Του Κώστα Στούπα
Την ελπίδα πως θα ξεκινήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εξέφρασε την εβδομάδα που πέρασε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, εν όψει της επίσημης επίσκεψής του αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα.
Δεν έχει περάσει περισσότερο από ένας χρόνος που ο πρόεδρος της γείτονος επαναλάμβανε μονότονα και μακάβρια τη φράση "Θα 'ρθουμε κάποιο βράδυ ξαφνικά"...
Υπονοώντας κάποιον "θερμό" αιφνιδιασμό.
Η φράση "Θα 'ρθουμε κάποιο βράδυ ξαφνικά" αναφέρεται σε κάποιο δημοφιλές άσμα της γείτονος που κυκλοφόρησε την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Μόνο έναν χρόνο αργότερα, ο Τούρκος πρόεδρος μιλάει για νέα εποχή φιλίας: "Ελπίζουμε ότι θα ξεκινήσει μια νέα εποχή. Γιατί πάντα λέω: "Προσπαθούμε να αυξήσουμε τους φίλους και να μειώσουμε τους εχθρούς.”...
Αλλαγή στρατηγικής ή τέχνασμα;
Αναμφίβολα το δεύτερο. Το βασικό σενάριο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένει η διαπίστωση πως η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν μπει εδώ και καιρό σε τροχιά σύγκρουσης και αυτό δεν προκύπτει από την αμυντική θωράκιση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου που έχει συντελεστεί εδώ και δεκαετίες, αλλά από τις αλλαγές μεταξύ του συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ των δυο χωρών.
To 1950 η Τουρκία είχε 21 εκατ. πληθυσμό και η Ελλάδα περί τα 10 εκατ. και το 2023 η Τουρκία έχει 85 εκατ. με αυξητικές τάσεις και η Ελλάδα 10 εκατ. με τάση μείωσης.
To 1960 η Ελλάδα είχε ΑΕΠ περί τα 4,3 δισ. δολάρια και η Τουρκία περί τα 7. Σήμερα η Ελλάδα έχει περί τα 219 δισ. και η Τουρκία πάνω από 900 δισ. δολάρια.
Η Τουρκία σήμερα διεκδικεί στο διεθνές σκηνικό τον ρόλο μιας περιφερειακής οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτικής δύναμης με επιρροή από την Κεντρική Ασία, την Κεντρική Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τα Βαλκάνια και την Ευρώπη (με την επιρροή στους μουσουλμάνους μετανάστες) και η Ελλάδα αποτελεί εμπόδιο σε αυτά της τα σχέδια.
Δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία ποντάρουν και στην Ελλάδα ως παράγοντα ανάσχεσης και περιορισμού της αναγεννώμενης τουρκικής ισχύος.
Το σενάριο αυτό ήταν παρόμοιο με εκείνο με βάση το οποίο πριν δυο αιώνες οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης υποστήριξαν (και για κάποιους υποδαύλισαν) την Ελληνική Επανάσταση την περίοδο της αποδυνάμωσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Μπορεί λοιπόν ο Τούρκος πρόεδρος να μην φωνάζει πλέον δεξιά και αριστερά πως "θα 'ρθει κάποιο βράδυ ξαφνικά" αλλά δεν διστάζει να λέει:
"Πιστεύω ότι είναι χρήσιμο να του τα πούμε (σ.σ. του Έλληνα πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη) αυτά πολύ καθαρά στη διμερή μας συνάντηση, όπως έχω πει και στο παρελθόν. Γιατί όταν φωνάξετε από την Τουρκία, αυτός ο ήχος ακούγεται από το νησί της Κω. Δεν είναι σωστό δύο χώρες, οι οποίες είναι τόσο κοντά σε απόσταση, τόσο συνυφασμένες όσον αφορά την ιστορία τους, να εξακολουθούν να πορεύονται με φωνές που τροφοδοτούν την εχθρότητα. Όταν κοιτάμε αυτό το σημείο, κάποιος, ειδικά οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, προσπαθεί να μας στρέψει ο ένας εναντίον του άλλου...".
Η εγγύτητα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου στην Τουρκία, από την Τουρκία εκτιμάται ως λάθος γεωγραφική θέση. Συχνά οι Τούρκοι πολιτικοί υποστηρίζουν πως τα νησιά αυτά βρίσκονται στη λάθος πλευρά του Αιγαίου και γι’ αυτό δεν πρέπει να έχουν τα δικαιώματα που ορίζουν οι διεθνείς συνθήκες, επιτρέποντας στην Τουρκία να απαιτεί διχοτόμηση του Αιγαίου.
Για λόγους τακτικής που αφορούν τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, ο Τούρκος πρόεδρος έρχεται τις επόμενες μέρες τείνοντας κλάδο ελαίας, αλλά τίποτα δεν έχει αλλάξει σε σχέση με τις επιθετικές επιδιώξεις του έναντι της Ελλάδας και της Δύσης...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου