Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το κέντρο βάρους των ελληνοαμερικανικών σχέσεων φαίνεται ότι διευρύνεται και εμπλουτίζεται. Αυτό πλέον θα εστιαστεί στην ενεργειακή συνεργασία που προφανώς υπερβαίνει, κατά πολύ, μία διμερή διάσταση. Αφορά πια όλη την ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ευρώπης η οποία, βαθιά αποσταθεροποιημένη από την κατάρρευση των μύθων της μεταψυχροπολεμικής περιόδου, αντιλαμβάνεται ότι η εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο την έχει καταστήσει δραματικά ευάλωτη. Σε αυτό δε το πλαίσιο εντάσσεται και η επιλογή του Πρωθυπουργού να διορίσει ως ειδικό σύμβουλό του επί θεμάτων ενέργειας τον Νίκο Τσάφο.
Ανθρωπος με αποδεδειγμένη εμπειρία, ο κ. Τσάφος αναμένεται να αναλάβει τα καθήκοντά του εντός του Ιουνίου. Σήμερα είναι στέλεχος της γνωστής δεξαμενής σκέψης Center for International and Strategic Studies (CSIS). Η επιλογή του δεν είναι τυχαία καθώς ήδη το προηγούμενο διάστημα είχε εμπλακεί στη διαμόρφωση του «Σχεδίου 6 Σημείων» που είχε καταθέσει η Αθήνα στην ΕΕ με σκοπό την καλύτερη αντιμετώπιση των περιπλοκών που έχει προκαλέσει η ενεργειακή κρίση λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου. Θα είναι, όπως επισημαίνεται, ο άμεσος συνομιλητής του Εϊμος Χόκστιν, του ειδικού συμβούλου επί θεμάτων ενέργειας του προέδρου Μπάιντεν, ο οποίος ήταν παρών και στις συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών στον Λευκό Οίκο.
Η Ελλάδα ως ενεργειακή πύλη
Ο δίαυλος αυτός θα είναι κρίσιμος, καθώς παρά τις ελπίδες πολλών περί του ρόλου που θα μπορούσε να διαδραματίσει ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, που έχει προταθεί για τη θέση του βοηθού υπουργού (Assistant Secretary) για θέματα ενέργειας, αυτό δύσκολα θα μπορούσε να συμβεί σύντομα καθώς οι εγκρίσεις αυτών των υποψηφιοτήτων καθυστερούν πλέον πολύ στο Κογκρέσο – πόσω μάλλον που οι Ρεπουμπλικανοί αναμένεται να ελέγξουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου.
Η Ελλάδα όμως μπορεί, αν παίξει καλά τα χαρτιά της, να γίνει η ενεργειακή πύλη που θα επιτρέψει την απεξάρτηση των Βαλκανίων και της Κεντρικής-Ανατολικής Ευρώπης από το φυσικό αέριο. Αυτό δεν θα γίνει από τη μία ημέρα στην άλλη, αλλά εφόσον οι κρίσιμες υποδομές προχωρήσουν (οι πλωτές μονάδες επαναεριοποίησης – FSRUs – στην Αλεξανδρούπολη, η ενίσχυση της Ρεβυθούσας, η ολοκλήρωση του διασυνδετήριου αγωγού IGB με τη Βουλγαρία και η ταχύτερη προώθηση εκείνου προς τη Βόρεια Μακεδονία με προοπτική ο πρώτος «να ανεβεί» προς Ρουμανία και Ουκρανία και ο δεύτερος προς Κόσοβο) τότε το σκηνικό θα αλλάξει δραματικά.
Η Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών
Κατά μία έννοια, η Ελλάδα (για την ακρίβεια το Αιγαίο) θα μπορούσε να προστεθεί στην «Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών» (Three Seas Initiative – 3SI) που σήμερα περιλαμβάνει την Αδριατική, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, μία σκέψη που εμπεριέχεται και σε πρόσφατη έκθεση της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council με τίτλο «Squaring the Energy Transition Circle in Southeast Europe and the Eastern Mediterranean». Η πρωτοβουλία αυτή έχει σκοπό μία κυκλωτική ανάσχεση της ρωσικής ενεργειακής κυριαρχίας στην Ευρώπη μέσω της αξιοποίησης υποδομών εισόδου υγροποιημένου φυσικού αερίου (κυρίως αμερικανικού) και τη διοχέτευσή του στην κεντροευρωπαϊκή ενδοχώρα μέσω συστημάτων μικρότερων αγωγών.
Τα καλώδια μεταφοράς από Ισραήλ και Αίγυπτο
Η ελληνική πλευρά κινείται επίσης πολύ ενεργά στην προώθηση της κατασκευής των καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος τόσο από το Ισραήλ (Euro-Asia) όσο και από την Αίγυπτο. Στο πρώτο υπάρχουν καθυστερήσεις στο τμήμα Ισραήλ – Κύπρος, ενώ στο δεύτερο οι κινήσεις είναι γρήγορες ώστε να κλείσουν ανοιχτά μέτωπα εντός του 2022, να ενταχθεί το έργο στα Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) της ΕΕ και να προσελκυσθεί (ει δυνατόν) και αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Οσο για την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως ο East Med, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να εμφανίζονται επιφυλακτικές ή και αρνητικές, αλλά αποδέχονται, ρητορικά τουλάχιστον, ότι η αγορά θα κρίνει ποια έργα είναι βιώσιμα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία και αποτελεί πλέον βασική επιδίωξη της Αθήνας είναι η ενδυνάμωση και πολιτική εμβάθυνση του σχήματος «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ). Οπως «Το Βήμα» αποκάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα, η Αθήνα έχει καταθέσει συγκεκριμένο non paper στα υπόλοιπα τρία μέρη επί του θέματος αυτού. Η σχετική συζήτηση σε κύκλους της ελληνικής διπλωματίας έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες. Η βασική σύλληψη, που όμως βρίσκεται ακόμη σε πρόωρο στάδιο, είναι ουσιαστικά η μετατροπή του «3+1» σε ένα «East Med Quad» (κατά το πρότυπο του Quad του Ειρηνικού). Σε αυτή τη φάση, η Ουάσιγκτον είναι ακόμη επιφυλακτική να προχωρήσει σε κάτι τέτοιο, αλλά ήδη μετά την πρόσφατη τηλεδιάσκεψη των τεσσάρων υπουργών Εξωτερικών του «3+1» έχουν διαμορφωθεί ομάδες εργασίες που θα ασχοληθούν με ζητήματα που αφορούν την ενέργεια. Ο απώτερος στόχος είναι ένα νέο, πιο πολιτικό, σχήμα να ασχοληθεί και με θέματα ασφαλείας, αλλά τα βήματα πρέπει να είναι προσεκτικά, εξηγούν αξιωματούχοι που είχαν κομβικό ρόλο στη σύλληψη της ιδέας.
Θετικές βλέψεις για Ναυπηγεία Ελευσίνας και Αλεξανδρούπολη
Η Αθήνα θα έβλεπε θετικά μία εμπλοκή της αμερικανικής αναπτυξιακής τράπεζας Development Finance Corporation (DFC) όχι μόνο σε μία πιθανή εξαγορά των Ναυπηγείων Ελευσίνας από την εταιρεία Onex, αλλά επίσης στην αναβάθμιση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης (που όπως φαίνεται θα περάσει σε αμερικανικά χέρια όταν ιδιωτικοποιηθεί), αλλά και σε ενεργειακά projects. Ο υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την οικονομική διπλωματία Κώστας Φραγκογιάννης είχε, όπως πληροφορείται «Το Βήμα», σχετικές επαφές με στελέχη της DFC στο πλαίσιο της παρουσίας του στην Ουάσιγκτον, ενώ ενεργός στο πεδίο αυτό είναι και ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης.
ΠΗΓΗ tovima
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου