης, ο αληθινός στόχος της Τουρκίας παρέμενε ο αφοπλισμός της Κωνσταντινούπολης κι αυτό δεν γινόταν παρά μόνο με την κατάληψη της Θράκης σε μεγαλύτερο βάθος. Έτσι δημιουργήθηκαν τα Μεγάλα Κατεχόμενα με την συνθήκη Λωζάννης του 1923. Κι από τότε βλέπουμε ότι δεν υπάρχει δόρυ χωρίς αιχμή. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι πρέπει για να υπερασπιστούμε τη Θράκη με αποτελεσματικό τρόπο, να ξεπεράσουμε το νοητικό εμπόδιο του Έβρου και βέβαια να ενσωματώσουμε την Κωνσταντινούπολη στα νοητικά μας στρατηγικά σχήματα, όσο αδιανόητο κι αν φαίνεται στους άσχετους και στους ραγιάδες, αλλά αν τους περιμένουμε για ν’ αλλάξει ο κόσμος και να δικαιωθεί η ιστορία, δεν θα είχαμε κάνει ούτε την Εθνική Επανάσταση για να μην ενοχλήσουμε τις ψεύτικες ισορροπίες, που οφειλόταν σ’ ένα Σύνδρομο Στοκχόλμης που έχουμε ξεπεράσει χρονοστρατηγικά.

Ένα βυζαντινό νοητικό σχήμα
Του Ν. Λυγερού

Για να γίνει η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, οι Τούρκοι επιτέθηκαν πρώτα στη Θράκη για να εξουδετερώσουν τα κάστρα της που προστάτευαν δομικά την Πόλη. Μ’ αυτόν τον τρόπο μετέτρεψαν την τελευταία σε νησί απομονωμένο, ενώ ήταν γωνία με στρατηγικό βάθος. Η εξουδετέρωση των θρακικών κάστρων αφόπλισε και την εφοδιαστική αλυσίδα, που θα λειτουργούσε μέσω ξηράς, την ώρα της πολιορκίας. Έτσι η προτελευταία φάση της άλωσης δεν έγινε από την ασιατική πλευρά, αλλά την ευρωπαϊκή. Αυτό το νοητικό σχήμα που έζησε το Βυζάντιο, επαναλήφθηκε έμμεσα με την Συνθήκη Σεβρών το 1920 και άμεσα με την Συνθήκη Λωζάννης το 1923 μέσω της αποστρατικοποιημένης ζώνης. Ουσιαστικά αυτό που έγινε ήταν η αποτροπή οποιασδήποτε παρέμβασης πάνω στην Πόλη. Αυτό το σχήμα παρουσιάστηκε και πάλι με τη Σύμβαση Μontreux το 1936 για τα Στενά που έληξε το 1956. Με πιο σύγχρονη ορολογία πρόκειται για την δημιουργία μιας buffer zone ανάλογη με την πράσινη γραμμή της Κύπρου, δίχως όμως ν’ αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι ότι είναι κατεχόμενα και μόνο. Διότι η υπογραφή του Βενιζέλου ως πρώην στη Συνθήκη Λωζάννης δεν ήταν υποχρεωτική και θα μπορούσε να την είχε αποφύγει, αν πραγματικά δεν την ήθελε, αλλά την ήθελε και αυτό φάνηκε και με το Σύμφωνο Φιλίας το 1930 ή ακόμα και με την πρότασή του να πάρει ο Κεμάλ ο γενοκτόνος το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1934. Έτσι, η ανταλλαγή πληθυσμών μ’ αυτά τα σχήματα θα ήταν στην Κύπρο το ανάλογο από την αποδοχή της διχοτόμησης και την απαγόρευση προσφυγών και αποζημιώσεων, πράγμα το οποίο θα θεωρούσαμε όχι μόνο απαράδεκτο, αλλά και καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και η απομόνωση της Κωνσταντινούπολης μ’ αυτό το βυζαντινό νοητικό σχήμα σχετίζεται και με την έλλειψη υποστήριξης του Πόντου.

Η οριοθέτηση του Wilson
Του Ν. Λυγερού

Η οριοθέτηση του Αμερικανού Προέδρου ως συνέπεια της Συνθήκης Σεβρών του 1920 και των 14 σημείων του, θέτει ένα πρόβλημα κι έναν προβληματισμό που αφορά στα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας. Πιο συγκεκριμένα μετά τη Συνθήκη Σεβρών οι Μεγάλες Δυνάμεις ζήτησαν από τον Πρόεδρο Wilson που είχε πάρει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1919 λόγω της έντονης υποστήριξής του για τον θεσμό της Κοινωνίας των Εθνών που θα οδηγήσει στη συνέχεια στη δημιουργία του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών το 1946, να χαράξει τα σύνορα μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας. Αυτό το πρόβλημα αν δεν το εντάξουμε στο πλαίσιο της γενοκτονίας των Αρμενίων, δεν θα μπορούσε να ήταν μια άσκηση έξυπνης ιστορίας αφού συχνά στο παρελθόν και στο μέλλον της εποχής είχαμε ανάλογες περιπτώσεις για τα σύνορα δύο χωρών μετά από αλλαγή φάσης. Η καινοτομία του Woodrow Wilson προέρχεται από το γεγονός ότι δεν χάραξε την οριοθέτηση εξετάζοντας μόνο πού και ποιοι ήταν οι ζωντανοί, διότι ήξερε ότι δεν θα ήταν Δίκαιος, αφού είχε γίνει γενοκτονία. Έτσι ο Wilson σεβάστηκε τον αρμενικό πολιτισμό ως μέλος της Ανθρωπότητας κι εξέτασε ποια ήταν τα αποδεικτικά στοιχεία της ύπαρξης αυτού του αυτόχθονου λαού. Με άλλα λόγια σεβάστηκε Δικαιώματα που θα γίνονταν πραγματικότητα μόνο το 2007 σε επίσημο επίπεδο και στα Ηνωμένα Έθνη. Το πιο εντυπωσιακό για μας όμως είναι ότι σεβάστηκε το πρώτο άρθρο των Δικαιωμάτων της Ανθρωπότητας, αφού σκέφτηκε μαζί με τους ζωντανούς και τους νεκρούς της γενοκτονίας ως αθώα θύματα και τους αγέννητους ως επόμενους αθώους που έπρεπε να προστατέψει με μια δίκαια οριοθέτηση. Και είναι ακριβώς αυτό που έκανε. Με αυτή την έννοια είναι βέβαια και άξιος και Δίκαιος. Αφού βοήθησε την ίδια την Ανθρωπότητα, όπως πιο μετά και ο Lemkin.

Δικαιώματα της Ανθρωπότητας


Άρθρο 1

Η Ανθρωπότητα αποτελείται από τους νεκρούς, τους ζωντανούς και τους αγέννητους ανθρώπους, είναι προικισμένη με λογική και συνείδηση. Έχει το δικαίωμα ζωής, ελευθερίας, αξιοπρέπειας και εξέλιξης στον Χρόνο.


Άρθρο 2

Η Ανθρωπότητα δικαιούται να επικαλείται όλα τα Δικαιώματα και όλες τις ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη χωρίς καμία εξαίρεση. Δεν θα μπορεί καμία κοινωνία να διαπράττει πράξη βαρβαρότητας εναντίον της.


Άρθρο 3

Η Ανθρωπότητα δικαιούται την προστασία των Δίκαιων ενάντια στη βαρβαρότητα για να ζήσει χωρίς φόβο η αθωότητά της κι έχει το δικαίωμα να ασκεί ένδικα μέσα στα διεθνή δικαστήρια κατά των πράξεων βαρβαρότητας που παραβιάζουν τις αξίες της.


Άρθρο 4

Η Ανθρωπότητα δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα τη Γη της κι έχει το δικαίωμα να παράγει Έργο, το οποίο θα προστατεύεται στη συνέχεια ως κληρονομιά.



Άρθρο 5

Η Ανθρωπότητα έχει δικαίωμα στην έξυπνη παιδεία και στη στρατηγική για να μη πέσει θύμα και να μη γίνει ποτέ θύτης ακόμη και άθελά της, γιατί έχει δικαίωμα να σωθεί.



Άρθρο 6

Η Ανθρωπότητα έχει το δικαίωμα να σκέφτεται το μέλλον, να θυμάται το παρελθόν, να χαίρεται την ομορφιά και να συνεχίζει διαχρονικά την εξέλιξη δίχως ν’ αυτοκτονήσει.


Άρθρο 7

Τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας είναι απαράγραπτα, διότι ο Χρόνος είναι μαζί μας. Με αυτήν την έννοια έχει δικαίωμα ν’ αντισταθεί στη βαρβαρότητα.



Άρθρο 8

Η Ανθρωπότητα έχει δικαίωμα να έχει ιστορία που κανείς δεν μπορεί να καταστρέψει για οποιοδήποτε λόγο επειδή είναι συνέχεια διακλαδώσεων με ρίζες.


Άρθρο 9

Η Ανθρωπότητα έχει δικαίωμα να ζήσει χωρίς γενοκτονίες κι έχει το δικαίωμα να εξασφαλίσει την άμυνά της για να είναι εδώ ακόμα και μετά.


Άρθρο 10

Κανένα άρθρο της παρούσας διακήρυξης δεν μπορεί να ερμηνευτεί έτσι ώστε να πληγώσει την Ανθρωπότητα με οποιοδήποτε έγκλημα βαρβαρότητας.