Η Εκκλησία να αξιοποιήσει την πνευματική της δύναμη!

Γράφει ο Φιλομαθής

Στην επίθεση οφείλει να περάσει η Εκκλησία επιστρατατεύοντας όλα τα πνευματικά της όπλα και τα ικανότερα στελέχη της, ύστερα από την άδικη και παράλογη στοχοποίησή της από οργανωμένα αντιεκκλησιαστικά κέντρα. Οφείλει να περάσει σε επίθεση όχι βέβαια ενάντια σε συνανθρώπους μας αλλά ενάντια στον κορωνοϊό.

Η Εκκλησία όλα αυτά τα δύσκολα και τραγικά χρόνια στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και βοήθησε χιλιάδες συνανθρώπους

μας να αντιμετωπίσουν την οικονομική και πνευματική κρίση, που πέρασε η χώρα μας, και από την οποία ακόμη δεν έχει προλάβει να συνέρθει.  Προσέφερε (και συνεχίζει να προσφέρει) και φαγητό και χρήματα και συσσίτια και λύσεις σε εργασιακά αδιέξοδα και περίθαλψη σε αρρώστους και αδύναμους και υποδομές και ψυχολογική και πνευματική στήριξη, και σε πολλές περιπτώσεις ανέλαβε οικειοθελώς, ταπεινοφρόνως και σιωπηλώς να καλύψει τραγικές ελλείψεις και λάθη της πολιτείας.  Αυτά όλα δεν πρέπει να τα ξεχνάει κανένας πολιτειακός και επιστημονικός παράγων.

Επίσης δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι ασθένειες δεν είναι μόνο σωματικές, αλλά συνδέονται άμεσα και με την ψυχολογία των ανθρώπων.  Το τραγικώτερο λάθος αυτή τη στιγμή θα ήταν να κλείσουν οι ναοί και να σταματήσουν να τελούνται οι διάφορες ιερές ακολουθίες.  Όταν προτρέπεις και υποχρεώνεις μαζικά τον πληθυσμό μιας χώρας να μένει κλεισμένος στο σπίτι του, χωρίς δραστηριότητες, χωρίς κοινωνικές επαφές, χωρίς εργασία κ.λπ., δεν χρειάζεται να είσαι προφήτης για να καταλάβεις ότι σύντομα θα εκδηλωθούν μελαγχολία, κατάθλιψη, φοβία, απόγνωση, απελπισία, υστερία, ακόμη και τάσεις αμοραλισμού, αυτοτραυματισμού ή και αυτοκτονίας!

Η θρησκευτική πίστη είναι ένα ισχυρό αντίδοτο ενάντια στην κακή ψυχολογία. Χρειάζεται λοιπόν να ενισχυθεί η υγιής πίστη των ανθρώπων και όχι να αποδυναμωθεί. Επομένως η Εκκλησία είναι και στην παρούσα δύσκολη στιγμή ένας ισχυρός σύμμαχος της Πολιτείας· και μάλιστα ένας ισχυρός σύμμαχος που δεν κοστίζει σχεδόν τίποτε! 

Η Εκκλησία ενισχύει ηθικα, πνευματικά και ψυχολογικά, εκατομμύρια πολίτες, για τους οποίους δεν νομίζω ότι θα επαρκούσαν όλοι οι ψυχολόγοι, ψυχίατροι και κοινωνιολόγοι της χώρας. Αλλά και αν τυχόν επαρκούσαν, είναι πολύ αμφίβολο αν θα είχαν τόση αποτελεσματική επίδραση όση έχει το Ευαγγέλιο και ο σωστός εκκλησιαστικός λόγος.

Θα ήταν τραγικό λάθος να κλείσουν οι Εκκλησίες και να περιοριστούν οι ιερές ακολουθίες.  Πρέπει να γίνει το ακριβώς αντίθετο, για να ενισχύεται το θρηκευτικό φρόνημα των πιστών.  Και αυτό μπορεί να γίνει με σωστή οργάνωση και σε συνδυασμό με την αποφυγή μαζικών εκκλησιαστικών συναθροίσεων.

Ας πάψουν πλέον να κοάζουν ενάντια στις λατρευτικές συνάξεις όσοι ενοχλούνται, αφού διαπιστώθηκε από τα ρεπορτάζ των τελευταίων ημερών ότι ο κόσμος της Εκκλησίας και νουνεχής είναι, και έλαβε το μήνυμα, και σταμάτησε να προσέρχεται μαζικά στους ναούς. Όταν σε έναν ναό βρίσκονται 10 ή 20 πιστοί, σκορπισμένοι σε όλο τον χώρο, με απόσταση  2 ή 5 ή και 7 μέτρα μεταξύ τους, ποιό είναι το πρόβλημα;  Γιατί υπάρχει κίνδυνος εκεί και όχι μέσα σε ένα ταξί ή στις λαϊκές αγορές ή στις δημόσιες υπηρεσίες; 

Η Εκκλησία είναι νοσοκομείο πνευματικό. Και όπως δεν κλείνουν τα ιατρικά νοσοκομεία, έτσι δεν πρέπει να κλείσουν και οι ναοί. 

Ας κοιτάξει η Πολιτεία σε άλλους χώρους να βρει πραγματικές προβληματικές πηγές μεταδόσεως νόσων και ασθενειών. Μήπως να γίνει ένας εξονυχιστικός έλεγχος για να περιοριστούν π.χ. οι παράνομες χαρτοπαικτικές λέσχες, τα παράνομα τζαμιά, οι παράνομες χωματερές, οι παράνομοι οίκοι ανοχής, και άλλα παρόμοια; Ας πάψει επιτέλους η υποκρισία και ας σοβαρευτούμε λίγο, ειδικά σε τούτες τις κρίσιμες στιγμές.

* * *

Από την πλευρά της η Εκκλησία μπορεί θαυμάσια να χρησιμοποιήσει τα πνευματικά της όπλα, και σε συνεργασία με τους αρμόδιους επιστημονικούς και πολιτειακούς φορείς να βοηθήσει ουσιαστικά τους ανθρώπους, που έντρομοι, ευάλωτοι και αδύναμοι βλέπουν το φάσμα του θανάτου να αγκαλιάζει τους ίδιους και τους δικούς τους.  Γιατί πρέπει να το ομολογήσουμε, η ιατρική επιστήμη τούτη την ώρα είναι ουσιαστικά ανήμπορη να αντιμετωπίσει το καινούργιο αυτό θανατικό! Η ιατρική κοινότητα περιορίζεται σε ρόλο υγειονομικό· μπορεί να διαπιστώσει την ασθένεια, μπορεί να καταγράψει την πορεία της, μπορεί να δώσει συμβουλές για το τί να αποφεύγουμε, αλλά ακόμη δεν μπορεί να θεραπεύσει! 

Ο ανθρώπινος οργανισμός, αυτό το τέλειο δημιούργημα του πανσόφου Θεού, εχει την ικανότητα στις περισσότερες περιπτώσεις να αντιστέκεται επιτυχώς στον νέο ιό.  Το πώς και το γιατί είναι θέματα της ιατρικής να τα εξετάσει και να τα εξηγήσει· αλλά η επίκληση της θείας φιλανθρωπίας για ταχεία απαλλαγή από αυτόν τον κίνδυνο είναι καθήκον της Εκκλησίας.  Επιστήμη και Εκκλησία πρέπει να συνεργάζονται αρμονικά.

Θα μπορούσε λοιπόν η Εκκλησία να αναλάβει μία σειρά πρωτοβουλιών όπως οι ακόλουθες (ενδεικτικά).

1) Περιορισμός στην προσέλευσι των πιστών στις ιερές ακολουθίες, ανάλογα με τη χωρητικότητα κάθε ναού.  Στη λειτουργία να προσέρχονται μόνον όσοι πρόκειται να κοινωνήσουν και εφόσον είναι απόλυτα υγιείς.  Να κοινωνούν μόνον όσοι έχουν τις προϋποθέσεις, δηλαδή όσοι πιστεύουν, έχουν συνειδητή εκκλησιαστική ζωή και έχουν την άδεια του πνευματικού τους κ.λπ., και όχι ο κάθε ένας, έτσι για το... «καλό»!  Όσοι είναι ασθενείς και πρέπει να κοινωνήσουν, να συνεννοούνται με την ενορία τους και να τους επισκέπτεται ο ιερέας στο σπίτι, όπως γίνεται εδώ και 2000 χρόνια στην Ορθόδοξη Εκκλησία για τους αρρώστους και ανήμπορους.

2) Να τοποθετηθούν στις εισόδους των ναών άνθρωποι που θα ελέγχουν τη ροή των πιστών, όπως θα γίνεται από εδώ και πέρα στα σουπερμάρκετ και τα φαρμακεία. Τέτοιοι άνθρωποι υπήρχαν και στην αρχαία εκκλησία και ονομάζονταν πυλωροί, δηλαδή θυρωροί. Ο ρόλος τους ήταν πολύ σημαντικός και απαραίτητος. 

3) Να τοποθετηθούν στην είσοδο κάθε ναού αντισηπτικά υγρά και μαντιλάκια, οι ναοί να είναι καλά αεριζόμενοι και φωτιζόμενοι (κατά προτίμηση με φυσικό τρόπο), οι ακολουθίες να τελούνται με ανοιχτές πόρτες και ανοιχτά παράθυρα (όπου το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες), αλλά χωρίς υπερβολές· να μην αρρωστήσουν και οι υγιείς!

4) Να γίνονται  συχνές απολυμάνσεις των ναών και των γραφείων τους.

5) Να βεβαιωθούν οι μητροπόλεις για την άριστη υγεία των λειτουργών.  Οι μεγάλης ηλικίας ιερείς (π.χ. 80 ετών και άνω), όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και όσοι έχουν την παραμικρή αδιαθεσία ή ασθένεια να ενημερώνουν αμέσως τη μητρόπολή τους και να απέχουν από τα τελετουργικά τους καθήκοντα.

6) Δεν υπάρχει λόγος να διακοπεί η τέλεση των προηγιασμένων λειτουργιών και των λοιπών καθημερινών ακολουθιών, αφού έτσι κι αλλιώς σ’ αυτές προσέρχεται περιορισμένος αριθμός πιστών.  Πρέπει όμως να τηρούνται σχολαστικά όλα τα παραπάνω αποτρεπτικά μέσα (έλεγχος του αριθμού των εκκλησιαζομένων, αποστάσεις ασφαλείας, υγιείς λειτουργοί και λοιπά).  Μάλιστα οι πιστοί μπορούν να καθοδηγούνται οργανωμένα από τους εφημερίους να κοινωνούν στις προηγιασμένες, για να μην υπάρχει μαζική προσέλευση στις κυριακάτικες λειτουργίες.

7) Όσοι δεν είναι υγιείς να μην προσέρχονται στους ναούς για όσο χρειαστεί μέχρι την αποκατάσταση της υγείας τους.

8) Όσοι δεν πρόκειται να κοινωνήσουν να μην προσέχονται στη λειτουργία (για το διάστημα της επιδημίας).  Ας επανέλθει η εκφώνηση των κατηχουμένων στη λειτουργία, οπότε μετά το Ευαγγέλιο να αποχωρούν όσοι δεν θα κοινωνήσουν.  Έτσι θα έχουμε αποσυμφόρηση.  Αυτό ήταν η συνήθης πρακτική στην αρχαία Εκκλησία.

9) Να οργανωθούν, όπου είναι δυνατόν, διπλές βάρδιες ιερέων, ψαλτών και νεωκόρων, που θα κρατούν ανοιχτούς τους ναούς όλη την ημέρα, αν γίνεται, ώστε στις μεγάλες πόλεις και όπου αλλού έχουμε πολύ πληθυσμό να μπορούν να προσέρχονται στον ναό όσοι θέλουν και δεν έχουν εκκλησιαστεί (πάντοτε με έλεγχο της ροής των εισερχομένων), για να ανάψουν ένα κερί και να προσευχηθούν κατ᾿ ιδίαν, ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός στις ακολουθίες.

10) Να δοθούν ειδικές οδηγίες για το μυστήριο της εξομολογήσεως.  Αν πρέπει (και πότε πρέπει) να φορούν μάσκα ο εξομολόγος και ο εξομολογούμενος, σε τι απόσταση να κάθονται, και λοιπά, ώστε να διαφυλάσσωνται και η υγεία των ανθρώπων και το απόρρητο του μυστηρίου.

11) Να δοθεί ειδική μέριμνα για τα μοναστήρια.  Ίσως να απαγορευτούν ή να περιοριστούν δραστικά οι προσκυνηματικές εκδρομές στις ιερές μονές τουλάχιστον μέχρι το τέλος της Τεσσαρακοστής.  Οπωσδήποτε να εφαρμοστούν και εκεί τα μέτρα προστασίας που θα ισχύουν και για τους ενοριακούς ναούς.  (Ειδικά για το Άγιον Όρος τις σχετικές αποφάσεις πρέπει να τις λάβει ή η Ιερά Κοινότητα ή η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου).

12) Να παύσουν για όλη αυτήν την περίοδο οι λιτανείες, οι μεταφορές λειψάνων και εικόνων, οι μονοκλησιές, τα συλλείτουργα, οι υπέρλαμπροι εκκλησιαστικοί πανηγυρισμοί, καθώς και οι αρχιερατικές χοροστασίες σε κατανυκτικούς εσπερινούς και χαιρετισμούς.  Όλα αυτά δημιουργούν μαζικές συναθροίσεις πιστών, οι οποίες πρέπει να αποφεύγονται ακόμη και σε ανοιχτούς υπαίθριους χώρους.  Όταν περάσει και αυτή η δοκιμασία θα κάνουμε άφοβα ευχαριστήριες λιτανείες και πανηγύρια και άφθονα συλλείτουργα.

13) Γενικά να προσανατολιστεί η Εκκλησία στην δημιουργία μικρότερων εκκλησιαστικών κοινοτήτων. (για το άμεσο μέλλον).  Δεν είναι σωστό να υπάρχουν στα αστικα κέντρα τεράστιες ενορίες των 10.000 και 30.000 ανθρώπων, που να «εξυπηρετούνται» από έναν ενοριακό ναό!  Πρέπει να βρεθούν κάποιες λύσεις για την δημιουργία πολλών μικρότερων και πιο διαχειρίσιμων ενοριών.  Άλλωστε κι ο ίδιος ο Χριστός είπε· «Μη φοβού το μικρόν ποίμνιον» (Λκ 12:32).

14) Να οργανωθούν καθημερινά δεήσεις και παρακλήσεις σε όλους τους ναούς εκ περιτροπής για την αποτροπή του ισχυρού λοιμού.  Οι ακολουθίες αυτές να τελούνται από έναν ή δύο ιερείς με 1-2 ψάλτες σε κάθε αναλόγιο και ενδεχομένως με τη συμμετοχή περιορισμένου αριθμού πιστών.  Να μεταδίδονται όμως απευθείας ραδιοφωνικά ή τηλεοπτικά, ώστε οι πιστοί να βλεπουν και να ακούν ότι οι πνευματικοί τους πατέρες προσεύχονται για όλους μας και αγρυπνούν μαζί μας.

Φιλομαθής