Οι ξεριζωμένοι Ίμβριοι δεν ξεχνούν την Κίρκη Εβρου: Βοηθούν το πυρόπληκτο χωριό ως αντίδωρο για τη φιλοξενία που τους χάρισε 60 χρόνια πριν

 

Κατεστραμμένο σπίτι στην Κίρκη Έβρου. Φωτογραφία που παραχώρησε στο ΑΠΕ η εκπαιδευτικός Μαρία Κάλτσου.

Tο μικρό χωριό της Κίρκης, 20 χιλιόμετρα έξω από την Αλεξανδρούπολη, το πέρασμα της φωτιάς, τον Αύγουστο ήταν καταστροφικό.

Κάηκαν 25 σπίτια, τρεις εκκλησίες και το πανέμορφο δάσος έγινε στάχτη.

Ιδιώτες, φορείς, εταιρίες και σύλλογοι στέκονται αρωγοί στην προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν στα πόδια τους.

Ανάμεσα σε αυτούς, η Ιμβριακή Ένωση Μακεδονίας-Θράκης, που συγκέντρωσε οικιακό εξοπλισμό ως ένα ευχαριστώ για την αγάπη που είχαν δείξει οι κάτοικοι της Κίρκης στους Ίμβριους, τα δύσκολα χρόνια μετά τον ξεριζωμό τους από το νησί.

Μερικές οικογένειες Ιμβρίων που ήρθαν στην Ελλάδα, από το 1964 και μετά, κατέφυγαν στην Κίρκη. «Οι κάτοικοι τους φιλοξένησαν στα σπίτια τους, ζήσανε μαζί τους μέχρι να βρουν δουλειά, να τακτοποιηθούν», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης, Παύλος Σταματίδης.

Όπως είπε ο ίδιος, ο πρώην γραμματέας της Ένωσης, Γιώργος Κομνηνάρας, που είχε φιλοξενηθεί όταν ήταν παιδάκι στην Κίρκη, διηγήθηκε την ιστορία του στα υπόλοιπα μέλη και αποφασίστηκε η αποστολή οικιακού εξοπλισμού στο πυρόπληκτο χωριό, «ως ελάχιστο αντίδωρο στη βοήθεια που μας δώσανε»

Η Ιμβριακή‘Ένωση, πάντα πρόθυμη να βοηθήσει, συγκέντρωσε είδη οικιακής χρήσης, μαγειρικά σκεύη και γενικά οτιδήποτε χρειάζεται ένα νοικοκυριό. «Ο άνθρωποι τα έχασαν όλα. Μας λένε: “μας φέρνουν φαγητά, αλλά δεν έχουμε ούτε πιάτα, ούτε ποτήρια, ούτε κατσαρόλες”» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σταματίδης.

Μέσα στην καρδιά του έχει την Κίρκη, παρά τα χρόνια που περάσαν, ο κ. Κομνηνάρας, ο οποίος φιλοξενήθηκε στο χωριό για ένα χρόνο.

«Έφυγα από την Ίμβρο σε ηλικία 6 χρονών, στις 18 Αυγούστου 1966. Οι γονείς μου έφυγαν με δύο βαλίτσες και δύο παιδιά. Μείναμε στην Κίρκη για ένα χρόνο, Μας άνοιξαν τα σπίτια τους και μας καλοδέχτηκαν. Μας περιθάλψανε με αγάπη. Μας τάισαν, μας πότισαν» είπε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο πατέρας του εργάστηκε στα εγκαταλελειμμένα σήμερα μεταλλεία της Κίρκης και μετά από ένα χρόνο η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Δωρεές για τους κατοίκους που έχασαν τα σπίτια τους συγκεντρώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κίρκης

• Μήνες μετά την πυρκαγιά του Αυγούστου, οι οκτώ ηλικιωμένοι κάτοικοι της Κίρκης που έχασαν την μόνιμη κατοικία τους, φιλοξενούνται στις κατοικίες συγχωριανών τους που είναι εξοχικά.

Για καθυστέρηση στις διαδικασίες αποκατάστασης των κατοίκων έκανε λόγο, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η εκπαιδευτικός Μαρία Κάλτσου, με καταγωγή από την Κίρκη. Η κ. Κάλτσου είναι μέλος της άτυπης Επιτροπής Πυρόπληκτων που προέκυψε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και προσπαθεί να συνδράμει την κυρία Ζωή, την κυρία Αναστασία, τον κύριο Χριστόφορο και τους υπόλοιπους ηλικιωμένους με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.

 

«Οι χορηγοί να μας βοηθήσουν, θα είναι σημαντικό να καλύψουν τις πρώτες ανάγκες. Όλα κυλάνε πολύ αργά, πλησιάζει ο ζόρικος χειμώνας», τόνισε.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κίρκης συγκεντρώνει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου δωρεές για την οικονομική ενίσχυση όλων των κατοίκων, που έχασαν μέσα σε μια μέρα τα σπίτια τους στον λογαριασμό της Alpha Bank (IBAN: GR 87 01 409 2009 2000 200 201 2535).

Πώς αφελληνίστηκε η Ιμβρος

Το 1964, η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, με την υπ’ αρ. 35 της 27 Μαΐου 1964 απόφαση της, θέτει σε εφαρμογή το γνωστό «Eritme Programi» ή «Πρόγραμμα Διάλυσης» (η τούρκικη λέξη «eritme» σημαίνει διάλυση, λιώσιμο, τήξη, αφομοίωση). Το Πρόγραμμα αυτό αλλά και ο τρόπος εφαρμογής του δεν ανακοινώθηκε ποτέ επισήμως στις αρχές της Ίμβρου, ακριβώς επειδή αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάννης.

 

Ο βασικός στόχος του προγράμματος ήταν ο αφελληνισμός των δύο νησιών και προέβλεπε, μεταξύ άλλων:

• την απαλλοτρίωση του 90% των καλλιεργήσιμων εδαφών στην Ίμβρο,
• την ίδρυση συνοικισμών και χωριών Τούρκων εποίκων από τα βάθη της Ανατολίας στην Ίμβρο,
• τη δημιουργία τεχνητού υδατοφράκτη με σκοπό την σχεδόν ολοσχερή εξαφάνιση του μεγαλύτερου ελαιώνα της Ίμβρου, βασικής πηγής εισοδήματος των κατοίκων του χωριού Άγιοι Θεόδωροι,
• την ίδρυση Ανοικτών Αγροτικών Φυλακών στο Σχοινούδι, το μεγαλύτερο χωριό της Ίμβρου και τη μεταφορά σε αυτές βαρυποινιτών από την Ανατολή, οι οποίοι επιδόθηκαν σε εγκληματικές πράξεις εις βάρος των Ελλήνων κατοίκων, με την ανοχή των τουρκικών αρχών.
• Το «Πρόγραμμα Διάλυσης» περιελάμβανε 27 συνολικά άρθρα, τα οποία συνοψίζονται στις ακόλουθες 5 κατευθυντήριες γραμμές:

1. Εξαναγκασμός των Ελλήνων αυτοχθόνων κατοίκων της Ίμβρου και της Τενέδου να μεταναστεύσουν, μέσω των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων της γης, που οδήγησε σταδιακά στην ολοσχερή καταστροφή των πόρων επιβίωσής τους
2. Κατάργηση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και του μειονοτικού εκπαιδευτικού συστήματος στα δυο νησιά
3. «Προσεκτική» επιλογή των δημοσίων υπαλλήλων που υπηρετούσαν στα δυο νησιά
4. Ανακαίνιση όλων των παλαιών τουρκικών κτισμάτων και κατασκευή νέων, με στόχο την επιβολή της τουρκικής κουλτούρας
5. Υιοθέτηση μέτρων για την καταστολή της λαθρεμπορίας, με απώτερο σκοπό τον έλεγχο των συναλλαγών των Ιμβρίων και Τενεδίων με την Ελλάδα.

Το πρόγραμμα αυτό τέθηκε σε εφαρμογή στις 31 Μαρτίου 1964 και σύντομα τα αποτελέσματά του κρίθηκαν από τις Τουρκικές αρχές, ιδιαίτερα ικανοποιητικά. Μια δεκαετία αργότερα, ωστόσο, οι Τουρκικές αρχές έκριναν ότι η συνολική αύξηση του τουρκικού πληθυσμού στο νησί δεν ήταν ικανοποιητική και αποφάσισαν την αλλαγή της μεθοδολογίας στο «Πρόγραμμα Διάλυσης», με την υπ’ αρ. 206 απόφαση της 28 Ιανουαρίου 1975.

Μεταξύ των νέων μέτρων ήταν και τα εξής:

Ίδρυση αγροκτήματος Τουρκικών κρατικών συμφερόντων στην Ίμβρο,
κλείσιμο των Ανοικτών Αγροτικών Φυλακών στο χωριό Σχοινούδι της Ίμβρου, αφού είχαν επιτελέσει το σκοπό της ύπαρξής τους (οι Έλληνες κάτοικοί του το είχαν εγκαταλείψει…),

Δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τους Τούρκους εποίκους, με σκοπό την παράταση της διαμονής τους στο νησί και τη μόνιμη τελικά εγκατάστασή τους στις απαλλοτριωθείσες ελληνικές περιουσίες,,

Πλήρης εξόντωση της εναπομείνασας, ισχυρής ακόμη, ελληνικής εμπορικής τάξης στην Ίμβρο και την Τένεδο.

Η υιοθέτηση και η εφαρμογή των συμπληρωματικών αυτών μέτρων οδήγησε στην πλήρη οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική συρρίκνωση του ελληνισμού της Ίμβρου και της Τενέδου και -κατά συνέπεια- στη δραματική μείωση του πληθυσμού του. Το 1974, χρονιά της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, οι Έλληνες της Ίμβρου και της Τενέδου υπέστησαν διώξεις, καταστροφές, προπηλακισμούς και τρομοκρατία, με αποκορύφωμα την οριστική εκκένωση του χωριού Κάστρο στην Ίμβρο από τους κατοίκους του.

Mε πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ, Ιμβριακή Ενωση Μακεδονίας Θράκης

ΠΗΓΗ hellasjournal