Ισλαμικές «δημοκρατίες»

Σάκης Μουμτζής
Από το kathimerini

Πριν από λίγες μέρες ο Τυνήσιος πρόεδρος αποφάσισε να αποπέμψει από την κυβέρνηση το ισλαμιστικό κόμμα Ενάχντα, να αναστείλει τις εργασίες του κοινοβουλίου για τριάντα ημέρες, αίροντας την ασυλία των βουλευτών και αναλαμβάνοντας ο ίδιος τα καθήκοντα του γενικού εισαγγελέα. Οπως ήταν φυσικό, το Κατάρ και η Τουρκία αντέδρασαν, ενώ η Αίγυπτος, ο Χαφτάρ και οι υπόλοιπες μοναρχίες του Κόλπου είδαν με ανακούφιση αυτή την εξέλιξη. 

Είχε προηγηθεί η Αίγυπτος, όταν το 2013 οι αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις ανέτρεψαν τον εκλεγμένο πρόεδρο Μόρσι, ο οποίος είχε στενές σχέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Η αιτία του πραξικοπήματος ήταν η απόπειρα του Μόρσι, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από την οριακή εκλογή του, να μετατρέψει την κοσμική Αίγυπτο σε ισλαμικό καθεστώς. Τότε η ημεδαπή Αριστερά, ταυτιζόμενη με τον Μόρσι, είχε αποκαλέσει τον Αλ Σίσι «Πινοσέτ της Μεσογείου». Τελικά όμως ο Σίσι, πέραν όλων των άλλων, απέτρεψε το να μετατραπεί η Αίγυπτος σε ενεργούμενο της Τουρκίας. Ολη αυτή η ακολουθία των εξελίξεων ήταν το αποτέλεσμα της λεγόμενης Αραβικής Ανοιξης, που απελευθέρωσε δυνάμεις οι οποίες επιδίωκαν να αντικαταστήσουν τα διεφθαρμένα καθεστώτα της Μ. Ανατολής με ισλαμικές «δημοκρατίες». Μια από τις κινητήριες δυνάμεις αυτών των εξεγέρσεων ήταν η ιδεοληπτική προσέγγιση της περιοχής από το δίδυμο Μπαράκ Ομπάμα – Χίλαρι Κλίντον, που πίστεψαν πως το δίλημμα ήταν προσωποπαγείς δικτατορίες ή δημοκρατία. Τελικά αποδείχθηκε πως το δίλημμα ήταν κοσμική ή ισλαμική δικτατορία. Αυτό το δίλημμα αναδυόταν μέσα από τις κοινωνικές, τις θρησκευτικές και τις ιστορικές συγκρούσεις της περιοχής και τελικά αυτό προσδιόρισε την πορεία των γεγονότων. Τα οραματικά σχέδια που κάνει ο κάθε Αμερικανός πρόεδρος για τη Μ. Ανατολή αποδείχθηκε πως τελικά δεν μπορούν να επηρεάσουν τη δυναμική που κρύβει μέσα της αυτή η περιοχή. Αυτό φάνηκε στη Λιβύη, στην Αίγυπτο, στη Συρία, στην Τυνησία. 

Μπορεί η πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου να αποτέλεσε ένα υπόδειγμα εξέγερσης, όμως η κατάληξή της σηματοδότησε την αποτυχία οι ετερόκλιτες μάζες να συνταχθούν θεσμικά και να συγκροτήσουν μια δημοκρατία κατά τα δυτικά πρότυπα. Σε αυτή την περιοχή πάντα τα διλήμματα θα κινούνται μεταξύ του γκρίζου και του μαύρου, με διακύβευση τη σταθερότητα ή την αποσταθεροποίηση όλης της ΝΑ Μεσογείου. Καλή είναι η πλατεία Ταχρίρ, αλλά καλύτερος ο Σίσι.

ΠΗΓΗ kathimerini