Γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια από την εθνεγερσία του 1821, όχι τα διακόσια χρόνια από το 1821. Η χρονολογία ισχύει για όλους· η γενέθλια σημασία της ισχύει μόνο για τους Ελληνες διότι αυτοί εξεγέρθηκαν τότε, κερδίζοντας με βαρύ φόρο αίματος τη νεότερη ιστορική τους υπόσταση. Η πορεία του έθνους μας ακόμη δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ώστε να διατυπώσουμε επακριβώς με όρους ιστορικότητος τη δυναμική του ιδρυτικού εκείνου γεγονότος. Οσο η χώρα θα ταλαντεύεται μεταξύ των στρατηγικών της επιλογών και της καθημερινότητος των νοοτροπιών μας, τόσο το Εικοσιένα θα παραμένει στο νόημά του ρευστό, καίτοι ως συμβάν είναι αδιαμφισβήτητο.
ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΡΑΜΦΟΥ
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Η ελληνική κοινωνία μετεωρίζεται, αφού κυριαρχεί ακόμη στα πολιτικά πράγματα ένα μπρος – πίσω που εμποδίζει τη συνεπή της ενότητα στον ιστορικό χρόνο. Η συναισθηματική αοριστία ενός απολύτου υπαγορεύει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις απαιτήσεις του ορισμένου και πραγματικού.
Η διάκριση μεταξύ των διακοσίων χρόνων από το έτος 1821 και από την παλιγγενεσία της Ελλάδος το 1821 σχετίζεται με την ημερολογιακή υφή του χρόνου αφενός, και με την ιστορική χρονικότητα της σημασίας των γεγονότων της Επαναστάσεως του 1821 αφετέρου. Στην πρώτη περίπτωση τα διακόσια χρόνια μετρούν τη διανυθείσα έκτοτε χρονολογική απόσταση, όπως τα ατομικά μας γενέθλια καταγράφουν την αύξηση της ηλικίας μας από το ένα έτος στο άλλο με κεράκια.Ο φυσικός χρόνος επαναλαμβάνεται απλώς αθροιστικά. Δεν ισχύει το ίδιο όσον αφορά τη χρονικότητα της επετείου για την Επανάσταση του 1821 ως νέας για τον ελληνισμό αρχής. Στον αθροιστικά ανακυκλούμενο αστρονομικό χρόνο, η επέτειος αντιπαραθέτει έναν ιστορικό χρόνο και μας καλεί να διαβάσουμε στο ξετύλιγμά του το νόημα όσων από τότε συνέβησαν και συμβαίνουν. Τι είναι μία επέτειος; Είναι μία ημέρα ή μία περίοδος κατά την οποία μνημονεύουμε τακτικά αξιοσημείωτα, θετικά ή αρνητικά, γεγονότα. Τιμούμε φέτος την Επανάσταση του Εικοσιένα· θα αποτιμήσουμε του χρόνου, ελπίζω αναστοχαστικά, τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Γιορτάζουμε, με άλλα λόγια, στην κάθε επέτειο τη σημασία του αρχικού γεγονότος για εμάς σήμερα, όχι την ημερολογιακή του θέση στον χρόνο. Αυτή η σημασία μάς ζητεί να το αναλογιστούμε και να προχωρήσουμε απομακρυνόμενοι από το ίδιο το χρονικό γεγονός ανεπιστρεπτί. Αν αφεθούμε στην ιστοριογραφική ενθύμηση, το γεγονός θα σβήσει ή θα διατηρηθεί μυθολογικά και ρητορικά· θα το κρατούμε για πάντα μαζί μας σαν φυλαχτό, ζώντας το ως εφαλτήριο για το μέλλον. Με τον ιστορικό βηματισμό, η επέτειος δεν μας γυρίζει στην αφετηρία αναχρονιστικά· μας εκτοξεύει μαζί της μακριά και ψηλά, σημασιοδοτώντας την από το παρόν μας.
Βιώνουμε κάθε επέτειο σαν σημείο του φυσικού χρόνου στην ιστορική μας προοπτική. Μόνη της η ενθύμηση μας καλεί να αρκεστούμε νοσταλγικά σε πληκτικό αναμηρυκασμό των αρχικών γεγονότων, που στον χρόνο τους υπήρξαν ασφαλώς συναρπαστικά. Στην ιστορική του διάσταση το επετειακό υπερβαίνει την καταστατική του πραγματικότητα, αποκτά σημασία ζωής σ’ ένα χρόνο τον οποίο εκείνο παράγει. Υπ’ αυτό το πρίσμα, το Εικοσιένα, από σημείο χρονικής αναφοράς στο παρελθόν, μετουσιώνεται σε παρούσα στιγμή συνυφασμένη με τις προσδοκίες μας για το μέλλον. Στο εκάστοτε επετειακό παρόν, η ώρα της εθνεγερσίας τρέπεται σε κοινωνική, πολιτική και πνευματική επιλογή· σε ελπίδες, προβλέψεις και σχέδια για το αύριο. Εκεί παρελθόν και μέλλον διασταυρώνονται, δημιουργώντας με τη σειρά τους τον χρόνο της Ιστορίας και των περιόδων της.
Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέχεια στην πηγή
ΠΗΓΗ defence-point
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου